Кальций қосылыстары

Презентация қосу

Қайталау оқу анасы
«Үш түрлі тапсырма»
Сұрақ
жауап Химиялық
Кальций
қасиеттері
және оның
Периодтық қосылыстары
жүйедегі Аяқталмаған
орны тезис

Кальций
қосылыстары
Кестемен жұмыс
І топ. Периодтық жүйедегі орны

1. Химиялық таңбасы –
2. Реттік нөмірі –
3. Ar(Са) –
4. Период нөмірі- , топ нөмірі-
5. Кальцийдің электрондық формуласы-
6. Валенттілігі –
7. Протон саны-
8. Нейтрон саны –
9. Энергетикалық деңгей саны - 4 )2)8)8)2
І топ. Периодтық жүйедегі орны
1.Химиялық таңбасы – Са
2.Реттік нөмірі – 20
3.Ar(Са) – 40
4.Период нөмірі- ІV (үлкен)
5.Топ нөмірі-ІІ (негізгі)
6. Кальцийдің электрондық формуласы 1s22s2 2p6
3s23p64s2,
7. Валенттілігі ІІ
8. Протон саны- 13
9. Нейтрон саны -14
10.Энергетикалық деңгей саны - 4 )2)8)8)2
ІІ топ. Аяқталмаған тезис
1.Жай заттармен
Са + О2= ..........
Са + ........... = CaС
Ca + CI2= ................
3Ca + .......... = Ca3 N2
............. + H2= CaH2
2. Күрделі заттармен
Ca + 2H2 O = .......... + H2↑
Ca + ........ = CaCI2+ .............
ІІ топ. Химиялық қасиеттері
1. Жай заттармен
2Са + О2 = 2СаО

Са + С = CaС
Ca + CI2= CaCI2

3Ca + N2 = Ca3 N2

Са + H2 = CaH2

2. Күрделі заттармен
Ca + 2H2 O = Ca(OH)2 + H2↑

Ca + 2HCl = CaCI2+ H2↑

Ca + НNO3 = Ca(NO3)2 + H2↑
Ca + H2 SO4 = Ca SO4+ H2↑
ІІІ топ. Кестемен жұмыс
Кестеде берілген заттардың формулаларын жазыңдар
Қосылыстардың аттары Формулалары

доломит-

ғаныш-

флюорит-

фосфарит-

әктас –

сөндірілген әк –

сөндірілмеген әк
ІІІ топ.
Кальцийдің қосылыстары

1. Доломит – CaCO3*МgCO3
2. Ғаныш – СаSO4*2Н2О
3. Флюорит – СаF2
4. Фосфарит – Са3(РО4)2
5. Әктас – СаСО3
6. Сөндірілген әк – Са(ОН)2
7. Сөндірілмеген әк - СаО
Судың кермектігі және
оны жою жолдары
Сабақтың мақсаты
Судың кермектігі және оны жою
жолдары мен зияндылығын біле
отырып, өмірдегі судың
маңыздылығын бағалау.
152 бетті ашыңыздар, §34. 3 минут оқу
Өздеріңе тақырыптан алған жаңа
мәліметтерді қара карандашпен бояп
қойыңыздар.
Судың
кермектілігі

Уақытша Тұрақты
Уақытша
(карбонатты) Тұрақты
(карбонатсыз)
(карбонатты) (карбонатсыз)
Суда Ca(HCO3)2 , Суда CaCІ2, MgCl2,
MgSO4 болса, тұрақты
Mg(HCO3)2 кермектілікті жою үшін
болса, жою суда сода, әк суын,
натрий
үшін суды
қайнату керек. фосфатын қосу.
зияны
зияны Судың
кермектілігі
бу қазандық-
тарында
жылудың артық
Суда сабын шығынын
көпірмейді, ол Су тартқыш туғызады.
іріп, судың жүйелердегі
бетіне қалқып құбырдың
шығады қабырғаларында қақ
тұруынан, олардың тез
істен шығуына
әкеліп соғады.
Айдау

Суды тазарту әдістері хлор
Хлорлау
сүзу
лау
Уақытша кермектікті жою әдістері:
Са(НСО )
3 2
СаО + Н О + СО
2 2

Mg(НСО )
3 2
Mg(OH) + 2СО
2 2

Са(НСО ) + Са(ОН)
3 2 2
2CaCO + 2H O
3 2

Mg(НСО3)2 + 2Са(ОН)2 Mg(OH) 2 + 2CaCO + 2H O
3 2
Тұрақты кермектікті жою әдістері:
CaCl + Na CO
2 2 3
CaCO
+ 2NaCl

MgSO + Na CO
4 2 3
MgCO 3
+ Na SO
2 4
Қазіргі таңда су кермектігін жоюдың құралдары
“Топтық жұмыс”
– жаңа сабақты
меңгерту
І топқа.
Кермек судың пайда болуы, оның
зиянылығы.
ІІ топқа.
Судың кермектілігінің түрлері, оны жою
жолдары.
ІІІ топқа.
Уақытша, тұрақты кермектіктің
құрамындағы тұздар,оларды жұмсарту.
Жұп карточкалар
1 жұп. Кермек суды жұмсарту үшін, мына заттардың қайсысын қолданады.
2 жұп. Уақытша кермектік судың құрамында қандай тұздар болады, оны жою
жолдарына мысал келтір.
3 жұп. Тұрақты кермектік судың құрамында қандай тұздар болады, оны жою
жолдарына мысал келтір
4 жұп. Мына айнымалыны орында. СаСО3 ------ А -------- Са(ОН)2

5 жұп. Төмендегі айнымалыны орында Са(NO3)2 ------ Б ------- СаСI2

6 жұп. Төменде берілген иондар ішінен кермек суда болатын иондар мен суды
жұмсарту үшін қолданатын иондарды теріп жаз.
Өзара бағалау
Дұрыс жауаптар
1 жұп. CaCI2, CaSO4, Mg(HCO3)2, Ca(HCO3)2,

2 жұп. Ca(HCO3)2 карбонатты тұздар.
Оны жою жолдары қайнату, сода қосу арқылы.
Ca(HCO3)2 → СаСО3 + СО2 + Н2О
Ca(HCO3)2 + Са(ОН)2 = СаСО3 + Н2О

3 жұп. CaCI2 , CaSO4 бейкарбонатты тұздар. Оны химиялық әдіс – тәсілдер
арқылы жояды.
СаSO4+ Na2CO3 = CaCO3 + Na2SO4

4 жұп.
1. СаСО3=CaO + CO2
2. CaO + H2O =Са(ОН)2

5 жұп. Са(NO3)2+ NaOH =Ca(OH)2 +NaNO3

Ca(OH)2 + HCI = СаСI2 + H2O

6 жұп. K+, Ca2+, Na+, Mg2+, H+,
Зертеу жұмысы
І тапсырма
А5, В6 заттардың атын атаңдар.
А5, В6, молекулалық массасын есептеңдер
ІІ тапсырма
А5 пен B6, айырылғанда жүретін реакция
теңдеуін жаз
ІІІ тапсырма
8г Б1 мен Д3 әрекеттескенде түзілетін тұздың
массасы қанша
А Б В Г Д Е Ж

1 НСІ СаО Мд NаОН СиО СиSО4 HNO2

2 Na2O Fe(OH)2 Al2O3 H 2O Na C P2 O 5

3 Fe AgNO2 Cu(OH)2 P CО2 H2SiO3 Cl2

4 CuCl2 Ca NaCl CaCO3 H2 ZnO Cu

5 Са(НСО3)2 K 2S S Zn Na2SO4 O2 Al(OH)3

6 N H3PO4 Мg(HCO3)2 FeO H2CO3 Na3PO4 Na2CO3

7 Mg(NO3)2 MgO H 2S H3SO4 BaCl2 KOH Fe2O3

8 Zn(OH2) Si Ca(OH)2 Mg(OH)2 S NaAlO2 H2SO3
ДЕРБЕС ЖҰМЫС
Судың кермектілігі және оны жою әдістері
Кермек судың құрамы Кермектілікті жіктеу Жою әдісі
катиондар аниондар Құрамы Жою тәсілдері
бойынша бойынша

1) 2) 5) 8) 10)

3) 6) 9) 11)

4) 7) 12)
Судың кермектілігі және оны жою әдістері

Кермек судың құрамы Кермектілікті жіктеу Жою әдісі

катиондар аниондар Құрамы бойынша Жою тәсілдері
бойынша

Са 2 + НСО-3 Карбонатты уақытша 1) қыздыру
Mg 2+ 2) әк суын қосу

Сl - Карбонатсыз Тұрақты 1) сода қосу
SO42-

НСО-3 Жалпы 1) сода қосу
Сl - 2) әк суын қосу
SO42-
Бағалау мониторингі

Жиналған ұпай Баға
саны
30-35 «5»
23-29 «4»
18-28 «3»
0-17 «2»
Үй тапсырмасы:

§34 СУДЫҢ КЕРМЕКТІГІ ЖӘНЕ ОНЫ ЖОЮ
ЖОЛДАРЫ.
ЕСЕПТЕР МЕН ЖАТТЫҒУЛАР ЖИНАҒЫ
№ 9-20, № 9-23 ЖАТТЫҒУ (86БЕТ)
Нәтиже
Судың құрамында кальций, магний,
карбонат, гидрокарбонат, хлорид және
сульфат иондарының болуына байланысты
суда қандай кермектілік болатындығын
ажырата әрі күнделікті өмірде қолдана
білетін болады.

Химиялық реакция теңдеулерін жазу
қабілеті қалыптасады.

Ұқсас жұмыстар

Бейорганикалық дәрıлıк заттар

Химиялық қасиеттері

Кальцийдің қосылыстары

Кальций және оның қосылыстары

КАТИОНДАРДЫҢ АНАЛИТИКАЛЫҚ КЛАССИФИКАЦИЯСЫ

Судың кермектігі және оны жою жолдары

Сурақ Осы суреттегі заттардың қурамында қай элемент ортақ

Микроэлементтердің адам организміндегі рөлі

Күкірт және оның қосылыстары

ҰЖЫМДЫҚ ҚОРҒАНЫС ҚҰРАЛДАРЫ

Пәндер