ЖЕТІ ДАНЫШПАН ФИЛОСОФТАР

Презентация қосу

ЖЕТІ ДАНЫШПАН
ФИЛОСОФТАР
Жоспар:
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
1. Милеттік Фалес
2. Митилендік Питтак
3. Приендік БиантА
4. Финалық Солон
5. Линдиялық Клеобул
6. Тирандық Периандр
7. Спарталық Хилон
ІІІ Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер

ТАҚЫРЫПҚА ТҮЙІНДЕМЕ

Антикалық философияда «жеті данышпан» үлкен рөл атқарады. Бізге
бұл данышпандардың даналық сөздері мен көптеген еңбектері қалған.
Антика философиясының қалыптасуына Крит-микен, Гомерлік Греция
кезеңдеріндегі әдеби-діни-мифологиялық көзқарастар және күнделікті
өмір тұрғысынан тұжырымдалған данышпандық ой-пікірлер (жеті
данышпан кезеңі) негізінде дамыған грек мәдениетінің сол кездегі Көне
Шығыс мәдениетінің озық үлгілерін өз бойына сіңіруі арқасында
қалыптасқан әлемнің субстанционалдық негізін іздеген, рационалданған
көзқарастар зор әсер етті.
Демек, антикалық дүниетанымдық көзқарас өз кезеңіндегі
ғылыми жетістіктерге сүйене, өзінің логикалық, категориялық
аппараттарын жетілдіре отырып, философияның көзқарастық
және рационалдық-жүйелік жақтарын тығыз байланыстыра
қарастырып,алғашқы философиялық ой -пікірдің қалыптасып,
кейінірек келе оның классикалық деңгейге дейін көтерілуіне
мүмкіндік туғызды.
ЖЕТІ ДАНЫШПАНЫ

Милеттік Фалес
Митилендік Питтак
Приендік Биант
Афиналық Солон Линдиялық
Линдиялық Клеобул
Тирандық Периандр
Спарталық Хилон
Милеттік Фалес (б.д.д. 624-547ж.ж.) –
Милет қаласынан шыққан грек
философы және саяси қайраткері.
Мысыр және Вавилонда математика
және

Астрономия ғылымдарымен
айналысады

Даналық сөздері:
«Ата-анаңа қандай қызмет жасасаң,
қартайғанда балаларыңнан сондай қызмет
күт».
Ғылыми талдау:
Фалестің айтқан даналық сөзі қазақтың: «ата-анаңа не істесең,
алдыңа сол келеді»,- деген мақал сөзімен пара-пар. Бұл сөздің
мағынасына үңілетін болсақ, түп мағынасы: ата-анаңды сила,
құрметте, қадіріне жет деген мағынада. Өткінші, бұл жалған
дүниеде 5 күндік сынақ өмірді кешеміз. Сол аз ғұмырда тек
жақсылық жасап, ата-ананың қадіріне жетуіміз міндетті. «Ата-
ананың қадірін, балалы болғанда білесің»- дейді. Алма кезек бұл
өмірде жасағаның алдыңа келеді. Сол б.д.д. 7-6 ғасырларда өмір
сүрген Фалестің айтқан даналық сөзі өзінің мәнін жоғалтпай,
өмірде жалғасын тауып келе жатыр.

« Өмірде ең қиыны - өзіңді өзің тану, ең оңайы –
біреуге кеңес беру».
Митилендік Питтак (б.д.д. 651-569
ж.ж.) –ежелгі грек данышпаны.
Митилленді басқарған. Ақын және
саясатшы болған. Алғашқы заң
үлгілерін жазған.

Даналық сөздері:
«Жаман сөз айтпа: досың
жайлы да, дұшпаның жайлы да».

Ғылыми талдау:
Питтактың айтпақ болған ойын тура сөзбен
айтқанда - өсек айтпа дегені. Өсек айту өмірдегі ең
жаман қасиеттердің бірі. Жамандап айтқан әрбір сөзіңде
өз бойыңа күнә арттырасың. Ауырлығын өзің көтересің.
Жамандау, жаман сөз айту, жамандық ойлау бұл пасық
адамның ісі. Әр заманның, әр дәуірдің, әр қоғамның
жаман және жақсы азаматтары болады. Ақ пен қара деген
қарама-қарсы ұғым бар екен, демек жамандық пен
жақсылық деген ұғымдар да болады.

«Ақылдының ісі – алдын-ала жамандықты көре
білу, күштінің ісі-келген жамандықпен күресе білу »
Приендік Биант ( б.д.д. 6 ғасыр) –
ежелгі грек данышпаны және қоғам
қайраткері.

Даналық сөздері:

«Өзгенің
қайғысына қуанба».

Ғылыми талдау:
Бианттың бұл сөзі қазақтың: «күлме досқа, келер
басқа» -деген нақыл сөзімен мағыналас. Бір жанның
басына қайғы түссе, оған демеу бола білу – бұл
батылдық. Ол мейлі дұшпаның болсын, мейлі досың
болсын қайғысына ортақ бола білу әр адамның
қолынан келе бермейді. Оның басына түскені кезекті
дүниеде сенің басыңа да түсуі мүмкін. Жақсылыққа
ұмтылу, жақсы бола білу, бақытты өмірдің кілті
іспеттес.
« Пікірталасты достармен есем дұшпандармен өткіз,
себебі әрбір сөз таласудан кейін досың дұшпаныңа,
дұшпаның досыңа айналуы мүмкін» 10
Афиналық Солон (б.д.д. 640 - 635 — 559 ж. ж.) – ежелгі
грек данышпаны. Афиналық ақын, саясаттанушы,
заңгер.

Даналық сөздері:

«Екі жақты тыңдамай, шешім шығарма»

Ғылыми талдау:

Солонның даналық сөзі барлық дәуірдің қайғысы болып отқан
маскүнемдік жайында. Адам баласы алкогольді ішімдіктерді
пайдаланып, өз ақыл-есін жоғалтып, көптеген жаман істерге қол
ұрып қоюы мүмкін. Соңғы өкініш өзіңе дұшпан дегендей, адам
баласы мас болып істеген ісіне қатты өкініп қалуы мүмкін. Мас
болған адам айналада болып жатқандарды толық түсінбейді және
өз ісіне жауап бере алмайды. Сол б.д.д. 7-6 ғасырда мәселе болған
алкоголь 21 ғасырдың да басты мәселесі екені анық.

« Мас болу бұл шынай
ақылсыздық, ол бізді
мүмкіндіктерімізден
айырады»
Фурье қатарының теориясы

Спарталық Хилон

« Қолыңды « Өлгендер
(б.д.д. Iv ғасыр)– сілтемей жайлы
сөйле, ол
ежелгі Грецияның
ақылсыздықт
жаман
саясаткері және ың белгісі» айтпайды»
ақыны.

Адамды жас кезінен әдептілікке, сыпайылыққа, сөйлеу мәдениетіне
үйретеді. Егер адам көпшілікке шығып сөйлегенде, немесе өз
достарының арасында сөйлесіп отырғанда қолын сілтей берсе, онда ол
оғаш көрінеді. Адамдар мәдениеттен жұрдай екенғой деп айтады.

Қорытынды
Қорытындылайтын болсақ, бұл «жеті
данышпан» қалдырған әрбір даналық сөз
адамды жақсылыққа, адалдыққа, шындыққа,
сыпайылыққа, әділдікке шақырады.
Достықты қадірлеу, адал болу сияқты жақсы
қасиеттерге тәрбиелеу. Бұл «жеті
данышпанның» айтқан өсиет сөздері
Апполон храмның кіреберісінде жазылған
екен. Кейін бұл данышпандардың сөздері
көбңнше сұраққа жауап ретінде жазылған.
Мысалы: Фалес: «Не оңай?» -деген
сұраққа-«кеңес беру», - деп жауап берген
екен

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Қазақстандағы экономикалық көзқарастардың пайда болуы және дамуы

Оқу үдерісіндегі кері байланысты орнатудың тиімді жолдары

Платонның мемлекет туралы ілімі

ӘЛЕМНІҢ ЖАҢА ЖЕТІ КЕРЕМЕТІ

Антик философиясы

Рефлексия - мұғалімнің кәсіби дамуының негізі

Ежелгі заман философиясы

Сөз таптарына саяхат туралы ақпарат

Васильевна шарты жалғасы

ҒАРЫШ ГЕОДЕЗИЯСЫ

Пәндер