Ақшаның шығу тарихы




Презентация қосу
Ақша
Орындаған:
МУиА 2-1
тобы
Ақшаның шығу тарихы
• Б.з.б. 3 ғасырдағы хуннулар ақша орнына күміс пышақты
пайдаланып келсе, б.з. 1 ғасырында салық есебіне алтын,
күміс құймаларды алып тұрған.
• Ақ ғұндар бір бетіне пехлеви, екінші бетіне эфталит жазуы
бар теңгелер жасап, сауда айналымына кіргізген.
• Ең алғаш қағаз ақшалар б.з.д. 7-8 ғ. Қытайда пайда болған.
• Қазақ елі баба түркілер Ұлы Жібек жолына
орналасқандықтан ақша жасау, оны айналымға енгізуді
өмір қажеттілігі деп тым ерте қолға алған. 6-8 ғасырларда
билеуші рулардың таңбасы қашалған, ру рәмізін
бейнелеген теңгелер құя бастаған.
Қазақст
ан
теңгесі
(нағыз ақшалар);
Ақшаның түрлері (құндық белгілері).

Толық құнды Толық құнсыз
ақшалар ақшалар

Номиналдық құны нақты
Номиналдық құны оны
құнынан,яғни олардың өндірісіне
дайындауға кеткен нақты
кеткен қоғамдық еңбектен жоғары
құнымен сәйкес келетін ақшалар.
болып келетін ақшалар.

Металл ақшаларға: мыстан, Олар:
күмістен және алтыннан Құнның металдық белгілері-арзан
жасалғандары жатады. Металл металдардан жасалған ұсақ
ақшалар әртүрлі нысанда болған. монеталар.
Соңғы нысаны монета түрінде Құнның қағаздан жасалған
болған. белгілері:ақшалар және несиелік
ақшалар.
Ақша массасы және ақша
базасы
• Ақша массасы - жеке тұлғаларға , кәсіп
орындарға және мемлекетке тиісті ,
шаруашылық айналымына қызмет ететін,
сатып алу және төлем құралдарының
жиынтығы.
• Ақша базасы – бұл міндеттемелерге жататын
резервтік және бастапқы ақшаларды білдіреді.
Ақшаның мәні және қызметтері
• Ақша құн өлшемі қызметін идеалды, оймен
ойлау арқылы орындайды. Яғни, тауардың
құнын өлшеу ақшаға айырбасталғанына дейін
орындалады, сонымен құнның тауар
формасынан ақша формасына айналуы үшін
тауардың бағасын белгілесек жеткілікті.
• Қағаз ақшалардың өздерінің меншікті құны
болмағандықтан да, олар айналыс
саласындағы ақшаның қызметтерін толық
құнды ақшалардың қызметтері арқылы
атқарады.
• Жалпы алғанда қағаз ақшалардың
құнсыздануы тұрақсыз экономикаға тән.
Ақшаның жалпыға бірдей эквивалент
ретінде мынадай ерекшеліктері бар:
• 1. ол нақты бір заттың, қоғамдық тұтыну құнының
болатындығын;
• 2. онда абстракты еңбек бейнелейтін құнның да
болатындығын;
• 3. тауар өндірушінің жеке еңбегі қоғамдық еңбектің бір
бөлшегі болып табылатындығын көрсетеді.
• Ақшаның қызметі: құн өлшеуші; айналыс
құралы; төлем құралы; қазына жинау;
дүниежүзілік ақшалар болып табылады.
• Әртүрлі жағдайлардың болуына байланысты тауарлардың
тек нақты ақшаға ғана сатылмайтыны белгілі. Себебі
әртүрлі тауарларды өндіру кезеңі мен айналыс мерзімінің
ұзақтығының бірдей еместігі, сондай-ақ бірқатар
тауарлардың өндірісі мен сатылуының маусымдық
сипатта болуы шаруашылық субъектісінде қосымша
қаражаттардың жетіспеушілігін туғызады. Соның
нәтижесінде тауарлардың төлемін кешіктіріп сатып алу
және сату, яғни несиеге беру қажеттігі туындайды. Ақша
төлем құралы ретінде тек қана тауар айналысына қызмет
етіп қоймай, сол сияқты қаржы және несие
қатынастарына да қызмет етеді.
• Жалпы барлық ақшалай төлемдерді төмендегідей түрде
топтастыруға болады:

*тауарлар және көрсетілетін қызметтер бойынша төлем
міндеттемелері;
*мемлекетке қатысты қаржылық міндеттемелер;
*банктік ссудалар, мемлекеттік және тұтыну несиелері
бойынша қарыздық міндеттемелер;
*сақтандыру міндеттемелері;
*әкімшілік және сот алдындағы және өзге міндеттемелер.
Ақшаның төлем құралы қызметін толық бағалы емес, яғни
қағаз және несиелік ақшалар атқарады.
Қазіргі инфляция мынадай
факторларға байланысты

Ақша Ақшалай
айналысыны емес
ң факторларғ
факторлары а
на

қоғамдык өндірістегі
бюджет тапшылығын теңсіздікке,
жабуға пайдаланылған, шарушылықтың
шексіз көп ақшаның шығындық тетігіне,
эмиссиялануы есебінен мемлекеттің
айналыс аясының артық экономикалық саясаты,
ақша массасына толып оның ішінде салық
кетуі; халық саясаты, баға саясаты,
шаруашылығының сыртқы экономикалық
артық несиеге толуы. саясатына байланысты
факторлар жатады.
Назарларыңызға рахмет

Ұқсас жұмыстар
Ақшалар төлем Ақша төлем құралы ретінде құралы
Ақшаның түрлері
Исаак Ньютонның есімі көбімізге аңызға айналған алма мен жердің тарту күші заңымен таныс
Ақшаның қажеттігі және шығу тегі
Толық құнды ақшалар
Ақшаның мәні және атқаратын қызметі
Ақша жүйесінің даму кезеңдері
Отырардың мыс теңгелері, Ясының күміс теңгелері
Ақшаның пайда болу тарихы
Инфляция тарихы және түрлері
Пәндер