Бөкей Ордасындағы Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған ұлт - азаттық көтеріліс

Презентация қосу

Бөкей Ордасындағы Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы
бастаған ұлт-азаттық көтеріліс

Дайындаған: Манасов Мырзахан
Тексерген: Шамшиева Гауһар
И.Тайманұлы мен
М.Өтемісұлы бастаған
бастаған ұлт-азаттық
көтеріліс
• Әскери бекіністердің салынуын тоқтату
• Жер мәселесіндегі патша үкіметінің
отаршылдық саясатын өзгерту
• Шаруалар жағдайын жақсарту
• Жәңгір ханның озбырлығына шек қою
Көтерілістің мақсаты:
МАХАМБЕТ ӨТЕМІСҰЛЫ
(1803-1846)

Беріш руының
старшыны, 1836-
1837)
ұйымдастырушы
лардың бірі, осы
көтерілістің
жалынды
жыршысы.
–
м
ы ы
ат ет, ағ
н ің б ұст ы
м
е ха м с қ ха н л д
М а а о
М Ж гір н б рт.
әң іне де
Ж Іс –
са
құ
“Ерлік пен елдіктің өшпес
рухы”
Көтерілістің барысы
Көтерілісшілердің
Хан ордасын қамауға
алуы
Исатай Тайманұлы
бастаған
көтерілісшілер 1837
жылғы қазанны аяқ
кезінде Хан ордасына
он шақырымдай жақын
келді. Жәңгір хан да,
оның төңірегіндегілер
де қоршауда қалды.
Тастөбе түбіндегі шайқас
1837 жылғы 15
қарашада Тастөбедеген
жерде көтерілісшілер мен
жазалаушы отрядтар
арасында кескілескен
қанды шайқас болып өтті.
Көк сүңгіні шебер пайдалана
білудің, жарамды жақсы
аттарды тандап мінудің,
шайқас өткен
жер жағдайымен
бес саусақтай жақсы таныс
болуының нәтижесінде
көтерілісшілер ұрыстың
алғашқы жартысында
басымдық танытып, едәуір
жеңіске жетті.
Көтерілісшілердің күшін
біріктіру әрекеті
Исатай Тайманұлы Хиуа
хандығынан бөлініп
шыққан
сұлтан Қайыпқали Есім
ұлымен күш біріктіруге
шешім кабылдады.
Сұлтан өзін хан деп
жариялады. Оның
жасағында 3000- га
жуық сарбаз бар еді. Бұл
екі жасақ бір-
бірімен Ойыл өзенінің
сағасындағы шекті
руының ауылдарында
қосылды.
Батыр Исатайдың қаза болуы
Ақбұлақ шайқасында
Исатайдың артына оқ тиіп,
қолға түседі.
Баймағамбеттің үш нөкері
оның қолын артына қайыра
байлайды да, біреуі
батырдың кеудесіне
мылтық тақап тұрып атады.
Оған қоса Иван Богатырев
деген урядник батырдың
басын қылышымен шауып
түсіреді. Осылайша елі үшін
еңірген есіл ер
қанішерлердің қолынан
қаза табады.
Исатай қаза тапқаннан кейін Махамбет
Өтемісұлы адамдарымен Хиуа
хандығына өтіп кетеді. Кейін Орынбор
әкімшілігі оны қолға түсіріп, сотқа
тартады да, Атырау өңіріне жер
аударып жібереді. Сот үкіміне риза
болмаған Баймағамбет сұлтанның
адамдары 1846 жылы Махамбетті өз
үйінде өлтіріп кетеді.
Исатай Тайманұлы мен
Махамбет Өтемісұлы
бастаған көтеріліс –
қоғамдағы әлеуметтік
теңдік үшін болған, қазақ
халқының Ресей
империясының
отаршылдығына қарсы
халықтың азаттық рухын
жігерлендірген көтеріліс.
Исатай Тайманұлы мен Махамбет
Өтемісүлы.
Бұл есімдер халқымыздың осынау тарихында
өзіндік орны бар, мәңгі өшпес із қалдырған, асқақ
рухшылдық пен отансүйшіштіктің нағыз үлгісін
ұрпағына өнеге еткен ұлы тұлғалар!!!

Ұқсас жұмыстар

XVIII-XIX ғ. ұлт-азаттық көтерілістер

Махамбет күйі

Махамбет Өтемісұлы және Исатай Тайманұлының өмірбаяны

Қызғыш құс

XIXғасырдың бірінші жартысындағы қазақ әдебиеті

КІШІ ЖҮЗДЕГІ ЖОЛАМАН ТІЛЕНШІҰЛЫ БАСТАҒАН ҚОЗҒАЛЫС

Сырым Датұлы Басқарған кіші жүздегі көтеріліс

Исатай - Махамбет дастанының авторы

Көтерілістің басты Қазақ шаруалары

И.Тайманұлы мен М.Өтемісұлы бастаған көтеріліс

Пәндер