1774 жылы олар мені ашты, бірақ

Интеллектуалды ойын «Химиялық өрмек»

Кейбір нөмерлердің астында жасырылады:

- «өрмекші» : ойының келесі кезеніне өту

- «Інжу»: бұл топ 1 ұпайды ие болып,

ойынды әрі қарай жалғастырады

- «су тамшысы»: бүкіл жиналған ұпайлап

жуылып кетеді

Қандай индикатор қызыл түске боялады қышқылдық ортада?

Грек тілінен «түс» деген атауды қай металл береді ?

Ғаламшарда ең көп таралған элемент

Жерде емес күнде ең бірінші ашылған химиялық элемент?

Өрмекші

Ең қиын балқитын металл?

Мұғалім Жасланан, Қайраттан жіне Әлімнен сұрайды : «Егер күнің көзі түсіп тұрған терезедегі банкеге бірдей мөлшерді сутек және хлор газдар толтырылып, тығынмен жауып тастасам, не байқалады». Жасыланның жауабы: «Сутегі жеңіл газ болғандықтан, банкенің үстіне, ал хлор ауыр газ болғандықтан банкенің түбіне жиналады» -деп жауап береді. Қайраттың жауабы: «Үш сағат бойы газдар бір-бірімен әрекеттеседі» -деп жауап береді. Әлім айқалап: «Әрі тұрындар, қазір атылады»- деп айтады. Қайсысы дұрыс жауап береді ?

Зертханаға оқушылар кірген кезде ақ ұнтақ салынған СаО формуласы жазылған, банкені көреді. Сырым: «бұл үлпілдек әктас» - деді, ал Қайрат: «иә, бұл әктас, бірақ күйдірілген әктас» -деді, ал Әділ: «бұл сөндірілмеген әк» - дейді. Қайсысы дұрыс айтып тұр?

Өрмекші

Керосин құйылған құтыға металл калийді салған кезде не байқалады? - деп мұғалім сұрады. Сырым: «калий активті металл болғандықтан, сондықтан керосинге салынған кезде ол лапылдап жанады»-деді. Қайрат: «ештенеде болмайды, себебі калий ауамен жанасқан кезде жанады, сондықтан ол керосині бар құтыға салынбайды»-деді. Әділ: «металл ыдыстығ түбіне түсіп, сол қалпы жатады, химиялық реакция жүрмейді»-дейді. Қайсысы дұрыс айтып тұр?

Інжу

Қандай зат үш агрегатық күйде болады ?

Өрмекші

Маған бұрынан назар аударылған, бірақ мені ешкімде ұстай алмады. Швед ғылымы К. Шееле және ағылшын химигі Джозеф Пристли мені толығым зерттеді. 1774 жылы олар мені ашты, бірақ К. Шелее Джозер Пристлиден 5 жылдан кейін мені алғаны туралы хабарлағандықтан атақ Джозер Пристлиге берілді. Шееле мені «жанғыш газ» деп, ал Пристли - «дефлогистирлі ауа» -деп атады. Екеуіде қателесті. Өзім туралы айтып кетейін, атмосферада- 21%, литосферада - 28% құраймын. Гидросферада 89% құраймын, ал 50 км биіктікте менім мөлшерім 10%, ал 100 км биіктікте 0, 1% құраймын. Адам ағзасында мен 45 кг мөлшерде кездесемін. Тәулікте адам мені 750 литр көлемінде қабылдайды, ешқандай қоспасыз. Мен қандай газбын ?

Мені 16 ғасырда Парцельс темір шегені күкірт қышқылына салған кезде алған. 17 ғасырдың соңында мені Роберт Бойль зерттеді. Ол мені темір ұнтақтарына тұз қышқылын құйған кезде алды. Ол мені шыны ыдысқа жинаған және мені ауа деп есептеген. Роберт Бойльдің шәкіртті Лемери мені құтыға жинап, оның ауызына майшамды апарған кезде жарылыс пайда болды, осы жарылыстан Лемери шыны сынықтарынан мерт бола жаздады. Ең соңында ағылшын химигі Генри Каведиш 1766 жылы мені ашты. Сол кезде мені «жанғыш газ». Мені таза күйінде 1783 жылы Лавуазье судан алды. Солай мен химиялық элементтердің қатарына ендім. Жерде менімен мөлшерім 1%, ал күнде мен 80% . Қалған элементерге қарағанда менің атомдарым қосылыстарда көп мөлшерде кездеседі. Менің молекулаларым атмосфераның жоғарғы қабатарында жиналады. Мен кіммін ?

Інжу

Егер әктас суына көмір-қышқыл газын жіберген кезде не байқалады?

Қандай патша сұйықтығын бірде-бір патша ішпеген? Патша сұйықтығын құрамын ата.

Тауық жұмыртқасын тұз қышқылына салған кезде не байқалады?

Өрмекші

Құстарға неге пластмассадан үйшіктер жасауға болмайды?

Егер кальций гидроксидіне әктаспен араластырғанда не байқалады?

Су тамшысы

Егер кальций карбонатына көп мөлшерде қышқылды қосақ не байқалады?

Адамның көз жасы бактерицидті қасиеттке ие бола алама ?

Егер натрий карбонатына фенолфталин қосақ не байқалады ?

«Химия және география»

Қандай химиялық элемент грек тілінде жер қыртысы деген мағынаны білдіреді

«Химия және орыс тілі»

Приведите примеры не менее трех омонимов среди химических терминов

Жүйкесі тозған адамға дәрігерлер бромды ішуді ұсынды деп айтады. Қалай ойлайсыздар бромды ішуге бола ма ? Науқасқа қандай дәрілерді ішуге ұсынылады?

«Химия және тарих»

А. Македонский Индияға жорық жасаған кезде, офицерлері сарбаздарға (солдаттарға) қарағанда ішек-асқазан ауруларын сирек шалдыққан. Олардың ішкен астары мен сусындары бірдей болған, бірақ ыдыс-аяқтары әр түрлі болған. Офицерлердің ыдыстары қандай металдан жасалынған?

Өрмекші

Ағылшын химигі Г. Дэви осы газ арқылы арнайы сеанстар өткізіп отырды. Осы сеанста көптеген джентельмендер көп сөйлеген, кейбіреулері орындықта отырып секірген, ал кейбірлері тіпті тбелесе бастаған. Мұнда қандай газ жайлы айтылған?