Вирустар әлемі

Вирустар әлемі.

Орындаған:

Факультет:

Курс:

Топ:

Қабылдаған:

Жоспар:

1. Кіріспе

2. Негізгі бөлім

А. Вирустардың шығу тегі.

Б. Вирустардың құрылымы.

В. Вирустардың көбею механизмі.

Г. Ғасыр індеті-ЖИТС

3. Қорытынды

Вирустар туралы түсінік.

Вирустар (лат. Virus-у) . Тек тірі жасушаларда көбейе алатын тірі ағзаларда инфекциялық аурулардың қоздырғыштары. Вирустар бактериалды сүзгіштерден өтеді. Вирустар көптеген аурулардың

себепшісі. Мәселен:тымау, полиомиелит, құтыру ЖИТС және т. б.

Бактериалды сүзгіштер арқылы өтетін инфекциялық аурулар қоздырғыштары туралы алғаш пайымдаған Д. И. Ивановский болатын. Ол 1892 жылы темекі теңбілі вирусын алғаш тапты.

Қазіргі мағынадағы вирус сөзін 1899 ж. Бейенрик қолданды. Вирустар деп бұрын кей бактериялар, мәселен, туберкулез қоздырғышын да атаған. Вирустардың дамыған бөліктері, яғни вириондар немесе вироспоралар ағзаға қалыпсыз жағдай туғызып, ауруға душар етеді

Вирустардың шығу тегі

Вирустардың шығуы туралы түрлі пайымдаулар бар. Біреулер вирустар

қоршаған ортада қолайсыздық пайда болуынан спонтанды түрде пайда болады дейді. Бірақ бұл вирустар эволюциясымен және органоидты жасушалар мен вирустардың арасында өтпелі кезең жоқтығымен қарсы қойылады. Кей зерттеушілер өмір сүрудің төменгі формалы жәндіктеріне жатқызады.

Вирустар-күрделі формалы паразиттік тіршілік ететін көбеюге және қоректенуге бейім ағзалар. Вирустардың ортақ классификациясы және систематикасы жоқ. Сондықтан әр вирустің түрлі атаулары бар. Алғаш рет вирустардың системати-

сын Г. Провачек жасады. Ол вирустарды жануарлардың Chamyzodoa класына жатқызды.

Вирустардың құрылымында ортақ ұқсастықтар бар. Олардың бәрі белокты қабық-капсид және нуклеин қышқылынан тұратын нуклеокапсидтен тұрады. Белоктық қатпардың жекелеген элементтері капсомерлер деп аталады. Кейбір вирустарда

НҚ спираль ретінде белоктық құрылымға кіріп тұрады. Басқаларында спиральды жіпше капсидте болады.

Вирустардың құрылымы.

Вирустардың химиялық құрамы әр түрлі. Бір вирустар липидтерден тұрады. Оларға ДНҚ-лы, РНҚ-лы вирустар жатады. Біреулерінде липидтер мүлдем болмайды. Олардың тобына

өсімді ағзаларда ауру тудырушы вирустар жатады.

Липид, белок және НҚ-дан басқа вирустар құрамында

полиалиндер болады.

Жануарлардағы вирустар

Өсімдік клеткасын-

ғы вирустар

Герпес вирусы

Ұзын өсінділі бактериофаг. 24 есе үлкейтілген.

Темекі теңбілі. 5 есе үлкейтілген.

Люцерна ауруының мозаикалық вирусы.

Герпес вирусының бөлімінің вирусы.

Вирустардың көбеюі клеткада жүреді. Бактериофагтар бактериялардың қабығын ерітіп, НҚ жіпшесін түзеді. Вирустар клеткаға пиноцитоз арқылы енеді. Клеткаға түскен соң олар сыртқы қабығынан ажырайды. Алғашқы пайда болған белоктық құрылым белок-фермент комплексі пайда болады.

Вирустардың көбеюі:

Осповакцина вирустары жасуша клеткасында қос тізбекті РНҚ -ны синтездейді. Вирустар көбеюінің көптеген ерекшеліктері белгілі емес. Мәселен, НҚ

жіпшелерінің ерекше көбею ошақтары бар. Бұл ошақтар жасушаішілік қосылыстар немесе X-денелер д. а.

X-денелер дамуын тоқтатқанда онда вироспора түзіледі.

Иммунды тапшылық - бұл ағзаның жұқпаларға қарсыласу қабілетінің жоғалтуы. Мұндай жағдайда адам тымау, герпес, іштің өтуі сияқты қарапайым жұқпалар алдында ғана емес, сондай-ақ дені сау адамда науқас туғызбайтын бактериялар, вирустар, саңырауқұлақтар алдында да әлсіз болады. Мысалы: өкпеде өмір сүретін бактериялар иммундық тапшылық кезінде өкпенің қауіпті зақымдануы - пневмоцистік пневмонияға соқтыруы мүмкін.

ЖҚТБ деген не? ЖҚТБ - жұқтырылған қорғаныш тапшылығының белгісі. Бұл иммундық жүйенің қауіпті зақымданғанын білдіретін қабылданған белгілер (симптомдар) жиынтығы. «ЖҚТБ» ұғымының өзі жасанды медициналық термин болып табылады және тексерушілердің ауыр жағдаын белгілеу үшін қажет. ЖҚТБ АҚТҚ жұқпасының соңғы сатысы.

Notes: ДНҚ

АҚТҚ-ны Қалай байқауға болады? Адам АҚТҚ-мен зақымдануын білудің жалғыз жолы, ол қанды АҚТҚ-ға антидененің бар-жоғын тексеру үшін анализ жасау. Тесттің оң нәтижесі адамда АҚТҚ-ға антидененің бар болуын, оның АҚТҚ-мен зақымданғанын білдіреді. Тесттің теріс нәтижесі АҚТҚ-ға антидененің жоқтығы. Тест теріс нәтижені төменгі жағдайларда береді: адам АҚТҚ-мен зақымданбаса; адам АҚТҚ-мен зақымданғанымен ағза әлі қоздырғышқа жеткілікті антидене өндірген жоқ, мұндай жағдай «иммунологиялық терезе» кезеңі деп аталады.