Толстойдың өмірбаяны

Презентация қосу

ТАҚЫРЫБЫ:
Л.Н.ТОЛСТОЙДЫҢ
ФИЛОСОФИЯСЫ
Жоспары:
I. Кіріспе

II.Негізгі бөлім

1.Толстойдың өмірбаяны
2.Шығармашылығы
3.Ағартушылыққа қосқан үлестері
4.Философиясы

III. Пайдаланылған әдебиеттер
Толстойдың
биографиясы
Лев Николаевич Толстой (28 тамыз (9
қыркүйек) 1828 жыл, Ресей империясы, Тула
губерниясы,Ясная Поляна — 7 қараша (20
қараша) 1910, Астапово, Рязань губерниясы,
Ресей империясы) - орыс әдебиетінің әлемге аты
шыққан жазушысы, ағартушы, публицист.
1854—1855 жылдарғы Севастополь
корғанысының қатысушысы. Үйінде оқып,
тәрбие алған. Ата-анасы қайтыс болғаннан кейін,
1837 жылы 4 бауырымен Қазан
қаласындағы қорғаушысы П. Юшкованың үйіне
көшіп барады. 16 жасында Қазан университетіне
түсіп, алғашында араб-түрік танушы
факультетіне түскеннен кейін заңгерлік
факультетке ауысады (1844-1847 жж). Алайда
университетті тәмәмдамай, әкесінен қалған Ясная
Полянадағы үйге көшеді.
Шығармашылығы
•«Анна Каренина», «Соғыс және бейбітшілік», «
Арылу» «Декабристтер» романдары; «Балалық»,
«Жастық шақ» және «Балдәурен» трилогиялары ;
«Помещик таңы», «Альберт», «Идиллия»,
«Казактар», «Иван Ильичтің өлімі», «Шеше»,
«Қажы-Мұрат» және т.б повесттері бар. Сондай-ақ,
басқа да шығармалардың авторы.
Толстойдың "Царство Божие внутри вас" сынды
еңбектерінде көрсетілген басқыншылыққа қарсы
идеялары Үндістандағы ұлттық қозғалысты
басқарып, 1947 жылдары Англиядан бейбіт бөлінуге
қол жеткізген жас Махатма Гандиге өте қатты әсер
еткен.
Жазушы тек қана "салмақты" шығармаларды емес,
«Әліппе», «Жаңа әліппе» сынды бірнеше буын оқып
келе жатқан балаларға арналған еңбектер жазды.
Ең танымал үш шығармасы – "Соғыс және
Бейбітшілік" ("Война и Мир"), "Анна Каренина",
"Жексенбі" ("Воскресенье").
Ағартушылыққа қосқан үлестері
60-жылдардағы қоғамдық-педагогикалық қозғалыстың әсерімен
Л.Н.Толстой халық ағарту саласында қоғамдық-ағартушылық
қызметпен қызыға айналысты. 1859 жылы Ясная Полянада шаруа
балалары үшін мектеп ұйымдастырды, 1861-1862 ж.ж шақырылған
мұғалімдермен бірге онда сабақ берді. Оның ынтасымен Ясная
Полянаға жақын жерлердегі болыстарда көптеген бастауыш ауыл
мектептерін ашты. 1860-1861 жж. шетелге барып, онда ол
Францияның, Италияның, Бельгияның көптеген мектептерінің
жұымысымен танысты. Бұл елдердің мектептері Л.Н.Толстойға
жағымсыз әсер қалдырды. Бұл мектептердің әсіресе Германия
мектептерінің негізгі кемшіліктері ретінде формализм, педантизм,
оқушылар үшін еркіндіктің болмауын атап өтті. Толстой бұл
мектептердің тәжірибесін алуға болмайтындығы туралы қорытындыға
келді, Ресейде мектепті басқа негізде дербес құру керектігін атап өтті.
Ясная Поляна мектебінің жұмысы басқа негізде құрылды, сол кездегі
орыс және батысеуропалық мектептерден түбірімен өзгеше негізде
құруды жоспарлады. Бұл мектепке тән ерекшелікң баланың жеке
басын басып-жаншитын құралдардың болмауы, керісінше, толық
еркіндік, баланың шығармашылық күшіне терең сене білу, оларға
ізгілікпен қарау, білімге деген олардың сұранысы мен қызығуын
қанағаттандыру туралы әруақытта да қамқорлық жасау. Бұл ескі
мектепке қарағанда оқушылар үшін қолайлы жағдайды жасады және
олар мектепке ерекше қызығумен қатысып отырады, қызыға оқыды,
үлкен шығармашылық белсенділікпен дербестік аңғартты.
Толстойдың философиясы
Л.Толстой да езін мазалаған мәселелерге жауап іздеу үшін философияға жүгінеді,
Сократ, Шопенгауэр, Соломон сияқты ойшылдардың өмір туралы ойларын
қорытады. Бұл мәселе олардың да тынышын кетірген «мәңгілік» сұрақ екендігіне
көз жеткізіп, бірте-бірте осы тығырықтан шығу жолдары туралы салмақты
көзқарас қалыптастыра бастайды. Өзін қоршаған адамдардың өмір сүру салтын,
өмірдегі мақсаттарын және ақыл-ой деңгейін асықпай бақылаған жазушы оларды
өмірдің мәні туралы ойлану қабілетіне қарай торт топқа беледі:
• Ештеңе білмеу жолы — өмірдің зұлымдыққа
толы және мәнсіз екендігін білмей де,
түсінбей де өмір кешетіндер. Осылайша
жайбарақат, Қаннен-қаперсіз өмір
сүретіндердің қатарында, Л.Толстойдың
ойынша, өте топас, өте жас адамдар және
әйелдердің көпшілігі.
• Эпикур жолы — өмірдің үмітсіздігін,
өтпелілігін түсініп, бар нәрсенің пайдасын,
қызығын көріп қалуға тырысу.
• Күш пен энергия жолы — өмірдің мәні
жоқтығына, сондықтан оны жою керектігіне
көзі жетіп, өзін-өзі өлтірушілер. Жазушы бұл
топты ерекше бөліп атап, өзін өлімге қиюдың
оңай еместігін, оған үлкен жігер мол қуат
иелері ғана бара алатындығын ескертеді.
• Әлсіздік жолы — өмірдің мәні жоқ екендігін
біле тұра, өмір ағынына еріп өмір сүру.
Л.Толстойдың өмірдің мәні туралы
философиялық ойлары саналы адамды
ойландырмай қоймайды. себебі ол адамды
қазіргі қоғамға жетіспей жатқан мәңгілік
құндылықтар Мейірімділік, Махаббат,
Руханилыққа, бір сөзбен айтсақ —
Адамгершілікке шақырады.
Дінге деген көзқарасы
Мысырлық дінбасы Мұхаммед Абдуллаға 1904 жылы жазған хатында:
“Менің насихаттап жүрген дінім- сіздің дініңізбен бірдей. Ол діннің
ұстанған шарты- Құдай мен оның жолдаған заңдарын мойындау,
жақыныңды сүю, өзіңе қандай жақсылықтың жасалуын тілесең, өзгеге
де соны жасау. Менің ойымша адамзат тарихындағы барлық діни
принциптер осыдан келіп шығады. Сондықтан ол принциптер еврейлер,
браминдер, буддашылар, христиандар мен мұсылмандарға бірдей
қатысты”,-деп жазған екен. Осылай дей келіп ұлы жазушы Лев Толстой
ойын одан әрі былайша сабақтайды: ”Менің ойымша, дінге толып жатқан
қосымшалар, ғажайып сипаттамалар, ырымшылдық атаулы көбірек
таңылған сайын, ол қоспалар адамдарды бір-бірінен алшақтатып, тіпті
бір-біріне деген дұшпандық сезімін туындатады. Ал керісінше неғұрлым
әлгіндей қоспалардан арылып, тазарған сайын ол діндер адам
баласының ең басты мақсатына, яғни адамзаттық бірігуге сол ғұрлым
жақындай түсер еді...”,-деп жазған екен.Осы хат жазылардан 3 жыл
бұрын, яғни 1901 жылдың 20 ақпанында “Церковные ведомости”
газетінде Синодтың жазушы Лев Толстойды шіркеуден аластау жөніндегі
шешімі жарияланып және осы шешім Ресейдің барлық шіркеулерінде
келушілерге хабарланған еді.
Қызықты деректер
Лев Толстой жас кезінде құмар ойындарға әуес болған.
Бір күні өзінің көршісі Гороховпен карта ойнап,
иелігіндегі үйден ұтылып қалады. Бұл үйде Лев туып-
өскен болатын.
Толстой өзінің болашақ әйелі София Андреевна Берстің
анасымен достық қатынаста болады да, Берстің үш
қызының қайсысына үйленетіндігін білмей, біраз
уақыт таңдап жүрген.
Лев Николаевич Толстой ет жемейтін адам болды. Ол
өмірінің соңғы жылында, яғни 1910 жылы "сексен
жылдан кейін барлық адамдар вегетариан болады,
олар ет жеуге адам жеген секілді жиіркенішпен
қарайды" дегенді айтып, сөзінің ақиқатқа
айналатынына үміттенген.
Лев Толстой Тургеневпен таныс болған. Алайда, олар
достық қатынаста бола алмады. Арадағы кикілжіңнен
кейін бірнеше жылдардан бері сөйлеспейді, тіпті,
дуэльге дейін баруға шақ қалған.
Халыққа жақын болу үшін (басқа деректерде
денсаулықты нығайту үшін делінеді) қартайған
шағында Лев Толстой жалаң аяқ жүрген екен.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі :

Ғаламтор желісі- Википедия сайты
Ә. Х. Тұрғынбаев. “Философия” оқулығы,
Философия және мәдениеттану: Оқу
құралы/Құраст. Ж.Алтаев,
Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. Оқулық.
—
Ғабитов Т. Философия. Оқулық. Алматы, 2003.

Әбішев Философия теориясы. Алматы, 2002.

Есімов Сана болмысы. Алматы, 2003.
Назарыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Лев Толстойдың философиясы

Абай тәрбиесіне көшпесе

Өмірдің мәні

Шәкәрім сонда

ӘДЕБИ БАСТАУЛАР

2000 жылдардағы қазақ әдебиетіндегі ақын, жазушылар

Балалар мен жасөспірімдер театрлары

Өмірдің өзі - тіршілік таласы

Топтың ережесі

Аталар өмірінен"

Пәндер