Тарихи ескерткіштер

Презентация қосу

Сабақтың тақырыбы:
Тарихи ескерткіштер.
Сөз таптарын қайталау.

8 - класс

Тюлемисова Ғ.С.
Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің
мұғалімі
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік: тыңдалым, оқылым, жазылым, айтылым
сөйлесу әрекеттері арқылы оқушылардың тақырып
бойынша білімін тереңдету.

2. Дамытушылық: оқушылардың сөздік қорын молайту,
ой-өрісін кеңейту, шығармашылық қабілеттерін дамыту,
өз бетімен жұмысқа төселдіру

3. Тәрбиелік: тақырып арқылы оқушыларды
адамгершілікке тәрбиелеу, тарихи ескерткіштерді біліп,
құрметтеуге баулу.
Сабақтың

түрі: білім,білік , іскерлік дағдыларын
қалыптастыру сабағы
әдісі: іздендіру, көрнекілік әдісі, интерактивтік
әдістер, сұрақ-жауап, диалог, монолог

формасы: сыныптық, жекелей

көрнекілігі: бейнетаспа, интерактивтік тақта, флипчарт

технологиясы: дамыта оқыту технологиясы, интерактивтік
оқыту технологиясы, Гранкин концепциясы
пән аралық байланыс: қазақ әдебиеті, тарих
Сабақтың құрылымы:
І. Ұйымдастыру кезеңі: 2 мин
1) Тілашар 2) Психологиялық ахуал
ІІ.Өткен тақырып бойынша оқушылардың білім,
білік дағдыларын тексеру: 7 мин
1) «Сандар сөйлейді» ойыны;
2) Өзіңді тексер; 3) Тірек сызба
ІІІ. Жаңа тақырыпты анықтау кезеңі - 3 мин
ІҮ. Жаңа сабақ : 15 мин
1) Мәтін «Тарихи ескерткіштер”, мәтінмен жұмыс;
2) Сөздік жұмыс «Сандық”;
Ү. Бекіту кезеңі: 12 мин
1)Тест; 2) Бейне таспамен жұмыс; 3) Флипчартпен
жұмыс
ҮІ. Қорытындылау және бағалау кезеңі – 3 мин
ҮІІ. Үйге тапсырма: “Сенің қолыңнан келеді” - 2 мин
ҮІІІ. Релаксация - 1 мин
І.Ұйымдастыру кезеңі

1. Тілашар

2. Психологиялық ахуал

Бір бірімізге қарайық,
Жылы лебіз айтайық.
Бүгінгі күн сәтті болсын,
Отбасымыз аман болсын.
ІІ. Өткен тақырыпты қайталау

Оқу мақсатын қою
“ Сандар сөйлейді”

9 60 80

46,5 18 35

Қазақ тілінде 9 сөз табы бар
Тайқазанға 60 шелек су сияды
Айша бибі мазарының
қабырғаларының қалыңдығы
80 см
Ахмет Йасауи ескерткіштің
ені 46,5
Айша бибі мазары Тараз
қаласынан 18 шақырым жерде
Ахмет Йасауи кесенесі
35 бөлмеден тұрады
Ахмет Йасауи ескерткішінің
биіктігі 40 м
Сабақтың лексикалық тақырыбы:

Тарихи ескерткіштер
Тірек сызба: Ережені еске түсірейік
1. Заттың санын мөлшерін, ретін
білдіретін сөз табы....
2.Белгілі бір заттың сындық
сапасының басқа бір заттың
сындық сапасынан артық не кем
екендігін білдіретін сын есімнің
белгісі......

3.Есім сөздердің орнына жүретін
сөз табы....

4.Адамның көніл –күйін
білдіретін сөз табы....

Сан есім одағай шырай есімдік
Сабақтың грамматикалық
тақырыбы:

Сөз таптарын қайталау
ІІІ. Жаңа сабақ

1. Мәтінмен жұмыс
2. Сөздік жұмысы
3. Электрондық оқулықпен
жұмыс
Тарихи ескерткіштер
Қазақ даласы тарихи – мәдени ескерткіштерге бай.
Батыс Қазақстан аймағында ғана 300-ден астам тарихи-
мәдени ескерткіштер тіркелген. Олар, көбінесе тастан
тұрғызылған әр түрлі құрылыстар. Аса ірі тарихи және
мәдени ескерткіштер қатарына Түркістан қаласындағы
Қожа Ахмет Йасауи кесенесі, Сарыарқадағы Алаша хан
кесенесі, Тараз өңіріңдегі Айша бибі кесенесі, Жетісудағы
Шоқан мемориалы, Алматы қаласындағы Абай ескерткіші,
Абайдың туған жеріндегі Абай мен Шәкәрімге арналған
мемориал, астана қаласындағы “ Бәйтерек” кешені , т.б.
жатады.
Тарихи және мәдени ескерткіштердің түрлері көп. Әрбір
қалада, әрбір ауылда жергілікті ескерткіштер болып
табылады. Мұндай ескерткіштер қалпына келтіріп
отырады.
Сөздік жұмысы

Жазба ескерткіштер-
памятники письменности

Кесене - мавзолей

Тіркеу - регистрировать

Көне түркі - древнетюрский

Күмбез - купол
Қазақстанның жеті кереметі:

1. Қожа Ахмет Иассауи кесенесі
2. Тайқазан
3. Айша бибі мазары
4. Тамағалы кешені жартас суреттері
5. Алтын Адам
6. Домбыра
7. Күлтегін ескерткіші
Қожа Ахмет Йасауи кесенесі

Ахмет Йасауи Оңтүстік Қазақстанның Сайрам (бұрыңғы
Испиджаб) қаласында 1103 жылы дүниеге келген. Ол алғаш
білімді жергілікті дінбасы Арыстан бабтан алады. Өзінің ана
тілінен басқа арабша және парсыша сөйлей білген. Қыпшақ,
қаңлы, қоңырат және көне түркі тайпалары арасында Ислам
дінін уағыздаушы Ахмет Иассауиді рухани басшы санаған
халық оны «Әулие ата» атап кеткен.
Қожа Ахмет- өз өмірінде ақ өлеңмен жазылған көп
хикметтерді дүниеге келтірген пәлсапашыл ақын. Біздің
қолымызға жеткен екі жүзден асатын хикметі бар. 63
жасынан бастап, соңғы 12 жылын ол жер астында жатып, күн
сәулесін көрмей өткізді. Бүкіл Шығысқа әмірін жүргізген
атақты қолбасшы Ақсақ Темір далалықтар мен қалалықтар
қосылып пір тұтатын, күніне жүз мәртебе тағызым етіп,
мінәжат қылатын Қожа Ахметке зәулім ескерткіш тұрғызуды
қолға алды.
Ескерткіш құрылысын Темір қарамағында игі істермен көрінген Мәулен Ұбайдулла Садырға жүктейді. Кесене нақты әрі гармониялық жоспармен салынған. Екі жағы мұнарамен жалғасқан бас портал еңселі арқадан тұрады. Қожа Ахмет Иасауи кешені порталды- күмбезді құрылыс. Оның көлемі 46,5х65,5 метр.
Орталық залдың айналасына әр түрлі мақсатқа пайдаланылған
үлкенді-кішілі 35 бөлме орналасқан.
Оның бірінде сопы
ақынның мүрдесі жерленген.
Орталық бөлмеде
қолымен жазылған Құранның көшірмесі,
діни кітаптар, шежірелер
сақтаулы
Бекіту кезеңі
№
Бекіту кезеңің уақыт міндеті көрнекілігі әдіс-тәсілдері Мұғалімнің әрекеті Оқушыны Күтілетін нәтиже
құрылымы ы ң әрекеті

Бекіту кезеңі 12 Сабақта Мәтін Интерактивтік Тыңдайд
өтілген ы Есте сақтау қабілеті
А) Тыңдалым мин тақтаға І.Мәтінді тыңдаңыз және артады, зейіні
тақырып
төмендегі сұрақтарға дамиды.
бойынша
Ә) Білім Тест оқушыларды жауап беріңіз
білім, Тест
әлеміне
білік шығарады, тапсырм Интерактивтік
саяхат
іскерлік ІІ.Біліміңізді аларын тақтамен жұмыс
Ү дағдылар Суреттер тапсырмалард тексеріңіз.Тест орындай істеуге машықтанады.
Б) Тарихи
ескерткіште ын бекіту. ы ды
ІІІ. Сөздікпен жұмыс
р көрмесі Шығармашылық
Тест орындаттырад
Сөздік ы ІҮ.Бейне таспамен жұмыс Жазылы қабілеті артады.
В) тапсырма
м
қоржындағы ларын ІҮ. Флипчартпен жұмыс
сөздер орындатт
ыруға Тест тапсырмаларын
Г) Ережені төселдіру Сөздерді орындауға
еске сәйкестін машықтанады
түсірейік діреді

Ережені
еске
түсіреді
1. Мәтін не туралы ?
А) тарихи ескерткіштер С) мақалдар
В) батырлар жыры Д) жұмбақтар

2.Орхон ескерткіштері қай жерден табылған?
А) Орхон және Енисей өзендері С) Жетісу
В) Түркістан қаласы Д) Астана

3.Күлтегін жырының авторы кім?
А) Қожа Ахмет Йасауи С) Абай
В) Тоныкөк Д) Шәкәрім

1) А 2) А 3)В
Біліміңізді тексеріңіз.
Тест
1.«Тарихи ескерткіштер» тақырыбына сай сөйлемді табыңыз.
А)Жошыхан күмбезі Орталық Қазақстанда орналасқан. С)Әсет домбыра тартады.
В)Ертең біз театрға барамыз. Д)Менің інім екінші сыныпта оқиды.
2. «Тарихи ескерткіштер» тақырыбына сай сөзді табыңыз.
А)Еңбек В)Кесене С)Оқушы Д)Кітапхана
3.Етістік каңдай сұрақтарға жауап береді?
А)Кім? В)Қашан? С)Не қылды? Д)Қандай?
4. Сан есімді көрсетіңіз?
А)Тіркелген В)Жас С)Қырық
Д)Ескерткіш
5.Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойыңыз?
Ортада ........ деп аталатын бөлме бар.
А)Қазандық В)Мешіт С)Ғимарат Д)Кесене
Дұрыс жауабы:

1.А 2.В 3.С 4. С 5. А
Тақтада көрсетілетін «Тарихи ескерткіштер»
суреттерін мұқият қараңыз.
Суретте берілген ескерткіштердің аттарын
дәптерлеріңізге жазыңыз, бір ескерткіш туралы мәлімет
беріңіз.
Сөздерді сәйкестендіріңіз.

Кесене купол
Ғимарат особенность
Тіркелген здание
мавзолей
Тарихи ескерткіштер исторические
Ерекшелік памятники
Күмбез регистрировать
Үйге тапсырма

І. 1 -тапсырма .Мәтін мазмұнын айту.

ІІ. 2 -тапсырма жазбаша орындау.

ІІІ. 3.Тарихи ескерткіштер туралы
жарнама әзірлеу.
Қорытындылау және бағалау.
Өздерінің тапсырманы орындау деңгейлеріне
қарап, өздерін бағалайды

Релаксация.
Күтілетін нәтиже
Өткен тақырып бойынша білімдерін бекітеді,
сандарды дұрыс айтуға дағдыландырады
Оқушылар ережені еске түсіру арқылы білімін
бекітеді.
Тез оқып, дұрыс жауабын таңдауға
машықтанады. Есте сақтау қабілеті артады.
Есту қабілеті, зейіні, ынтасы артады.
Оқушылардың сөздік қоры молаяды.
Сөз тіркестерін құра біледі, сөйлеуге үйренеді.
• Сөйлеуге үйренеді. Сауаттылығы артады
• Өз бетімен жұмысқа төселеді.
• Жаңа ақпараттар ала отырып , білімін
тереңдетіледі.
• Оқушылар өздерінің білімдерін көрсетіп,
қойылған сұраққа дұрыс, тез жауап беруге
машықтанады
• Интерактивтік тақтамен жұмыс істеуге
машықтанады.
• Шығармашылық қабілеті артады.
Назарларыңызға рахмет

Бақыт, еңбек, береке
Ырыс күнін тілеймін

Ұқсас жұмыстар

ТарихиАрхеологиялық туризм

Этнопедагогиканың зерттеулерін талдау

Археологиялы ескерткіштер

РЕКРЕАЦИЯЛЫҚ ТУРИЗМ ТҮРІ

Археологиялық ескерткіштер

Мәдени мұра мемлекеттік бағдарла

Тілдің сөз

Мәдени мұра Мемлекеттік бағдарламасы

Қазақ этнопедогогикасының зерттеу әдістер

Бәйдібек ауданы әулие, батырлар шыққан киелі жер

Пәндер