Реформация қорытындысы

Презентация қосу

Тақырыбы: “М. Лютер”
I. Кіріспе бөлім:
II. Негізгі бөлім:
* 1. М. Лютер туралы жалпы мағлұматтар.
* 2. Реформация.
* 3. Реформация қорытындысы.
I. Қорытынды бөлім:
II. Пайдаланылған әдебиеттер:

*Жоспар:
Мартин Лютер (1483-1546)-
неміс ойшылы және қоғам
қайраткері, Германиядағы
бюргерлік реформалаудың
басшысы, немістің
протестантизмнің
(лютерандық) негізін салушы,
жалпы немістік әдеби тілді
құрастырушылардың бірі. 1483-1546ж.ж.
1483-1546ж.ж.
Лютерге
Лютерге 14
14 ғасырдағы
ғасырдағы мистиктердің
мистиктердің идеялары
идеялары жақын;
жақын; ««
адамның
адамның ішкі
ішкі жан
жан дүниесінің»
дүниесінің» құдаймен
құдаймен бірлігі
бірлігі туралы
туралы ілімді
ілімді
Лютер
Лютер «сеніммен
«сеніммен ақтау»
ақтау» іліміне
іліміне аударған:
аударған: бірлік
бірлік -- сенімі,
сенімі,
рухты
рухты сақтаудың
сақтаудың шарты;
шарты; игі
игі істер
істер -- сақтануға
сақтануға жеткілікті
жеткілікті жол
жол
емес,
емес, тек
тек сенімді
сенімді көрсетудің
көрсетудің жемісі
жемісі ғана
ғана
Лютер іліміне сүйенсек,
адамның құдаймен тілдесуі –
адамның жеке басының сенімі
негізінде ғана жүзеге
асырылады, ал сенім
мәселелерінде адаспас үшін,
әрдайым Библияға жүгіну
қажет.
Реформация ( лат. reformatio - қайта құру түзеті) - римдік
католиктік шіркеудің монополиясында, христиан діни ілімін Папа
билігі тұрғысынан түсіндіруге қарсы бағытталған Солтүстік және
Орталық Еуропадағы 16 ғасырдағы діни - қоғамдық қозғалыс.
Реформацияның көсемдері және негізін салушылар - М. Лютер мен
Ж. Кальвин.

*Реформация: Ж.
Ж. Кальвин
Кальвин
М.
М. Лютер
Лютер 1509-1564ж.ж.
1509-1564ж.ж.
1483-1546ж.ж.
1483-1546ж.ж.
Реформация:

Реформацияның
Реформацияның нәтижесі
нәтижесі христан
христан дінінің
дінінің жаңа
жаңа тармағы
тармағы -- протестантизмнің
протестантизмнің пайда
пайда болуы.
болуы.
Протестантизмнің
Протестантизмнің римдік-католиктік
римдік-католиктік шіркеуден
шіркеуден бөлінуін
бөлінуін Папа
Папа тағы
тағы заңды
заңды түрде
түрде мойындады.
мойындады.
Протестантизмде
Протестантизмде шіркеу осы дүниелік институтқа, ал Інжілді білу оның діни негізіне айналады.
шіркеу осы дүниелік институтқа, ал Інжілді білу оның діни негізіне айналады. Зұлымдық
Зұлымдық --
діни
діни надандықтың
надандықтың синонимі,
синонимі, ол
ол Құдай
Құдай сөзін
сөзін білмеудің
білмеудің салдары.
салдары. Дүниені
Дүниені Құдай
Құдай сөзін
сөзін халыққа
халыққа түсінікті
түсінікті тілде
тілде
уағыздау арқылы түзетуге болады.
уағыздау арқылы түзетуге болады.

Реформацияның
Реформацияның басталуы
басталуы — — «Қайта
«Қайта жаңғыру»
жаңғыру» мәдениетінің
мәдениетінің соңғысоңғы кезеңімен
кезеңімен сәйкес
сәйкес келеді.
келеді. Демек,
Демек, бұл
бұл діни
діни
қозғалыс
қозғалыс адамзат
адамзат баласы
баласы басынан
басынан кешірген
кешірген прогрессивтік
прогрессивтік төңкерістердің
төңкерістердің ішіндегі
ішіндегі ең
ең ұлы
ұлы мәдени
мәдени тәңкеріс
тәңкеріс
— «Қайта жаңғыру» дәуірінің заңды жалғасы болып саналады. Ал осы екі мәдени-діни
— «Қайта жаңғыру» дәуірінің заңды жалғасы болып саналады. Ал осы екі мәдени-діни қозғалыстардың қозғалыстардың
арасында
арасында заман
заман ағымынан,
ағымынан, рухани
рухани қажеттіліктен
қажеттіліктен туғантуған байланыс
байланыс та,
та, қарама-қайшылық
қарама-қайшылық та та бар,
бар, өйткені
өйткені
Қайта жаңғыру дәуірінің тарихи маңызы — гуманизм идеологиясымен, гуманизм идеяларымен
Қайта жаңғыру дәуірінің тарихи маңызы — гуманизм идеологиясымен, гуманизм идеяларымен таразыланады. таразыланады.
Шындығында
Шындығында да, да, гуманистер
гуманистер адамның
адамның ұлылығына,
ұлылығына, оныңоның жан-дүниесінің
жан-дүниесінің сұлулығына,
сұлулығына, оның
оның бойындағы
бойындағы ізгілік
ізгілік
қасиеттерге табына отырып, адамның бостандық алуға, бақытты болуға еркі бар
қасиеттерге табына отырып, адамның бостандық алуға, бақытты болуға еркі бар екендігін жариялады,екендігін жариялады,
адамдар
адамдар арасындағы
арасындағы қарым-қатынастар
қарым-қатынастар әділдік,
әділдік, адамгершілік,
адамгершілік, теңдік
теңдік жағдайында
жағдайында болу болу керек
керек деп
деп есептеді,
есептеді,
адамның
адамның игілігі
игілігі —
— әлеуметтік
әлеуметтік құрылыстың
құрылыстың негізі
негізі болып
болып саналатындығын
саналатындығын мойындады,
мойындады, адамды
адамды дін
дін бұғауынан
бұғауынан
босатуға
босатуға күш салды. Олар адамның атағы мен шыққан тегіне қарамай тәуелсіз болуын қалады, оның жан-
күш салды. Олар адамның атағы мен шыққан тегіне қарамай тәуелсіз болуын қалады, оның жан-
жақты жетілуін жақтады. Гуманистер адам — құдайдың ең жетілген, ең әсем, ең
жақты жетілуін жақтады. Гуманистер адам — құдайдың ең жетілген, ең әсем, ең әдемі туындысы деп әдемі туындысы деп
санады.
санады. Олар
Олар Библияның
Библияның адам
адам жөніндегі
жөніндегі қағидаларын
қағидаларын — — оның
оның жасампаздық,
жасампаздық, шығармашылық
шығармашылық қызметтерімен
қызметтерімен
байланыстыра
байланыстыра қарастырып,
қарастырып, дүниені
дүниені танып-білу,
танып-білу, оныоны өзгерту,
өзгерту, дүниені
дүниені еңбекпен
еңбекпен жаңғырту,
жаңғырту, өнерді,
өнерді, ғылымды,
ғылымды,
қолөнерді өркендету — адамзат баласының қасиеті де, ардақты борышы деп түсінді.
қолөнерді өркендету — адамзат баласының қасиеті де, ардақты борышы деп түсінді. Ал осы бір адам Ал осы бір адам
ұлылығын,
ұлылығын, оның
оның бойындағы
бойындағы адамгершілік
адамгершілік қасиеттерді
қасиеттерді дәріптеушілікке
дәріптеушілікке Реформация
Реформация — — адамның
адамның құдай
құдай
алдындағы
алдындағы дәрменсіздігі туралы идеяны қарама-қарсы қойды. Адамзаттың ақыл-ойы мен таным күшінің
дәрменсіздігі туралы идеяны қарама-қарсы қойды. Адамзаттың ақыл-ойы мен таным күшінің
құдіреттілігін
құдіреттілігін дәріптеу
дәріптеу —— протестанттық
протестанттық ағымның
ағымның тосқауылына
тосқауылына жолықты.
жолықты.
Реформация:
* «Ақыл-ой» иелерін жек көру, ғылымға деген өшпенділік етек алды. Өз қабілеттерін қажырлы
да, табанды еңбегімен дамытып, алға қойған мақсатынан қайтпайтын, өздеріне сенімді
Реформация қайраткерлерінің өздері де халықтың арасынан шыққан адамдар болатын. Осы
жағынан алып қарағанда, олар — білімді ақсүйектер қатарына жататын, философия, поэзия
және т.б. ғылым салаларын жетік меңгерген Қайта жаңғыру заманының гуманистерінен
аралары едәуір алшақ болатын. Осы орайда мынандай орынды сұрақтар туындайды.
Адамның ұлылығын дәріптеген, болашақ ұрпаққа өнердің тамаша ескерткіштерін, өнердің
сан-саласынан баға жетпес асыл мұралар қалдырған Қайта жаңғыру дәуірінің гуманистік
мәдениеті мен реформаланған христиандық гуманизмнің аясында қалыптасқан, дүние-
танымы өзгеше, жаңа дін мен адамның арасында қандай үқсастық бар? Осыдан келіп
екінші сұрақ туындайды. Ақсүйектік — элиталық мәдениет пен дүниеге діни көзқарастың
жаңа тәсілінің арасында қандай байланыс бар? Бұл сұрақтарға жауапты күні өтіп бара
жатқан феодалдық қоғам мәдениетіне қарама-қарсы енді ғана қалыптасып келе жатқан
буржуазиялық қоғамның қойнауында туындаған Қайта жаңғыру дәуірі мәдениетінің жаңа
бағыттарының: ақсүйектік (гуманистік) және діни (реформация) табиғатынан іздеуіміз
керек.

«Бірінші
«Бірінші буржуазиялық
буржуазиялық революция»
революция» деген
деген атаққа
атаққа ие
ие болған
болған бұл
бұл діни
діни
қозғалыстың
қозғалыстың дем
дем берушісі
берушісі —— Витенберг
Витенберг университетінің
университетінің профессоры,
профессоры,
Августин
Августин шіркеуінің
шіркеуінің монахы
монахы Мартин
Мартин Лютер.
Лютер. Дін
Дін саласындағы
саласындағы түбегейлі
түбегейлі
өзгерістер, яғни реформалар жолындағы бұл қозғалыс — католиктік
өзгерістер, яғни реформалар жолындағы бұл қозғалыс — католиктік
шіркеуді
шіркеуді қайта
қайта құруға,
құруға, діни
діни салт-жоралар
салт-жоралар үшін
үшін төленетін
төленетін шамадан
шамадан тыс
тыс
мөлшердегі салықтарға тыйым салуға, христиан дінінің
мөлшердегі салықтарға тыйым салуға, христиан дінінің қарама-қарама-
қайшылықтарға
қайшылықтарға толытолы қағидаларын
қағидаларын алып
алып тастауға
тастауға бағытталды.
бағытталды. Демек,
Демек,
бұл
бұл қозғалыстың
қозғалыстың нәтижесінде
нәтижесінде жаңа
жаңа шіркеу
шіркеу және
және жаңа
жаңа діни
діни қағидаларға
қағидаларға
негізделген
негізделген христиан дінінің «протестанизм»деп аталатын мүлде
христиан дінінің «протестанизм»деп аталатын мүлде жаңа
жаңа
бағыты
бағыты қалыптасты.
қалыптасты.

Дін
Дін тарихында
тарихында «протестанизм»
«протестанизм» деген
деген атау
атау 1529
1529 жылы
жылы Шпейер
Шпейер
рейхстагында
рейхстагында алғаш рет қолданылды. Мұнда Лютердің жақтастары
алғаш рет қолданылды. Мұнда Лютердің жақтастары осы
осы
рейхстагтың
рейхстагтың 1526
1526 жылғы
жылғы «Дін
«Дін тұту
тұту еркіндігі
еркіндігі туралы»
туралы» өзөз шешімдерін
шешімдерін
бұзу әрекетіне «қарсылық» білдірген болатын.
бұзу әрекетіне «қарсылық» білдірген болатын.
Лютердің жаңа бағытқа байланысты идеялары көпшілік тарапынан
қызу қолдау тапты. Реформациялық қозғалыстың етек алуы,
реформаторлардың батыл іс-әрекеттері және осы бір жеңістердің
нәтижесінде Римнің ықпалынан Германия мен Швецияның көптеген
жерлерінің шыға бастауы, одан қалды протестанизм идеяларының
Францияға кеңінен тарап, ал Англияда өкімет тарапынан қолдау
табуы — католик шіркеуін қатты мазасыздандырды. Ендігі жерде
Рим өзінің шайқалған беделін нығайтып, католиктік шіркеуді қорғап
қалуға жанталаса кірісті. Шиеленіскен осы бір жағдайда папа
үкіметі реформаларды «Жоғарыдан»жасауға дайын тұрды.
Бұл реформалардың негізгі мақсаты — жаңа протестанттық
шіркеуге кіріп, «адасқаңдардың» бәрін қайтарып алу болатын.
Католиктік шіркеудің бұл саясаты протестанизммен ашықтан-ашық
қақтығыстарға, діни соғыстарға әкеліп соқты.
Сонымен Реформация жеңісі қоғамдық өрлеу туғызып, ұлттық мәдениетті ғана емес,
дүниежүзілік мәдениеттің қалыптасуына зор әсерін тигізді. Реформация ешқандай
әлеуметтік-саяси идеалды жарияламаса да, қоғамды жікке бөлуді талап етпесе де,
көркемдік шығармашылық саласында қомақты жетістіктерге жетті, ол ғылыми
жаңалықтар ашпаса да адамның сана-сезімін өзгертті және адамзат алдында жаңа
рухани белестер ашты. Адам еркін ойлауға мүмкіндік алды, ғасырлар бойы үстемдік еткен
шіркеу ықпалынан босанды, әрекетіне бағдар берер бағыт белгіленді. Ол бағдар — ізгілік-
адамгершілік қасиеттерге, адамның ақыл-ойына, ар- ұжданына байланысты болды.
Реформация буржуазиялық қоғам адамының қалыптасу процесін жылдамдатуға түрткі
болды. Адамның тәуелсіз болуы, адамгершілік жолын өз еркімен тандауы, өзінің іс-
әрекетгеріне үлкен жауапкершілікпен қарауы — сөзсіз адам құқы идеяларының дүниеге
келуіне қолайлы жағдай туғызды. Шындығында да, протестанттық идеялар қойнауында
дүниені жаңа көзқараспен қабылдайтын жаңа, буржуазиялық қоғам адамның бейнесі

*Қорытынды:
жатты.
Қорыта келгенде, Батыс Еуропа елдерінде туындап келе жатқан қапитализмнің, одан
қалды индустриалдық буржуазиялық өркениеттің рухани және идеологиялық бастауы —
протестанизм идеяларында жатыр. Протестанизм — жаңа қоғамдық қүрылыстың
қарқынды дамуына, оның прогресс жолындағы қадамына айқара жол ашты.
* Әбішев К.А. Философия ., 2006ж.
* Бөрібаев Т.Қ. Ұлт менталиенті. .,2002ж.
* Қасабеков А.Қ. Тарихи-философиялық таным.2001ж
* Краткая философская энциклопедия М., 2004
* Мырзалы С. Философия , 2008ж.
* Мырзалы С. Ғылым философиясы және тарихы ,
2010ж.
* Кактаева Г. Философия негіздері Астана, 2010ж.

*Пайдаланылған
әдебиеттер:

Ұқсас жұмыстар

Реформация философиясы

Қайта өрлеу дәуір философиясы

Мемлекеттің орталықтануы

Әлемдегі және Қазақстандағы протестантизм

Реформация кезеңіндегі саяси идеялар

Дюрердің көркем тілі күрделенген, аллегориялы

Қайта өрлеу дәуірінің негізгі принциптері

Негізгі идеялар

Кемтарларды жеккөрушіліктен қамқоршылыққа алуға дейін кезең

Үйде оқытуға жауапты мамандарда және пән мұғалімдерінде болу тиіс құжаттар

Пәндер