Автотрофты және гетеротрофты ағзалар

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

Ы. Алтынсарин атындағы Арқалық мемлекеттік педагогикалық институты

Тақырыбы:Автотрофтық және гетеротрофтық қоректену типтері

Орындағандар: 5В011300 - Биология мамандығының ІІІ курс студенттері

Әлтаева А. Б,

Орынбасар А. Е

Жетекші: Phd Қоразбекова Қ. У

Притча: Все в твоих руках

https://www. youtube. com/watch?v=Ge49ht5Tddk

авторофты және гетеротрофты қоректену түрлерінің сәйкес сипаттамаларын іріктейді;

авторофты және гетеротрофты қоректенетін ағзаларға мысал келтіре алады;

авторофты және гетеротрофты қоректену түрлері арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды сипаттай алады.

Бағалау критерийлері

Продуценттер - күн энергиясын пайдаланатын жасыл өсімдіктер немесе органикалық заттарды биогенді элементтерден құрайтын жасыл өсімдіктер. Олар (алғашқы өнімді өндірушілер) автотрофты организмдер, яғни біздің планетамыздағы бүкіл тірі әлемді органикалық заттармен қамтамасыз ететін жасыл өсімдіктер әлемі.

Консументтер- өсімдіктер синтездеген органикалық заттарды жаңа формаға айналдыратын тұтынушылар, яғни олар (латынша-«consumo»-тұтынамын) продуцентттер жасаған органикалық заттарды пайдалантын гетеротрофты организмдер.

Редуценттер- органикалық қосылыстарды минералды қосылыстарға дейін ыдырататын организмдер, яғни олар (латынша «reduceus, reducentis» - қалпына келтірушілер, деструктор) органикалық заттарды ыдырататын және оларды басқа организмдер игеретін бейорганикалық заттарға айналдыратын ағзалар.

Миға шабуыл

3. Қалай ойлайсың, ағаштардан түскен жапырақтар қайда

кетеді?

Сұрақтар:

1. Венера шыбынжегісі -бунақденеқоректі өсімдік. Ол басқа өсімдіктерден қоректену әдісі бойынша қалай ерекшеленеді?

2. Тірі ағзалар (микроағзалар, саңырауқұлақтар, өсімдіктер, жануарлар және адамдар) қоректену үдерісінде өздерін энергиямен қалай қамтамасыз етеді?

Автотрофты және гетеротрофты

ағзалар

Автотрофтық және гетеротрофтық қоректену

типтерін ажырату

Сабақ мақсаты:

Дескриптор:

1. Түрлі ағзалардың қоректену типін анықтайды;

2. Авторофты және гетеротрофты қоректену түрлерінің сәйкес сипаттамаларын іріктейді.

Азықтық заттардың организмге түсу, қорытылу, өңделу және сіңірілу процестерінің жиынтығын қоректену деп атайды.

Қоректену типтері

Ағзалар

Мысалдары

Қоректену көздері

Фототрофты

Автотрофтар

(фотосинтездеуші)

Жасыл өсімдіктер, балдыр, цианобакетрия

Күн энергиясы

Хемотрофты

Хемотрофтар

Түйнек бактериялары

Химиялық байланыстар энергиясы (күкірт, темір)

Сапрофитті

Сапрофиттер

Бактерия, саңырауқұлақ

Өлі немесе ыдырайтын органикалық заттар

Паразитті

Паразиттер

Патогенді бактериялар, саңырауқұлақтар, паразит құрттар, қара зең

Ие-ағзаның органикалық заттары

Өсімдікқоректі

Гетеротрофтар

Түйе, бұғы, қоян, қой

Өсімдіктекті қорек: шөп, жеміс, ағаш

Етқоректі

Гетеротрофтар

(жыртқыштар)

Арыстан, бүркіт, қолтырауын, қасқыр

Басқа жануарлар

Автотрофты қоректену

Автотрофное питание

Autotrophic nutrition

Гетеротрофты қоректену

Гетеротрофное питание

Heterotrophic nutrition

Фототрофтар

Фототрофы

Phototrophs

Хемотрофтар

Хемотрофы

Hemotrophs

Сапрофиттер

Сапрофиты

Saprophytes

Паразиттер

Паразиты

Parasites

Өсімдікқоректілер

Плотоядные

Carnivores

Етқоректілер

Растительноядные

Herbivorous

Пәнге қатысты лексика мен терминология

«Сәйкесін тап»

Жұптық жұмыс. «Жасырын сөздер»

«True and false» әдісі.

Автотрофты ағзалар органикалық заттарды бейорганикалық заттардан түзеді. Қара зең - көгөністер мен нанда болатын кең таралған микроскопиялық хемотрофты саңырауқұлақ.

Бауырқұрт - гетеротрофты сапрофит.

Күн энергиясын пайдаланатын ағзалар фототрофтар деп аталады.