Туған жерім - Жаркент қаласы

Абылайхан атындағы Қазақ Халықаралық қатынастар және Әлем тілдері университеті

СӨЖ: «Туған жерім - Жаркент қаласы»

Тексерген : Жүзтаева Бибіажар Нұрғалиқызы

Орындаған : Зулавдунова Феруза 108 топ (ПфиЯ)

Алматы 2019

жоспар

Жаркент өңірінің тарихы

Тарихи нысандар

жаркент өңірінен шыққан тарихи тұлғалар

3. 1 Кеңес одағының батыры атағын алғандар

3. 2Социалистік еңбек ері атанғандар

3. 3Ауданның белгілі азаматтары

4. Қолданылған әдебиеттер

Панфилов ауданы

Панфилов ауданы - Алматы облысының оңтүстік-шығысындағы әкімшілік-аумақтық бөлік . 1923 - 42 жылы Жаркент ауданы, 1942 жылдан 28-гвардиялық атқыштар дивизиясының командирі И. В. Панфилов есімімен аталды.

Панфилов ауданының Белжайлау алқабында даңқты шайқастардың бірі орбұлақ шайқасы өткен.

Орталығы - Жаркент қаласы

Жаркент - қала, Алматы облысы Панфилов ауданының орталығы (1928 жылдан) .

Ш. Уәлиханов 1856 жылы“Шығыс Түркістанға саяхат күнделігі” атты еңбегінде, қазіргі Жаркент өңірінде болған кезін суреттей келе, “Үсек өзенінің жағасында аялдауға лаж болмады. Шынында да айналасында құм мен тас, тым болмаса бір шөп болсашы, үй тіккендей таза орынның өзін төңіректі барлап, қанша іздесек те таба алмадық”, - деп жазған. Шоқан өткен осы жерде 1882 жылы Жаркенттің іргесі қаланған.

Жаркент қаласы тарихы жайында сөз қозғасақ, қайтадан байырғы Сақ заманына ораламыз. Себебі тарих ғылымына үлес қосқан атақты ғалымдар - В. В. Бартольдтың, Н. Я. Бичуриннің, П. П. Румянцевтің және отандық тарихшы К. Ақышевтың тағы басқа зерттеушілердің ғылыми дәлелдері бойынша « . . . қазіргі Жетісуды, оның құрамындағы Жаркент өңірін б. з. д. VІІ-ІІІ ғасырларда сақ тайпалары мекен еткен» деген тұжырымдамалары бар. Және бір дерек араб географы - М. Әл-Макдисидің ежелгі Испиджаб (қазіргі Шымкент) аймағы туралы жазып қалдырған еңбегінде: « . . . Испиджаб аймағы Мауреннахрдың (бұл жерде Оңтүстік Қазақстан) орта тұсында орналасқан. Оның Құрлұқ, Жұмышлағу, Бараб, Тараз, Балу т. б. көптеген қалалары бар дей келе (барлығы 51 қала), сөз соңын Жаркент қаласының атымен аяқтайды. Бас қаласы - Испиджаб» деп көрсетілген. Мұның жалғасы іспетті қызықты ақпарат - академик В. В. Бартольдтың «Жетісу тарихының очерктері» атты ғылыми еңбегіне қосымша көмекші құрал ретінде жасалған «Орта ғасырлар картасына» көз жүгіртсек, сол дәуірдің өзінде қазіргі Жаркенттің орнында қала болғандығы белгіленген екен.

Жаркент мешіті

«Жаркент мешіті» - ХІХ ғасырға жататын сәулет өнері ескерткіші. Кешен құрылысы екі кезеңмен жүргізілді, 1-ші кезең 1887 жылдан 1890 жылдарды қамтиды. Бірінші кезеңде мешіт ғимараты және басты кіру порталы салынды. Екінші кезеңде 1891 жылдан 1892 жылдар аралығында медресе ғимараты, дұға оқитын үй, қақпа-қоршаулар тұрғызылды. Құрылыс жұмыстары Пекиннен шақырылған Қытай маманы, инжинер - Хон Пиктің басшылығымен жүргізілді. Тапсырыс беруші Вали Ахун Юлдашев. Кешеннің ең басты нысанының маңыздысы мешіт ғимараты болып табылады. Мешіт сол уақыттың ең түп нұсқалы әдісімен салынған. Құрылыс кезінде бірде-бір шегелер, бірді-бір тұтқалар (скобы) қолданылмады. Бағандар тастарға отырғызылған, ерекше телім тастармен тегістелген және шеңбер түріне келтірілген. Кешеннің тағы бір негізгі бір бөлшегі болып, мешіт-мұнарасы салынған басты кіру-порталы болып табылады. Оның жазулары трафаретсіз (сурет, жазу үшін арналған тесіктері бар пластина) қылқаламмен жазылған.

Әулие ағаш

Жұрттың тәу ететін орны -Әулиеағаш та Жаркент жерінде. Ағаштың жасы 7 ғасырдан асады, діңінің жуандығы жеті адам құшақтаса әрең толатындай көлемді. Түбінен 7 түп бала ағаш өсіп шыққан. Әулиеағаш жағымсыз энергиядан арылтады, бұл жерге көптеген адамдар келіп мінәжат жасайды, ағаштың түбінен тамырына жақын жерден шыққан су түрлі ауруларға шипасы бар .