Көрудің ауытқулары

Презентация қосу

Көрудің ауытқулары
Қазіргі таңдағы ең өзекті мәселенің бірі – осы кіші мектеп
жасындағы көруі бұзылған балалардың қоршаған өмірін
қабылдау ерекшеліктерін анықтау болып отыр, сонымен
қатар, оларды әлеуметтік ортаға бейімдеп, өзімен қатарлы
қалыпты балалардың құқығымен тең қылып, қалыпты
азамат етіп тәрбиелеу. Алғашқы көру бұзылысы кезінде
психикалық әрекетіне материалистік мінездеме берген
француз ағартушысы Д. Дидроның «Көретіндерге көруі
бұзылғанлар жайлы насихат хат» атты оқулығында, ал
одан кешірегі әйгілі « энциклопедиясында» (көруі
бұзылған бөлімі) қарастыры. Дидроның еңбектері
қоғамның көруі бұзылғанларға деген көзқарасын өзгертіп,
олардың міндетті түрде арнайы білім алу керектігіне қол
жеткізді. Көруі бұзылған адам қараңғылықты сезбейді
және қараңғы түнекте өмір сүремін деп ойламайды.
Психологиялық жағынын алғанда көруі бұзылғанлық
шынында бақытсыздық емес, ол әлеуметтік жайт. Оған
А.В. Бирилев өз еңбегінде мынадай салыстырмалы мысал
келтіреді: көруі бұзылған адамның жарықты сезуі мен
көзін байлаған адамның жарық көруінде айырмашылық
бар,- дейді.
Көруі бұзылған бала өзінің көруі бұзылған екенін ауырсынбайды
және көруі бұзылғанмын деп сезінбейді де, оны тек өмір сүруге
әлеуметтік ортасы ғана солай деп санайды.Шынында айтсақ
соқырлардың икемделу қабілеті көзі көретіндерден жоғары екендігі
ғылыми жолмен дәйектелуі қажет еді. Белгілі мылқау, соқыр-
саңырау Е. Келлер былай деп жазды: көруі бұзылғандардың сипап
сезімі арқылы дүниенің қызығын нәзік түсіне алуын көзі
көретіндердің бәрі біле бермейді. Өйткені оларда мұндай сезімдік
танымдар көруі бұзылғанлардыкіндей жетіле қоймаған. Туа біткен
көруі бұзылғандардың қайғысы жүре біткен көруі бұзылғандардың
қайғысынан аз болса да, оның өмір бойы өкініші кетпейді,- дейді
Щербина. Ол өзінің басынан өткен мынадай бір жағдайға
тоқталады. Көруі бұзылғандар мектебінде тәрбиені 8 жастағы
баланың қолына қасық беріп оған тамақ ішкізеді, бірақ ол үйінде
өздігінен тамақтануға үйретілмегендіктен қолына қасық ұстауды
да білмеген.
ашар көретіндер көздің өткірлігі едәуір төмендеген, оптикалық түзету
көмегімен, көру қабілеті 0,05 - 0,2 дейін көру өткірлігі бар
балалар.Нашар көргіштік организмнің жалпы аурларынан кейін және
көз ауруларының салдарынан туындайды. Нашар көретіндерде
қалдықты көрудің болуы- баланың білім алуына: еңбектік - әлеуметтік
бейімделушілігінің дамуы үшін пайдасы мол. Сол үшін оны үнемі
сақтау керек. Офтольмологтың, тифлопсихологтың, психологтың
үнемі диагностикасы мен педагогикалық кеңестері қажет. Көрудің
тез төмендеуі бірінші кезекте қабылдау процесіне әсерін тигізеді.
Нашар көретін балалардың қабылдауы тежелумен, бейненің
тарлығымен, нақтылықтың төмендеуімен ерекшеленеді. Қалыпты
көретін балаға қарағанда олардың көру арқылы елестетуі анық емес.
Сол себепті нашар көретін балаларға кеңістікте бағдарлану қиынға
соғады. мұндай балалар көру арқылы жұмыс істегенде тез жалығады,
ал бұл өз кезегінде көрудің одан әрі нашарлауына алып келеді.
Көру қабілеті төмен балалардың ең жоғары
еңбекке қабілеттілігі сейсенбі күні
бақыланады. Дүйсенбі күні еңбекке қабілеттілік
деңгейі анағұрлым төмен болады. Бейсенбі
күннен бастап ол ақырындап қайтадан
төмендей бастайды. Барлық балаларда бірінші
сабақта еңбекке қабілеттілігі анағұрлым төмен
екендігі байқалады. Сабақ кестесін құрған кезде
бұл еңбекке қабілеттілік динамикасын ескеру
керек. Анағұрлым қиынырақ тапсырмалар
екінші сабаққа жоспарлануы керек.
Жеке және жарты топпен өткізілетін түзету сабақтар уақыты мектепке
дейінгі жастағы балалардың ұйымдастырылған оқу әрекетінің жалпы
көлеміне енгізілген. Берілген уақыттан артық кетпес үшін мамандар
кесте бойынша берілген сабақтардан балалардың жеке ерекшеліктері
және жетістіктеріне қарай жеке жұмыстарға алуына болады.
Дамуындағы кемшілікті түзеу бойынша арнайы түзету сабақтары (көзбен
қабылдауының дамуы, кеңістікті бағдарлауы, әлеуметтік-тұрмыстық
бағдарлауы, сезімі және моторикасы, логопед сабақтары) мамандармен
(тифлопедагог, логопед) жарты топпен және жеке өткізіледі. Белгілі бір
баламен түзету сабақтарының ұзақтығы, жиілігі кемістіктің маңызы
және көлеміне, түзету сабақтарынан оның даму динамикасына
байланысты, ал балаға түсетін күштің жиынтығы басқа мамандардың
олармен жұмысын есептеумен анықталады.
Тифлопедагог мамандарының міндеттері:

1. Әлеуметтік ортаға бейімделген
баланың жеке басын дамыту
2. Баланың психо-физиологиялық
даму барысын бірқалыпты ету
және мектепке оқуға жан-жақты
дайындау
Жұмыс бағыттары

Кеңістікті
Көріп қабылдауын
бағдарлауын
дамыту
дамыту

Қоршаған ортаны Қолдың ұсақ
қабылдау моторикасын
дамыту
Көріп қабылдауына мынадай тапсырмалар беріледі:
көру арқылы түрін, түсін, көлемін ажырату үшін
нүктелерді қосу, конструктор, ұсақ мозайкалар жинау
сияқты тапсырмалар
Қолдың ұсақ моторикасын дамытуға әртүрлі саусақ
жаттығуларын алуға болады.

Ұқсас жұмыстар

Инклюзивті білім берудің халықаралық тәжірибесі

Тісжақ ауытқуларының жіктелісі

Көздің құрылысы

СЫНАМА БАҚ ЫЛАУ КАРТАСЫ КОРРЕЛЯЦИЯ

Мектеп психологының рөлі

Көру акті

Көздің шаршауы

Тіс жақ аномалиалары, даму себептері және профилактикасы

ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЦИКЛ ЖӘНЕ ОНЫҢ ФАЗАЛАРЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ

МҮГЕДЕКТІК ТОПТАРЫ

Пәндер