Мұсылман мәдениеті

Презентация қосу

СӨЖ
Тақырыбы: Мұсылман елдеріндегі мәдениет пен дін
Жоспары:
1.Кіріспе
2.Негізгі бөлім
2.1 Мұсылман мәдениеті
2.2 Дін туралы мәлімет
3.Қорытынды
4.Пайдаланылған Әдебиеттері
Араб тайпаларының бірігуіне жаңа
дін - ислам діні жәрдемін тигізді.
Ислам дінінің негізін қалаушы
-Мекке қаласының
тұрғыны Мұхаммед пайғамбар.
Жетімдік тауқыметін көп
тартқан Мұхаммед пайғамбар өз
талабының арқасында іс басқарушы
қызметіне ілігеді. Өздігінен
біркатар діни және саяси
ілімдермен
танысады. Меккедегі бай саудагер
әйел Қадишаға (Хадиджа) үйлену
аркылы өзінің түпкі арманы - діни-
этикалық мәселелермен айналысуға
мүмкіндік алады.
Араб мемлекеттері - Египет, Сирия, Палестина байырғы, мәдениеті
жоғары елдер еді. Бұл елдерде араб тілі кеңінен тарады. Барлық халифат
жерінде мектеп-медреселер ашылып, оқу араб тілінде жүргізілді.
Мемлекеттік тіл араб тілі болды. Мектептерде Құранды оқытуға басты
назар аударылды. Ислам діні рухани қазынаның көзіне айналды. Қолөнер
жоғары деңгейде дамыды. Макта мен жүннен жеңіл және жоғары сапалы,
мықты маталар тоқылды. Ирандық кілем тоқушы шеберлердің даңқы
дүние жүзіне белгілі болды. Сирияда ашық түсті жібек маталар, шыны
ыдыстар өндірілді. Дамаск (Шам шаһары) қаласында қару-жарақ жасалды.
Олар жасаған семсер, қылыш пен сауыт шет елдерде жоғары бағаланды.
Араб көпестері сауданы кеңінен өрістетті. Олар шөл далалар мен биік тау
асуларын басып өтіп, Қытайдан жібек пен ыдыс-аяқ тасыды. Теңіз
жолдарын пайдаланып, Үндістаннан маталар мен асыл тастар әкелді. Араб
көпестері Батыс Еуропа мен Еділ жағалауларында да жиі болып отырды.
Қазақстан мен Орта Азия елдеріне келіп, Ұлы Жібек жолы бойындағы
қалаларда сауданың дамуына ықпал жасады. «Адамның ең басты көркі -
білім» деді арабтар. халифатта математика, астрономия, география
ғылымдары дамыды. Бағдат қаласында үлкен кітапхана жұмыс істеді.
Бағдат пен Дамаскіде обсерватория болды. Күрделі аспаптарды пайдалана
отырып, астрономдар жер көлемін есептеп шығара алды, аспан әлеміндегі
жұлдыздардың орналасу тәртібін сипаттап жазды.
Арабтардың үйлері тасқа қашалған ою-өрнектермен, қабырғалары мен едендері
жылтыраған кірпіштермен, мозайкамен өрнектелді. Ислам діні адам кейпін,
сондай-ақ жануарларды бейнелеуге тыйым салды. Алайда өнердің тоқыма,
зергерлік сияқты түрлері, сәулет өнері биік сатыға көтерілді. Шеберлер нәзік
өрнектің неше алуан әсем түрін туғызды. Араб әріптерімен әсемдеп жазу
немесе өсімдік және геометриялық пішіндерге негізделіп жасалған күрделі
өрнек түрі «арабески» деп аталды. Жоғары дамыған Араб мәдениетінен
еуропалықтар көптеген бағалы ғылыми білімдер негіздерін оқып үйренді.
Араб математиктері мен астрономдарының еңбектерін ортағасырлық Еуропа
ғалымдары басшылыққа алды.
Мәдениеттің негізгі қасиеттері
мыналар:
1.Ұлттық сипатқа ие
2.Табиғилық және тірілік
3.Жалғастылық және тарихилық
4.Ұлттың ортақ мұрасы болып табылады
5.Өзегі өзгермейді
6.Үйлесімді тұтастық болып табылады
7.Ұрпақтан ұрпаққа жалғасады.
Мұнда белгілі бір ұқсастықты да,
айырмашылықты да байқай аласыз.
Жоғары мәдениет елдерін жаулап алған
және феодалдық қоғамның фор-
бейбітшілігіне ықпал еткен варварлық
халықтардың рөлінде Таяу Шығыста
арабтар өнер көрсетті. Бірақ герман-цами
(славяндар сияқты) жаулап алған ерте
орта ғасырдағы Еуропа елдерімен
салыстырғанда, біздің дәуірімізге дейінгі
мыңжылдықтар ішінде классикалық
дамуы басталған Таяу Шығыс елдері
Араб жаулап алу уақытына қарай
неғұрлым жоғары және сараланған
мәдениетті дамытты. Рим империясының
шығыс жартысы антикалық кон-цу-бұл
артықшылықтарын оның пад жарым
салыстырғанда сақтады.
Мұсылман дінінің пайда болуы мен
таралуында, егер мұсылмандықты
христиандықпен салыстырсақ,
айтарлықтай айырмашылықтар болды.
Христиандар антикалық мәдениеттің
жер қойнауынан пайда болды және
германдықтар, славяндар және басқа да
халықтардың арасында ең алдымен осы
мәдениеттің басты орталықтарынан-Рим
мен Константинополь тарады. Арабтар
өздері өзінің моноте-истикалық дінін
құрып, оны өз қылыштарына,
мұсылмандар Мәсіхті ығыстырған
(көбінесе оның монофизит және несто
— Риан түрінде) халықтарға,
зороастризмдерге, сондай-ақ өздерінің
әлеуметтік — экономикалық және
мәдени деңгейі бойынша көтерілмеген
халықтарға әкелді.
Мұсылмандық діни фатализм адам ақыл-ойы мен қулығынан
көп есе асып түсетін, жан-тәннен тыс Құдай туралы таза
антропоморфтық көзқараспен үйлеседі. Мысалы, Құран
сүрелерінің бірінде Аллаһқа сенбейтіндердің » сені ұстау
немесе өлу, немесе қуып шығару үшін сенбейтіндер бар. Олар
ухищряются және ухищряется Алла. Ал, Аллаһ Тағаланың ең
жақсысы» (29, 8, 29-30), христиандық сияқты, исламның
фатализмі «жаратқан Алла тағаланың жаратқандығы туралы
ұсыныспен нөмірленген… ол кісі» [29, 24, 44; орта ғасыр
сондай-ақ, 85, 16]. Шексіз билік, Жаратушы ол
«переворачивает түні және күні» табиғат және адам. Бұл
биліктің туындысы адам үшін мүлдем түсініксіз
құбылыстардың шексіз көптігімен әсер етеді. Өзбектерде
христианству мусульманство біржақты емес өзінің әлеуметтік
мазмұны. Бірақ оның негізгі бағыты-меншікті және билікті
оның иелігіне беру. «Сен туралы сендер! Алла-ху мен
сендердің арасындағы билік иесі мен елші боламын».
Қорытынды:
Ислам мәдениетінің өзіндік ерекшелігі-оның зайырлы
және діни құндылықтарына бөлінбеуі. Бұл адамның
Құдаймен байланыс сипатын ерекше түсіну
салдарынан болады: исламның бастапқы қағидаты-
адамның Құдаймен бірге тарихи кездесуі және оған өз
тағдырын тапсыру. Сондықтан да, Құранды түсіну
емес, Құранның «сөздерін» түсіндіру маңызды. Көркем
шығармашылық да уақыт емес, оқиғалар,
кейіпкерлердің сипаттамасы жоқ, көбінесе ол нысаны
мен мазмұны бойынша дерексіз сипатқа ие. Тек Құдай
шығармашылыққа қабілетті, Құдай алдында адам
сенімді және түсінікті болуы керек.
Пайдаланылған Әдебиеттер
1.https://kazlib.kz/
2.http://engime.org/
3.Орта ғасырлардағы дүние жүзі тарихы. -
Алматы: Атамұра,2007.ISBN 9965-34-625-9
4.Википедия желісі
5.Википедия желісіндегі фотосуреттер

Ұқсас жұмыстар

Ислам мәдениеті

Философияның қалыптасуының негізгі кезеңдері

Араб елдерінің мәдениеті

Түркілік қайта өрлеу және оның әлемдік мәдениет мұрасындағы орны

Ислам дінінің қалыптасуы

Ислам философиясының кезеңдері

Ислам философиясының маңыздылығы жайлы

Андронов мәдениеті

Халықтың сауаттылығы

КЕҢЕСТІК КЕЗЕҢДЕГІ ҚАЗАҚ МӘДЕНИЕТІ

Пәндер