Облыс туралы

ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ БЮДЖЕТІН СОҢҒЫ 4 ЖЫЛДЫҚ ТАЛДАУ.

Облыс туралы

Шығыс Қазақстан облысы 1932 жылы құрылды, 1997 жылы өңір аумағына Семей облысы қосылды. 1720 жылы негізі қаланған және Ертіс пен Үлбі өзендерінің қиылысында орналасқан Өскемен қаласы әкімшілік орталық болып табылады.

Облыста 15 ауылдық аудан, 10 қала, 730 ауылдық және кенттік елді мекен, 239 ауылдық округ бар. Облыс халқы 2018 жылдың 1 қаңтарына 1383, 6 мың адамды құрады. Халықтың тығыздығы орта есеппен облыс бойынша 1 шаршы км-ге 4, 9 адамды құрайды. Облыс халқының этникалық құрамы 2017 жылғы 1 қаңтарға мынадай қатынаста ұсынылған: қазақтар - 59, 7%, орыстар - 36, 8%, басқа ұлттар - 3, 5%.

Аумақтың әлеуметтік-экономикалық жағдайын талдау

ЖӨӨ - 2015 жыл 2311, 4 млрд тг

2016 жыл 2793, 9 млрд тг

2017 жыл 2089, 4 (9ай) млрд тг

2018 жылдың 3 тоқсанына тіркелген жұмыссыздық деңгейі - 4, 8%.

2018 жылғы қаңтар-қыркүйек айларында орташа айлық жалақы 133 580 теңгені құрады, бұл 2017 жылдың тиісті кезеңіне қарағанда 11, 1%-ға жоғары.

2015-2018 Жылдардағы Бюджет Кірістерінің Өзгеру Динамикасы

Жалпы өңірлік өнімнің 2012-2017 жылдардағы өзгеру динамикасы Ақпарат көзі: ҚР Статистика комитеті

млн. тг

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл қаңтар қараша

I. КІРІСТЕР

242 514

100%

289 710

100%

321 302

285 636

Салықтық түсімдер оның iшiнде:

74 721

31%

85 691

30%

92 949

29%

92 449

32%

жеке табыс салығы

30 704

41%

35 895

42%

38 877

42%

38 113

41%

әлеуметтік салық

22 766

74%

26 333

31%

29 028

31%

27 648

30%

акциздер

390

285

364

279

Салықтық емес түсімдер

3 617

4 012

5 439

3 388

Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер

2 893

2 611

3 425

2 887

Трансферттердің түсімдері

161 282

67%

197 397

68%

219 489

68%

186 912

65%

Шығыс Қазақстан облысының бюджетінің кірістері

2015-2017 жж. бюджет кірістерінің құрылымы, млн. теңге

2015-2018 Жылдардағы Бюджет Шығыстарының Өзгеруі

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл қаңтар қараша

II. ШЫҒЫНДАР

237 215

100%

289 236

100%

313 632

100%

286 714

100%

1. Жалпы сипаттағы мемлекеттiк қызметтер

11 382

4, 8%

14 010

14 678

4, 7%

14 110

4, 9%

2. Қорғаныс

615

0, 3%

773

991

0, 3%

1 449

0, 5%

3. Қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік, құқықтық, сот, қылмыстық-атқару қызметі

10 639

4, 5%

10 247

14 828

4, 7%

10 706

3, 7%

4. Бiлiм беру

80 425

33, 9%

95 891

33%

106 130

33, 8%

100 759

35, 1%

5. Денсаулық сақтау

47 288

19, 9%

53 059

18%

39 198

12, 5%

7 900

2, 8%

6. Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру

13 460

5, 7%

14 875

17 359

5, 5%

16 407

5, 7%

7. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық

19 544

8, 2%

34 175

12%

39 464

12, 6%

46 445

16, 2%

8. Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк

11 114

4, 7%

15 125

18 740

6, 0%

25 192

8, 8%

9. Отын-энергетика кешенi және жер қойнауын пайдалану

3 062

1, 3%

1 792

2 208

0, 7%

2 387

0, 8%

10. Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары

18 594

7, 8%

21 579

25 648

8, 2%

20 370

7, 1%

11. Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі

472

0, 2%

1 335

728

0, 2%

875

0, 3%

12. Көлiк және коммуникация

10 744

4, 5%

12 509

21 014

6, 7%

26 999

9, 4%

13. Басқалар

9 466

4, 0%

10 873

9 309

3, 0%

8 144

2, 8%

14. Борышқа қызмет көрсету

0, 0%

15. Трансферттер

352

0, 1%

2 977

3 318

1, 1%

4 947

1, 7%

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл

2018 жыл қаңтар қараша

Негізгі бағыттар бойынша облыс бюджеті шығыстарының құрылымы (2015-2017 жж. ), млрд. теңге

Экономикалық қызмет түрлері бойынша орташа айлық атаулы жалақы, теңге

Атауы

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл*

Ауыл, орман және балық шаруашылығы

75 517

85 577

93 311

Өнеркәсіп

139 642

165 429

177 924

Құрылыс

109 889

124 223

131 909

Тұру және тамақтану бойынша қызметтер

67 310

74 040

86 084

Көлік пен қоймалау

124 209

124 672

139 631

Қаржылық және сақтандыру қызметі

141 243

168 195

178 329

Жылжымайтын мүлікпен операциялар

70 765

81 667

84 920

Мемлекеттік басқару және қорғаныс

94 708

105 863

110 835

Білім беру

73 545

90 257

93 403

Денсаулық сақтау және әлеуметтік қызметтер

87 661

101 234

105 204

Басқа қызмет түрлерін көрсету

77 739

81 900

89 066

Облыс бойынша

103 028

118 736

125 779

Орташа айлық атаулы жалақы, теңге (қалалар мен аудандар бөлінісінде)

Аудандар мен қалалар

2015 жыл

2016 жыл

2017 жыл*

Өскемен қ.

117 626

135 835

146 521

Семей қ.

95 078

106 281

113 084

Риддер қ.

130 303

145 758

155 365

Курчатов қ.

118 423

131 242

144 815

Абай ауданы

69 381

81 492

88 130

Аягөз ауданы

86 594

103 922

105 570

Бесқарағай ауданы

66 455

83 687

85 331

Бородулиха ауданы

104 985

123 895

124 852

Глубокое ауданы

105 854

126 487

134 187

Жарма ауданы

82 625

99 493

114 340

Зайсан ауданы

92 471

109 568

104 285

Зырян ауданы

100 175

111 568

115 449

Катонқарағай ауданы

67 410

83 785

84 991

Көкпекті ауданы

72 574

99 281

91 254

Күршім ауданы

70 153

84 149

84 994

Тарбағатай ауданы

66 335

81 066

82 791

Ұлан ауданы

84 365

97 614

102 547

Үржар ауданы

71 035

87 344

87 345

Шемонаиха ауданы

102 808

121 507

125 243

Облыс бойынша

103 028

118 736

125 779

Қорытынды

Шығыс Қазақстан облысы өз бюджетінің шамамен 30%-дан астамын салықтық түсімдер арұылы толықтырса қалған 60%-дан жоғары бөлігі республикалық бюджеттен тартылған трансферт есебінен толықтырылады. Бұл облыс пайдалы қазбаларға, оның ішінде түсті металл, алтын, сирек металл, көмір, дер асты суларына бай бола тұра республикалық бюджетке тәуелділігі орташадан жоғары деңгейде екендігін көрген болатынбыз. Халқының саны 1 383 мың бола тұра бұл аймақтың өзін-өзі қамтамасыз етуі мүмкін болмай отырғандығы мемлекет үшін ауыртпалық тудырып отырғандығы анық. Сондықтан бұл облыстағы өндіріс саласын жандандырып, пайдалы қазбалар саласында бірнеше зерттеулер жүргізіп жаңа мамандар даярлау керек деп ойлаймыз. Сонымен қатар сырттан инвестиция тартуға да бұл аймақ өте тартымды болып отыр, сол себептен сол потенциалын дамытып пайдалану керек деп ойлаймыз.