Қазақтың септік жалғауы сөз тәуелдік жалғау



Матасу

Әуелгі- алғашқы, бірінші
Ғибрат- үлгі, өнеге
Игілік- жақсылық, жақсы іс

Отыз бірінші қарасөз
Естіген нәрсені ұмытпастыққа төрт түрлі себеп бар: әуелі - көкірегі байлаулы берік болмақ керек; екінші - сол нәрсені естігенде я көргенде ғибрат алу керек, көңілденіп, ынтамен ұғу керек; үшінші - сол нәрсені ішінен бірнеше уақыт қайтарып ойланып, көңілге бекіту керек; төртінші - ой кеселдерінен қашық болу керек.

Үй тапсырмасын тексеру
240- жаттығу
Мәтіннің ішінен 5 қиыса байланысқан сөздерді теріп жазу

Сөздер
Мен
Сен
Біз
Сіздер
Айман
көрдіңіздер
естісек
келдім
ойлан
оқыған
Семантикалық карта

үйренді жазсаң білгенмін барайық отырсаңыз
Мен
Ажар
Сен
Сіз
Біз
Графикалық диктант

У
С
А
Т
М
А
Сөздердің байланысу тәсілдерін ата.
Сөз тіркесі дегеніміз не?
Есімді етістікті тіркес дегеніміз не?
Қиысу дегеніміз не?
Сөздердің байланысу түрлерін ата
Синтаксис нені зертейді?

Қазақтың тілі Ананың тілі
Кіршіксіз таза сақтаңдар,
Қазақтың тілін ғаламат.
Ананың тілі - ардақты
Аманат, саған, аманат.
Бірінші зат есім немесе заттанған
сөз ілік септік жалғауында,
екінші сөз тәуелдік
жалғауында келу арқылы
байланысқан
сөз тіркесін матаса
байланысқан сөз тіркесі
немесе матасу
деп атаймыз.

Матаса байланысқан сөздердің бірінші кейде екінші компоненттері түсіп қалып айтыла береді.
Ілік септік жалғаусыз
Тәуелдік жалғаусыз
Ақын(ның) өлеңдері
Ауыл(дың) тұрғандары
Көше (нің) шамдары
Біздің сағат(ымыз)
Өзіміздің балалар(ымыз)
Сіздің үй(іңіз)

Сөз тіркесінің құрамына қарай талдау
[Сөз +ілік септік жалғауы сөз+ тәуелдік жалғау ]
Есімді сөз тіркесі, себебі
Матасу, себебі
Дара сөз тіркесі, себебі
Байланысу тәсілі жалғау арқылы, себебі
Қазақтың тілі
Есімді сөз тіркесі, себебі бағыңқы сыңары зат есімнен
Матасу, себебі ілік септіктегі сөзбен тәуелді жалғаулы сөз
Дара сөз тіркесі, себебі құрамындағы сөздер дара
Байланысу тәсілі жалғау арқылы, себебі септік жалғауы арқылы байланысқан

Жиырма үшінші ақпан Сынып жұмысы 244- жаттығу
Мәтінді оқып ішінен матаса байланысқан сөз тіркестерін теріп жазыңдар

Фонетикалық талдау
Жуан, жіңішке,
аралас буынды сөз
2. Буын түрлері
3. Тасымал
4. Буын үндестігі
5. Дыбыс үндестігі

Фонетикалық талдау
[к] -
[і] -
[т] -
[а] -
[б] -
[ы] -

Сызба бойынша матаса байланысқан сөз тіркесін құраңдар
Үстеу+ зат есім
Есімдік +зат есім
Сын есім+ зат есім
Сан есім + зат есім
Зат есім+ зат есім

Р- тіл жанашырлары
А- халық
Ф- үндеу
Т- ана тіліміздің
қоғамдағы рөлі




Диктант
Мәтіннің ішінен матаса байланысқан сөздерді табыңдар

Қиысу Матасу

Үйге тапсырма
249- жаттығу мәтіннен матаса байланысқан 5 сөз тіркесін жазып, сөз құрамына талдап келу
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz