Сүт қышқылды бактериялардың туыстық бөлінуі




Презентация қосу
«Жаңа өнімді шығаруға
арналған сүт қышқылды
бактериялардың жаңа
қисынын құру»
5В070100- «Биотехнология» мамандығы,
Сүт қышқыл бактерияларының бөлінуі

Сүт қышқылды бактериялардың туыстық бөлінуі
Cүтқышқылды өнiмдердiң өндiрiciне aрнaлғaн
cүтқышқылды микроорганизмдер

Кoмпoзиция, микрoфлoрa құрaмы Тaғaйындaу
Lc.lactis subsp.lactis K-8, Lb.acidophilus KM-2 және Lc. сиыр cүтiнен жacaлынғaн дәcтүрлi
crеmoris TM-5 cүтқышқылды өнiмдерге aрнaлғaн
Lc.lactis subsp.lactis KГ-6, Lb.acidophilus KM-2 және cиыр cүтiнен жacaлынaтын йoгуртқa
Biidobactеrium biidum aрнaлғaн
Lb.acidophilus B-400,Lb.еrmеntum B-401,Lc.crеmoris cүтқышқылды cуcындaр
B-402 өндiрiciне,қымыз бен шұбaтқa
aрнaлғaн
Lactobacillus acidophilus KM-2, Lactobacillus cүтқышқылды өнiмдер өндiрiciне
acidophilus KH-1,Biidobactеrium biidum-1 ұйытқылaр мен биoлoгиялық aктивтi
қocпaлaр дaйындaуғa aрнaлғaн
Lc.lactis subsp.lactis K-8, Lb.acidophilus KM-3, Lb. қымыз,шұбaт және aйрaн дaйындaуғa
acidophilus ББ-15, dеlbruеckii ssp. bularicum ГМ-8, aрнaлғaн
Torulopsis kеir var.kumis 23
Lc.lactis subsp. Lactis КГ-6, Lc.crеmoris CмГ-1 қaймaққa aрнaлғaн
Lc.lactis subsp.lactis КГ-6, Lb.dеlbruеckii ssp.bularicum мaйлы aйрaнғa aрнaлғaн
AM-2
Lc.lactis subsp.lactis КГ-6,Lc.crеmoris CмГ-1, aйрaнғa aрнaлғaн
Lb.dеlbruеckii ssp.bularicum AМ-2,
Candida(Torulopsis)kеir vеr.kumis
Сүт қышқылды бактериялардың жіктелуі

Сүт қышқылды бактериялар

домалақ таяқша

стрептококтар
Ацидофилиус Стрептобак-
және булгарикус териум
желінсау ауруын қоздырғыш
стрептококтар

жылу сүйгіш стрептококтар

сүт бактериялары: стрептококкус
лактис және креморис

ыстыққа шыдамды, тұзға төзімді
стрептококтар
«Ұлттық Сараптама Орталығының» мамандарымен
жұмыс барысында

1 - Таразы ВЛКТ-500 2 - Пробирка мен колба

3-Центрофуга Beckman Coulter 4 - Механикалық мөлшерлегіш
Lactococcus lactis МГ-1 және Lactobacillus delbrueckii ВМ-1

Lactobacillus delbrueckii ВМ-1 штамы. Шие
Lactococcus lactis МГ-1 штамы. Сүттен
ағашы гүлінен бөлініп алып, 2000 жылы
бөлініп алынған 2000 жылы сипатама берген. Сүт
сипатама берген. Қышқыл түзу белсенділігі -
сынамасын алу Алматы облысы, Іле ауданы, Жапек
126°T. Қышқыл түзу шегі - 244°T. Ұйытқы түзу
батыр паселкесінде жүргізілді. Қышқыл түзу
ұзақтығы – 12 сағат. 15°C температурада,
белсенділігі - 45°T. Қышқыл түзу шегі - 88°T.
ортаның рН = 9,6 болғанда және қоректік ортада
Ұйытқы түзу ұзақтығы – 18 сағат. 45°C
40 % өт болғанда өспейді. 65°C температурада
температурада, ортаның рН = 9,6 болғанда және
қыздырғаннан кейін өседі. 6 % NaCl бар ортада,
қоректік ортада 6 % NaCl болғанда өспейді. 65°C
37 және 45 °C жақсы өседі. 0,3 % метилен көгін
температурада қыздыруға төзімсіз. 40 % өт бар
қайта қалпына келтіреді. Аргининнен аммиак
ортада, 15 және 37 °C жақсы өседі. 0,3 % метилен
түзбейді. Глюкозадан СО2 түзбейді. Глюкоза,
көгін қайта қалпына келтіреді. Аргининнен аммиак
галактоза, левулоза, сахароза, лактоза,
түзеді. Глюкозадан СО2 түзбейді. Глюкоза,
мальтоза, арабинозаны ашытады. Раффиноза,
галактоза, левулоза, сахароза, лактоза, мальтоза,
рамноза, ксилоза, крахмал, сорбит, маннит,
арабинозаны ашытады. Раффиноза, рамноза,
дульцит, глицеринді утилиздемейді. Штамм
ксилоза, крахмал, сорбит, маннит, дульцит,
келесі культуралардың өсуін белсенді түрде
глицеринді утилиздемейді. Штамм келесі
басады - E.coli, Staphylococcus aureus, B.subtilis,
культуралардың өсуін белсенді түрде басады -
E.coli, Staphilococcus aureus, Mycobacterium
E.coli, Staphylococcus aureus, B.subtilis,
citreum, Mycobacterium rubrum, Micrococcus
Staphylococcus aureus, Mycobacterium citreum,
flava.
Mycobacterium rubrum, Micrococcus flava.
Жұмыста Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1, Lactobacillus
delbrueckii subsp. lactis BM – 1, Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4,
Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ – 5 штамдарының
морфологиялық, культуралдық қасиеттерін зерттеу және дақылдауда
гидролизденген сүтті агар (ГСА), MRS қоректік ортасы және ЕПА
қоректік орталар пайдаланылды.

Сүтқышқылы бактерияларының культуральдық,
физиологиялық- биохимиялық қасиеттері келесі
әдістер бойынша зерттелді:
ас тұзына тұрақтылығы
өтке тұрақтылығы
қышқыл түзу белсенділігі
антагонистік белсенділігі
антибиотиктерге сезімталдылығы
Сүтқышқылды бактериялардың пробиотикалық
қасиеттерін зерттеу әдістері

Агарлы блок әдісі. Сүтқышқыл бактериялардың антагонистік белсенділігін түрлі әдістермен
анықтауға болады. Бұл жұмыста агарлы блок әдісі пайдаланылды. Сүтқышқыл бактерияларға арналған
қоректік орта ретінде MRS немесе ГМА пайдалануға болады. Тәжірибелерде оптимальды температурада
өсірілген 1 тәуліктік дақылдар қолданылады. Тест - дақылдар ретінде E.coli, Staphylococcus aureus, P.
aeruginosa, Proteus 313, S. tuphimorium, Protei 588 микроорганизмдері қолданылды. Тест - дақылдарды
дақылдау үшін ЕПА қоректік ортаcы пайдаланылды. Тест - дақылдар 37 0C температурада өсіріледі. MRS
қоректік ортасында дақылданған, бір тәуліктік сүтқышқылы бактерияларын залалсыздандырылған
сверломен кесіп алып, тест-культуралар өсіп шыққан ЕПА-ға бактериалдық тұзақ көмегімен
орналастырылды. Агарлы блоктарды бір-бірінен тең қашықтықта шаблон бойынша орналастырады. Егілген
бактерияларды 2 тәулік бойы 370С температурада инкубацияланады. Бақылау варианты ретінде тест-
объектілері егілген лункалары жоқ бір петри табақшасы болса, екінші табақшада стерильді ортамен
толтырылған лункалар болады. Сүт қышқылды бактериялардың антагонистик активтілігін тест - дақылдың
өсуінің тежелу аймақтарының көлемінің шетіннен мм- ден бастап тест - дақылдың өсу орнына дейінгі
аралықта есептелінеді.
Қағаз дискі әдісі. Сүтқышқыл бактериялардың антибиотиктерге сезімталдық қасиеттерін анықтау
қағаз дискі әдісі бойынша анықталады. МRS қоректік ортасы бар Петри табақшасына сүт қышқылды
бактерияларын егіп, оның үстіне залалсызданған қысқышпен антибиотиктердің белгілі концентрациясы
сіңірілген дискілерін белгілі ара қашықтықтарын сақтап егіледі. Егілген Петри табақшаларын 37 0C
температурада 48 сағатқа қойылады. Сүт қышқылды бактериялардың антибиотикке сезімталдығын, сол
антибиотик маңындағы пайда болған өсуі тежелген зонадан көруге болады. Біздің жұмыста келесідей
антибиотик түрлері алынды: ципрофлоксацин (5 мкг), тетрациклин (10 мкг), оксациллин (30 мкг),
рифампицин ( 2 мкг), неомицин (30мкг), цефазолин (30 мкг), амоксициллин (25 мкг).
Жұмыста Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1, Lactobacillus delbrueckii subsp. lactis
BM – 1, Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4, Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ – 5
штамдарының морфологиялық және культуральдық, қасиеттерін зерттеу микробиологиялық
дәстүрлі әдістермен жүргізілді. Дақылдардың морфологиялық қасиеттері – клеткалардың
пішіні, көлемі, клеткалардың орналасуы; олардың қозғалуы; спора түзуі; грам бойынша
боялуы арқылы сипатталып, культуралдық қасиеттері әртүрлі сұйық, қатты қоректік
орталарда өсу ерекшеліктері, колониялардың көлемі және олардың құрылымы зерттелді.
Lactococcus lactis МГ-1, Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 және Lactobacillus
delbrueckii ВМ-1, Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ – 5 штамдары ГСА және
MRS агарлы қоректік орталарда мөлшері 1-2 мм болатын дөңгелек және дұрыс емес
пішінді, ақ немесе ақшыл түсті, өте ұсақ колониялар түзеді, ақшыл, нүктелі, шеті
тегіс колониялар түзіп, қарқынды өскен. Микроорганизмдердің культуралдық қасиеті
көптеген факторларға яғни қоректік ортаның құрамына және физика – химиялық
көрсеткіштеріне, дақылдау жағдайына тәуелді болады

Lactobacillus delbrueckii ВМ-
1штамының клетка
морфологиясы

ГСА және MRS агарлы қоректік орталарда өсіп шыққан колониядан грам әдісі бойынша және
метилен көгімен боялған бекітілген препараттар жасалып, клеткалдың морфологиясына
сипаттама берілді. Lactococcus lactis МГ-1 штамының клетка мөлшері 0,9 –1,0 мкм, пішіні
кокк тәрізді дөңгелек, жеке-жеке, диплококктар немесе қысқа тізбектер түрінде орналасқан,
грам оң коктар, ал Lactobacillus delbrueckii ВМ-1 клетка мөлшері 0,9-1,0 мм-ден 4,2-4,5 мкм,
болатын таяқшалар, жұптасқан немесе қысқа тізбектер түзетін грам оң таяқшалар екендігі
анықталды
Lactococcus Iactis МГ – 1 және Lactobacillus delbrueckii ВМ-1

Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 және Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ – 5
штамдарының сүтте өсуі
Сүт қышқыл бактерияларының NaCl мен өттің түрлі
концентрациясына бір тәуліктен (24 сағат) кейінгі
тұрақтылығы

Зерттелген физиология– Дақыл атаулары
биохимиялық қасиеттері
Lactococcus lactis Lactobacillus
МГ-1 delbrueckii ВМ-1

Өттің әр түрлі 20 + +
концентрациясында 30 + +
өсуін бақылау, %
40 ± -

NaCI – дың әртүрлі 2 + +
концентрациясында 4 ± +
өсуін бақылау, %
6 - +

Ескерту: (+) - өсу қарқыны жоғары, (-) - өсу қарқыны төмен, (±) – өсу
қарқыны орташа
Әртүрлі субстраттардан бөлініп, лиофильді кептіру әдісімен
алынған сүтқышқыл бактериялардың қышқыл түзу белсенділігі
майсызданған сүтте 17 сағат және 7 тәулік аралығында Тернер
әдісімен анықталынды. Жалпы, алынған штамдардың ішінде
Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1 қышқыл түзу энергиясы 143°Т,
ал қышқыл түзу белсенділігінің шегі жоғары - 164°Т болды

Сүтқышқыл бактерияларының қышқыл түзу
белсенділігі
Дақыл атауы 17 сағат 7 тәулік
Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1 143°Т 164°Т
Lactobacillus delbrueckii subsp. lactis BM – 1 112°Т 144°Т
Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 112°Т 141°Т
Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ – 5 85°Т 144°Т

Lactobacillus delbrueckii subsp. lactis BM – 1 штамының осы көрсеткіштері яғни
қышқыл түзу энергиясы 112°Т, қышқыл түзу шегі 144°Т аралығында
болатындығы анықталды. Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 штамының
қышқыл түзу энергиясы 112°Т, қышқыл түзу шегі 141°Т болды. Зерттелінген
дақылдардың қышқыл түзу қабілеттілігі әртүрлі болды. Lactobacillus lactis
subsp. cremoris КГ – 5 штамының көрсеткіштері яғни қышқыл түзу энергиясы
85°Т, қышқыл түзу шегі 144°Т аралығында болатындығы анықталды.
Сүттердің ұю уақытының ұзақтығы – 7-24 сағат.
Lactococcus lactis МГ-1 және Lactobacillus delbrueckii
ВМ1штамдарының қышқыл түзу белсенділігі
Сүтқышқыл бактериялардың антагонистік
қасиеті
Сүт қышқыл бактериялардың антибиотиктерге
сезімталдығы

Дақылдың өсуі тежелу аймағының мөлшері (мм)
Дақыл атауы
Рифампи Ципрофл Цефазоли Амокси Неомицин Тетрацик Оксаци
цин оксацин 5 н 30 мкг циллин 30 мкг лин 10 лин 30
2 мкг мкг 25 мкг мкг мкг

Lactococcus 13 8 - - 2 15 6
lactis МГ-1
Lactobacillus 10 7 - - 1 11 -
delbrueckii
ВМ-1

Lactococcus 11 8 - - 2 - 7
lactis subsp.
lactis КГ – 4

Lactobacillus - 2 - - 2 11 2
lactis subsp.
cremoris КГ –

Ескерту: (-)- мүлдем төзімсіз, тежелу аймағы жоқ
Белсенді сүтқышқылды бактериялардың
штамдарынан жасалынған комбинациялар

Дақыл атауы Түсі Консистен- Иісі Дәмі Қышқыл
циясы -дығы
Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ – 5 + Сүт тектес Қоюлау Ірімшік Тәтті 57 ºТ
Lactobacillus delbrueckii subsp. lactis BM – 1 3%
Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ – 5 + Ақ Сұйық Айран Айран 75 ºТ
Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1 3%;
Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 + Сүт тектес Қоюлау Өткір Ашыған 63 ºТ
Lactobacillus delbrueckii subsp. lactis BM – 1 3%; айран
Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 + Ақ Қоюлау Өткір Қышқыл 100 ºТ
Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1 3%;
Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1 + Ақ Қоюлау Өткір Ашыған 73 ºТ
Lactobacillus delbrueckii subsp. lactis BM – 1 3%; айран
Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 + Сүт тектес Қою Жағымды Биос 80 ºТ
Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ – 5 +
Lactobacillus delbrueckii subsp. lactis BM – 1 3%;
Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 + Сүт тектес Қою Жағымды Айран 90 ºТ
Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 +
Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ – 5 +
Lactobacillus delbrueckii subsp. lactis BM – 1 3%;
Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 + Ақ Қою Өткір Айран 73 ºТ
Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ – 5 +
Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1 3%;
Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ – 5 + Сүт тектес Қою Жағымды Биос 102 ºТ
Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1+
Lactobacillus delbrueckii subsp. lactis BM – 1 3%;
Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 + Сүт Қою Өткір Айран 79 ºТ
Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1+ тектес
Lactobacillus delbrueckii subsp. lactis BM – 1 3%;
Белсенді сүтқышқылды бактериялардың
штамдарынан жасалынған комбинациялар

Дақыл атауы Түсі Консистен-циясы Иісі Дәмі Қышқыл- рН
дығы
Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1 Ақ Қою, біртекті Өткір Қаймаққа 113 ºТ 4,84
5%; ұйыған ұқсайды
Lactobacillus delbrueckii subsp. lactis Ақ Қою, біртекті Өткір Биосқа 140 ºТ 4,83
BM – 1 5%; ұйыған ұқсайды
Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 Сарғыш Сұйық, арасында Өткір Қышқыл 215 ºТ 4,86
5%; сарысу түзілген
Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ Ақ Қою, біртекті Айранн Биосқа 109 ºТ 4,85
– 5 5%; ұйыған ұқсайды
Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 + Сүт тектес Сұйық, арасында Өткір Ащы 170 ºТ 4,63
Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1 сарысу түзілген
5%;
Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 + Сарғыш Қою Өткір Қышқыл 152 ºТ 4,76
Lactobacillus delbrueckii subsp. lactis
BM – 1 5%;
Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ Ақ Қою Айран 190 ºТ 4,94
– 5 + Lactococcus lactis subsp. lactis
МГ – 1 5%;
Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ Ақ Қою Айран Ряженкаға 140 ºТ 4,83
– 5 + Lactobacillus delbrueckii subsp. ұқсайды
lactis BM – 1 5%; C2+D2 5%
Lactococcus lactis subsp. lactis КГ – 4 + Ақ Қою Өткір Ащы 141 ºТ 4,85
Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ
– 5 5%;
Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1 Ақ Сұйық Өткір Ащы 145 ºТ 4,75
+ Lactobacillus delbrueckii subsp. lactis
BM – 1 5%;
ҚОРЫТЫНДЫ

1 Лактобактериялардың морфологиялық – культуральдық және
физиология – биохимиялық қасиеттері зерттелінді.
2. Лактобактериядың пробиотикалық қасиеттері зерттелінді.
3.Лактобактериялардың белсенді штамдарының негізінде моно және
поликомпонетті ұйытқылардың қасиеттері зерттелінді.
4. Lactobacillus lactis subsp. cremoris КГ – 5, Lactobacillus delbrueckii lactis
ВМ-1, Lactococcus lactis subsp. lactis МГ – 1 штамдары негізінде
сүтқышқылды ұйытқының нұсқасы іріктеліп алынып, 3% мөлшердегі
белсенділігі анықталды.
Қорытындылай келсек бөлініп алынған сүтқышқыл бактериялардың
дақылдары ас тұзының және өттің әр түрлі концентрацияларына төзімді
болып келді. Мұны штамдардың өсу қарқындылығынан көруге болады.
Назар қойып
тыңдағандарыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар
Микробиологияның негіздері
Сүтқышқылды өнімдер технологиясы. Сүт және сүтқышқылды өнімдердің ақаулары
Лактоұйытатын бактериялардың жалпы сипаттамасы
Сүтқышқыл бактерияларының антагонистік қасиеті
Ашыту процесі
БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ КӨБЕЮІ
Бактерияларды зерттейттін ғылым
Микробиология
Тамақ өнімдерін сақтау
ЗАТТАРДЫҢ ӘСЕРІ
Пәндер