Ішкі үйкеліс күштері

Презентация қосу

Сүңгуір
қайықтар
қалай суға
сүңгиді?

www.zhangozy.wordpress.com
Ішкі үйкеліс
күштері.
Ламинарлық және
турбуленттік
ағыстар
ПӘН МҰҒАЛІМІ: ОҢҒАРБАЙ Ж.

www.zhangozy.wordpress.com
Гидроаэромеханика

Гидроаэростатика

Гидроаэродинамика

Бернулли теңдеуі

Торричелли теңдеуі

Тұтқыр сұйық
www.zhangozy.wordpress.com
Идеал сұйық
Сұйық қозғалысын қарастырғанда көп жағдайда едәуір
жуықтап, сұйықты мүлде сығылмайды деп санауға
болады және оның бір қабаты 2-ші қабатымен
салыстырғанда орын ауыстырғанда үйкеліс күштері
пайда болмайды деп жоруға болады. Осындай мүлде
сығылмайтын және мүлде тұтқыр емес сұйық идеал
сұйық деп аталады.
Сұйықтың ағын сызықтарымен шектелген бөлігін ағын
түтігі деп атаймыз.
Ағыс сызықтары дегеніміз-ол әрбір нүктеде жанамалары
жылдамдықтар векторларымен сәйкес келген сызықты
айтамыз. Екі ағыс сызықтарымен шектелген сұйықтың
бөлігін сұйықтың құбыры деп атаймыз.

www.zhangozy.wordpress.com
Ламинарлық ағыс

Ламинарлық ағыс деп- сұйықтың қабаттары
бір-біріне араласпай ағатын тәртіпті айтады,
яғни бір қабат екіншісіне араласпай сырғанап
өтеді. Ламинарлық ағыс стационарлы.
www.zhangozy.wordpress.com
Турбулентті ағыс

Сұйықтық қабаттары бір-бірімен араласып, құйындану
арқылы өтетін ағысты турбулентті деп атаймыз.
Турбуленттік ағыс кезінде бөлшектердің жылдамдығы
әрбір берілген орында барлық уақытта ретсіз
қозғалыста болады, яғни ағыс стационарлы емес.

www.zhangozy.wordpress.com
www.zhangozy.wordpress.com
www.zhangozy.wordpress.com
www.zhangozy.wordpress.com
www.zhangozy.wordpress.com
Рейнольдс саны
Турбулентті немесе ламинарлы ағысты өлшемсіз санмен
сипаттауға болады. Ағылшын оқымыстысы Рейнольдс
ағынның сипаттамасы өлшемсіз шаманың мәніне
байланысты екенін айтты.
l
Re ; (1)

мұндағы: ρ газ немесе сұйықтың тығыздығы, v ағынның
орташа жылдамдығы, η тұтқырлық коэффициент, l
көлденең қимасының өлшемін сипаттайтын шама,
Рейнольдс саны деп аталады.
R e 1000
Рейнольдс саны болғанда ламинарлық ағыс
2000 R e 1000
байқалады. Ал егер болса, онда
ламинарлық ағыс турбуленттікке көшеді.
R 2300
Сұйық құбырдан аққанда егер e болса, онда ағыс
турбулентті болады.

www.zhangozy.wordpress.com
Тұтқырлық
Тұтқырлық- сұйыктың қозғалысына кедергі
жасайтын ішкі үйкеліс күштері.
Бұл күш ішкі үйкелісті, яғни сұйық пен
қатты дененің арасындағы емес, бір-біріне
қатысты сырғанап бара жатқан сұйық
қабаттарының арасындағы үйкелісті
сипаттайды.

η -сұйықтың тұтқырлық қасиетін білдіреді, ол тұтқырлық
коэффициенті немесе тұтқырлық деп аталады.
www.zhangozy.wordpress.com
Тұтқырлық түрлері (2)

-бұл кинематикалық тұтқырлық деп
аталады. Ал η шамасының v шамасынан
айырмашылығы ол динамикалық
тұтқырлық деп аталады.
Кинематикалық тұтқырлықты қолдана
отырып, рейнольдс санын мына түрге
l
келтіруге болады:
Re ;

www.zhangozy.wordpress.com
Стокс заңы

Шар тұтқыр сұйық ішінде қозғалғанда
Стокстың заңы бойынша пайда болатын
кедергі күші:
F 6 r
Шар тұтқыр сұйық ішінде қозғалғанда Стокстың
заңы бойынша пайда болатын ауырлық күші шардың
салмағына тең:

P 6 r
www.zhangozy.wordpress.com
Пуазель теңдеуі
Ламинарлы ағыс кезінде r радиусы және
ұзындығы l қылтүтік арқылы t уақыт ішінде
ағып өтетін сұйықтың (газдың) көлемі
Пуазель теңдеуімен анықталады:

www.zhangozy.wordpress.com
Тақырыпты қорытындылауға арналған
сұрақтар
1. Бомбылаушы ұшақ
қанатындағы бомбалардан
босаған кезде неге селк
етеді?
2. Күшті жел тұрғанда, ол
жер бетінен жеңіл
нәрселерді (құрғақ
жапырақ, қағаз және т. б.)
көтеріп әкетеді. Неге?
3. Піскен және шикі
жұмыртқаны қалай
www.zhangozy.wordpress.com
Тақырыпты қайталауға арналған есептер:
Есептер:
1.449-1.454*

www.zhangozy.wordpress.com
Үй жұмысы
Тақырыпты мазмұндау 3,1-3,4
Есептер: 1.457-1.459

Назарларыңызға рахмет!
www.zhangozy.wordpress.com

Ұқсас жұмыстар

НЬЮТОНДЫҚ СҰЙЫҚТЫҚТАР

НЬЮТОНДЫҚ СҰЙЫҚТАР

Денелерге бір түзудің бойымен әрекет ететін күш

Сырғанау үйкеліс күшімен тербеліс үйкеліс күшін салыстыру

Ареометр - сұйықтықтың меншікті салмағын немесе тығыздығын тез арада анықтауға арналған құралғы

Ньютон заңдары

Күш. Масса. Ньютонның екінші заңы

Гидро-аэромеханика. Бернулли теңдеуі. Тұтқыр сұйық. Денелердің аққыштығы Қанаттың көтергіш күші

Идеал сұйықтың қозғалысының теңдеуі

Сұйықтардың қасиеттері

Пәндер