Иоганн Готлиб Фихтенің философиясы: өмірбаяны, негізгі идеялары және тарихи маңызы

СӨЖ

Тақырыбы: Иоганн Готлиб Фихте философясы

Жоспары

Кіріспе бөлім

Негізгі бөлім

А) И. Готлиб қысқаша өмір баяны

Б) Философиясы туралы жалпы мағлұмат.

Қорытынды бөлім

Пайдаланылған əдебиеттер.

Фихте Рамменау қаласында туған. 1780 жылы ол Йена семинариясында оқуынбастады. 1784 жылы оқуын дәреже алмастан аяқтады. Фихте жеке мұғалім ретінде Цүрихте жұмыс істеп, 1790 жылы атақты ақын Клопшоптың немере қызы Йоһанна Ранмен атасты. 1790 жылы Фихте Канттың еңбектерін зерттей бастады, бұл зерттеу оның өмірі мен ізденулерінің жалпы бағытына зор әсер етті. Кенисгбергте Кантпен кездескен соң көп ұзамай Фихте өзінің ең алғашқы «Бар аянның сынына деген талпыныс» деген еңбегін жариялады. Онда ол құдайлық аян мен Канттың сыни пәлсапасының арасындағы байланыстарды табуға тырысады.

Онда ол құдайлық аян мен Канттың сыни пәлсапасының арасындағы байланыстарды табуға тырысады. Бұл кітаптың алғашқы басылымы жарыққа шыққанда, бұл туралы Канттың да, Фихтенің де де еш хабары жоқ еді. Ол кітаптың авторының да кім екені айтылмады. Сондықтан оқырмандар оны Канттың бір жаңа еңбегі екен деп шешті. Барлығы, тіпті әдеби сыншылар да бұл кітаптың авторы Кант болар деп шешті. Канттың өзі мәселенің анық-қанығын айтып, кітапты және оның авторын мақтаған мақала шығарғаннан кейін Фихтенің атағы кең жайылып кетті: « . . . өте таңғалдырарлық жаңалық . . . бұл кітапты Канттың өзінен басқа ешкім жаза алмас еді . . . пәлсапаның аспанында үшінші жарқын тұлға пайда болды

Early Philosophical Writings

Attempt at a Critique of All Revelation(Versuch einer Kritik aller Offenbarung, 1793)

Foundations of Transcendental Philosophy (Wissenschaftslehre nova methodo, 1796)

The System of the Doctrine of Morals in accordance with the Principles of the Doctrine of Science (Das System der Sittenlehre nach den Principien der Wissenschaftslehre, 1798)

Introduction to the Wissenschaftslehre and Other Writings (1800)

The Vocation of Man (Die Bestimmung des Menschen, 1800)

A Crystal Clear Report to the General Public Concerning the Actual Essence of the Newest Philosophy (Sonnenklarer Bericht an das größere Publikum über das eigentliche Wesen der neuesten Philosophie, 1801)

Characteristics of the Present Age (Die Grundzüge des gegenwärtigen Zeitalters, 1806)

Addresses to the German Nation (1807-1808)

Ол Иммануил Канттың теориялық және этикалық еңбектерінен бастау алған неміс идеализмі атты пәлсапалық ағымның бастаушыларының бірі болған. Фихтенің пәлсапалық ойлары көбінесе Кант пен Гегелдің пәлсапаларын өзара қосып тұратын көпірмен салыстырылады. Кейінгі кездері Фихте өзіндік сезім туралы тың ойлар айтқан пәлсапашы ретінде өзінің қосқан үлесіүшін де бағалана бастады. Өзінен бұрынғы Декартпен Кант сияқты, Фихте де субъективтілік пен сана сияқты мәселеге көп көңіл бөлді. Фихте саяси пәлсапа (саясаттану) тақырыбына да бағыштап еңбектер жазды; кейбіреулер оны неміс ұлтшылдығының әкесі деп қарастырады.

Пайдаланылған əдебиеттер:

Letter from Jens Baggeson to Karl Reinhold. Quoted in Editor's Introduction to Fichte, Early Philosophical Writings. London: Cornell University Press, 1988.

Интернет желісі.

Ұқсас жұмыстар

Қайта өрлеу философиясы: қалыптасуы, негізгі идеялары мен тарихи маңызы

Неміс классикалық философиясы: Кант, Фихте, Шеллинг және Гегельдің негізгі идеялары

Немістің классикалық философиясы: Канттан Фейербахқа дейінгі негізгі идеялары мен ықпалы

Иоганн Генрих Песталоцци: өмірбаяны мен педагогикалық-дидактикалық көзқарастары

Әл-Кинди және араб философиясы: бастауы, негізгі идеялары және даму кезеңдері

Неміс классикалық философиясы: бағыттары, негізгі мәселелері және жетекші ойшылдар

Фридрих Ницшенің өмірбаяны және философиясы

Лев Николаевич Толстой: өмірбаяны, философиясы және дінге көзқарасы

Томас Мор және Утопия: утопиялық социализм идеялары мен тарихи маңызы

Индуизм философиясы: пайда болуы, тарихи дамуы және негізгі тұжырымдар