Батыс Қазақстан облысында мал шаруашылығы өнімдерін өндіру динамикасы

Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті

Мукашева Данагуль Наурызовна

“Нарықтық тәуекел жағдайында сүт өндіру және оны өткізудің экономикалық тиімділігі”

(Батыс Қазақстан облысы мәліметтері негізінде)

Ғылыми жетекші:

э. ғ. к., доцент Казамбаева А. М.

Орал-2011

Зерттеудің мақсаты мен міндеттері - сүт өндіру мен оны сату уақытын оңтайландыру шешімдерін кәсіпорындар деңгейінде талдау және оны экономикалық негіздеудің ғылыми-әдістемелік аспектілерін дайындау және тиісті тәжірибелік ұсыныстар жасау.

Диссертациялық жұмыстың міндеттері:

- мал шаруашылық өнімін өндіруді ұйымдастыру және тәуекел факторларын және олардың ауыл шаруашылығы өндірісінің экономикалық тиімділігіне теріс әсерін төмендету шараларын жүйелеу, аграрлық саладағы шаруашылық тәуекелдің мәнін нақтылау;

- мал шаруашылығы өнімдеріне баға қалыптастырудың теориялық және тәжірибелік аспектілерін зерттеу;

- Қазақстан және Батыс Қазақстан облысы бойынша сүт бағасының динамикалық ерекшеліктерін маусымдық құбылуларды есепке ала отырып анықтау;

- Батыс Қазақстан облысындағы сүт өндірісінің маусымдық ерекшеліктерін зерттеу, өндірістің маусымдылығы мен баға динамикасы арасындағы байланысқа баға беру;

- тәуекел мен анықсыздық жағдайында сүт өндіру мен сату көлемін фирма ішінде жоспарлаудың қазіргі уақытта қолданылып жүрген құралдарына критикалық баға беру;

- сүт өндіру мен сату көлемін уақыт бойынша бөлуді оңтайландыру әдістемесін дайындау мен оны негіздеу;

- Батыс Қазақстан облысының ауыл шаруашылығы кәсіпорындары үшін тәуекел мен анықсыздық жағдайында сүт және сүт өнімдерінің нарықтағы баға динамикасының ерекшеліктерін есепке алатын сату стратегиясын дайындау бойынша ұсыныстар беру.

1990-2010 жылдар аралығында Қазақстан Республикасындағы барлық шаруашылық санатындағы мал басы

мың бас

Мал шаруашылығы өнімдерінің рентабельдік деңгейі, %

Өнім түрлері

Қазақстан Республикасы бойынша

Батыс Қазақстан облысы бойынша

2007

2008

2009

2010

2007

2008

2009

2010

Сүт

21, 6

23, 4

21, 6

23, 2

18, 2

19, 1

25, 0

15, 9

Ірі қара мал еті

-6, 9

-5, 4

-0, 9

3, 6

-21, 4

-17, 9

-15, 8

-4, 5

Қой еті

12, 6

10, 0

11, 2

12, 5

20, 9

-16, 9

-17, 8

12, 9

Шошқа еті

-9, 4

-1, 4

0, 2

-27, 1

-12, 1

-7, 2

-8, 0

Жұмыртқа

10, 1

19, 8

17, 8

16, 9

12, 7

7, 7

35, 3

16, 7

Қазақстан Республикасында мал шаруашылығы өнімдерін өндіру мен пайдаланудың балансы, 2010 жыл

Көрсеткіштер

Ет пен ет өнімдері, мың тонна

Сүт пен сүт өнімдері, мың тонна

Жұмыртқа,

млн. дана

2007 ж.

2010 ж.

2007 ж.

2010 ж.

2007 ж.

2010 ж.

Ресурстар

Жыл басындағы қоры

72, 6

80, 7

521, 7

699, 3

119, 9

206, 9

Өндіру

693, 2

838, 7

4316, 7

5073, 2

2276, 7

2664, 2

Импорт

81, 6

217, 6

398, 3

764, 2

113, 9

26, 0

Барлық ресурстар

847, 4

1137, 0

5236, 7

6536, 7

2510, 5

2897, 3

Пайдалану

Өндірістік тұтыну

10, 0

12, 1

570, 1

602, 1

215, 2

207, 3

Ысырап

11, 0

14, 3

26, 3

30, 4

24, 1

26, 8

Экспорт

0, 8

3, 0

59, 2

40, 2

7, 2

0, 0

Жеке тұтыну

748, 7

1004, 1

4132, 6

4647, 8

2133, 3

2595, 1

Жыл соңындағы қоры

76, 9

103, 6

449, 0

1216, 1

130, 7

63, 5

Мал шаруашылығының жалпы өнімінің құрылымы, %

Ірі қара мал санының динамикасы, жыл соңына

Көрсеткіштер

2006 ж.

2007 ж.

2008 ж.

2009 ж.

2010 ж.

2010 ж. 2006 жылға %

Ірі қара мал саны, мың бас

Батыс Қазақстан облысы бойынша

388, 6

397, 4

394, 1

389, 3

396, 4

102, 0

оның ішінде:

ауыл шаруашылығы кәсіпорындары

54, 3

52, 8

46, 4

43, 6

41, 5

76, 4

шаруа қожалықтары

3, 0

3, 7

3, 5

4, 4

5, 8

193, 3

жұртшылық шаруашылықтары

331, 3

340, 9

344, 2

341, 3

349, 1

105, 4

Сиырлар саны, мың бас

Батыс Қазақстан облысы бойынша

187, 6

188, 7

181, 8

181, 0

184, 7

98, 4

оның ішінде:

ауыл шаруашылығы кәсіпорындары

17, 2

16, 7

14, 7

13, 7

12, 3

71, 5

шаруа қожалықтары

0, 9

1, 1

1, 0

1, 4

2, 2

244, 4

жұртшылық шаруашылықтары

169, 5

170, 9

166, 1

165, 9

170, 2

100, 4

Батыс Қазақстан облысындағы ірі қара санындағы жұртшылық шаруашылықтарының үлесі, %

ірі қара мал басы

85, 2

85, 8

87, 3

87, 6

88, 1

103, 4

сиырлар саны

90, 3

90, 5

91, 4

91, 6

92, 4

102, 3

Батыс Қазақстан облысында мал шаруашылығы өнімдерін өндіру динамикасы

Батыс Қазақстан облысындағы сүт өндірісінің динамикасы

Көрсеткіштер

2006 ж.

2007 ж.

2008 ж.

2009 ж.

2010 ж.

2010 ж. 2006 жылға %

Барлық өндірілген сүт, мың т.

411, 6

434, 5

445, 1

449, 4

452, 2

109, 9

оның ішінде:

ауыл шаруашылығы кәсіпорындары, мың т.

- жалпыға үлесі, %

28, 2

6, 9

25, 8

5, 9

23, 3

5, 3

19, 8

4, 5

17, 8

3, 9

63, 1

56, 5

шаруа қожалықтары, мың т.

- жалпыға үлесі, %

1, 8

0, 4

2, 0

0, 5

2, 2

0, 5

2, 5

0, 5

2, 8

0, 6

155, 5

150, 0

жұртшылық шаруашылықтары, мың т.

- жалпыға үлесі, %

381, 6

92, 7

406, 7

93, 6

419, 6

94, 2

427, 1

95, 0

431, 6

95, 5

113, 1

103, 0

1 сиырдан сауылған сүт, кг

2434

2498

2520

2618

2662

109, 4

100 аналыққа алынған төл

101, 1

Батыс Қазақстан облысындағы сүт өңдеу көлемі

Көрсеткіштер

2003 ж.

2007 ж.

2008 ж.

2009 ж.

2010 ж.

Сүт өндіру көлемі, мың тонна

386, 2

434, 5

445, 1

449, 4

452, 2

Сүтті өңдеу көлемі (сүтке шаққанда), мың тонна

26, 3

79, 1

87, 2

92, 1

103, 1

Жалпы көлемдегі өңделген сүттің үлесі, %

6, 8

18, 2

19, 6

20, 5

22, 8

Батыс Қазақстан облысы бойынша сүт бағасының индексі

2002 ж. .

2003 ж.

2004 ж.

2005 ж.

2006 ж.

2007 ж.

2008 ж.

2009 ж.

2010 ж.

өткен жылғы желтоқсанға, пайызбен

Сүт

154, 8

98, 0

110, 8

102, 7

97, 5

100, 0

108, 7

137, 5

126, 0

Батыс Қазақстан облысы бойынша сүт өндіру көлемінің айлар бойынша бөлінуі

Айлар

Өндіріс көлемі, тоннп

Ай бойынша орташа, тонна

Әр айдың үлесі, %

Маусымдылық индексі, %

2008 ж.

2009 ж.

2010 ж.

Қаңтар

24035

24717

25323

24692

5, 5

66, 0

Ақпан

24481

22919

28489

25296

5, 6

67, 6

Наурыз

36498

34154

35724

35459

7, 9

94, 8

Сәуір

43175

44041

42959

43392

9, 7

116, 0

Мамыр

54747

48985

48385

50706

11, 3

135, 5

Маусым

55638

57523

56977

56713

12, 6

151, 6

Шілде

48071

50333

49290

49231

11, 0

131, 6

Тамыз

43620

52130

46577

47442

10, 6

126, 8

Қыркүйек

40504

41345

42507

41452

9, 2

110, 8

Қазан

28486

29211

32106

29935

6, 7

80, 0

Қараша

24481

26065

28036

26194

5, 8

70, 0

Желтоқсан

21365

17976

15827

18389

4, 1

49, 2

Барлығы

445100

449400

452200

448900

100, 0

Орташа

37092

37450

37683

37408

Сүт өндірісі мен сүт бағасының динамика қатарларының түрлі лагтарындағы автокорреляция коэффициенттері

лаг

Автокорреляция коэффициенті

лаг

Автокорреляция коэффициенті

сүт өндірісі

сүт бағасы

сүт өндірісі

сүт бағасы

0, 797

0, 384

0, 487

0, 589

0, 483

-0, 278

0, 801

0, 693

0, 026

-0, 428

0, 98

0, 78

-0, 439

-0, 591

0, 79

0, 83

-0, 791

-0, 592

0, 456

0, 43

-0, 983

-0, 508

-0, 027

-0, 194

-0, 803

-0, 325

-0, 53

-0, 663

-0, 483

-0, 086

-0, 782

-0, 755

-0, 015

0, 176

-0, 976

-0, 63

Батыс Қазақстан облысы бойынша сүт өндірісінің динамика қатарының коррелограммасы

Орал қаласы бойынша 1 л сүт бағасының динамика қатарының коррелограммасы

Түрлі айларда бұзаулаған сиырлардың орташа сүт өнімділігі, кг

Лактация айлары

Сиырлардың бұзаулаған айлары

қаңтар

405

240

229

323

320

370

377

389

405

437

ақпан

470

400

193

296

339

375

396

470

наурыз

455

398

240

265

280

360

365

460

сәуір

460

459

449

382

215

216

256

315

345

452

мамыр

455

507

470

455

380

189

195

270

335

430

маусым

445

496

555

485

420

395

176

229

340

410

шілде

405

455

520

515

495

420

410

216

322

360

тамыз

385

388

458

469

515

435

425

402

280

қыркүйек

311

359

398

440

480

435

426

393

245

қазан

283

329

368

382

395

415

433

425

395

400

қараша

267

337

353

345

395

425

390

405

406

желтоқсан

274

305

287

340

346

393

406

403

410

405

Барлығы

4074

4115

4227

4026

3739

3694

3540

3450

3207

3362

3604

3949

Бұзаулаған мал саны, бас

105

114

Түрлі айларда бұзаулаған сиырлардың орташа сүт өнімділігі, кг

«Ақас» ЖШС- де 1 бас сауын сиырына жұмсалған шығын құрамы мен құрылымы, 2010 жыл

Шығын баптары

Шығын, тг

Шығын құрылымы, %

Жалақы аударымдарымен

32541

21, 8

Мал азығы

65341

43, 8

Көлік шығыны

4520

3, 0

Су

679

0, 5

Электр энергиясы

2241

1, 5

Негізгі қорлар амортизациясы

7401

5, 0

Негізгі қорларды жөндеу, күту шығындары

12564

8, 4

Дәрі-дәрмек

2639

1, 8

Жанар-жағар май

327

0, 2

Ұқсас жұмыстар

Ауыл шаруашылығының даму процессі

Батыс Қазақстан экономикалық ауданы

Бұдан басқа, мал шаруашылығы жергілікті халықтың атадан келе жатқан дәстүрлі кәсібі

Қазақстандағы мал шаруашылығы

Метрология объектілері

БАТЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ДАҚЫЛДАРЫ

Ауыл шаруашылығы

Шұжыктарды сактау

Ауыл шаруашылығын дамыту

Плимутрок тауығы

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz