Фридрих Ницше өмірбаяны

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі

СӨЖ
Тақырыбы: Фридрих Ницше
Жоспары:
I.Кіріспе бөлім:
Фридрих Ницше өмірбаяны
II.Негізгі бөлім:
1.Қасіртке толы балалық шағы
2.Философиясы
3.Өмірінің соңғы жылдары
III.Қорытынды бөлім:
Пайдаланылған әдебеттер
Өмірбаяны

Фридрих Ницше 1844 жылы 15 қазанда
Лейпциг маңында орналасқан Рёккен
ауылында дүниеге келген. Оның әкесі
Карл Людвиг Ницше, сондай-ақ оның
арғы ата-бабасы лютерандық дінін
ұстанған.
Фридрих Уилһелм Ницше— ХІХ
ғасырдағы әйгілі неміс философы және
филологы, иррационалды
волюнтаризмнің Артур Шопенгауэрден
кейінгі бірегей өкілі болған.
Қасіретке толы балалық шағы

Бала Ницшенің тілі тым жай шыққан көрінеді, тек екі жарым
жастан кейін барып алғашқы сөзді айтқан делінеді. Ф.Ницше 5
жас кезінде әкесі қайтыс болады, кейін екі жастық інісі де қайтыс
болады. Бұл оның жас жүрегіне үлкен қайғы түсіргені анық.
Ол бала кезі туралы былай деген болатын: «Менің бала кезім
қасіретке толы болды, басқа балалар секілді сәби көңілмен қам-
қайғысыз өмір сүрген жоқпын. Бала кезімнен жалғыздыққа бейім
болдым, ешкімнің мазаламауын тіледім. Бұл мені табиғи еркіндік
әлеміне алып кірді, өз ішкі әлемімде шаттыққа бөлендім.» .
Оқу жылдары

Бала кезінде Фридрих Ницше әдебиет пен музыкаға әуестенген
деседі.
1862 жылы Ницше Бонн университетінде филология мен
теологияны мамандығы бойынша оқиды. Студенттік өмір тез
арада жас жігітті жалықтырып жібереді. Оның прогрессивті
дүниетанымымен ешкім түсінуге тырыспады. Сондықтан жақын
арада Фридрих Лейпциг университетіне ауысады. Бірде қала
арқылы жүріп, ол кездейсоқ ескі кітаптардың дүкеніне кіріп,
Артур Шопенгауэрдің «Бейбітшілік және ерік» деген
шығармасын сатып алды. Кітап Ницшеге философ ретінде
дамуыны әсер етті.
Фридрихтің Лейпциг университетіндегі филология факультетінде
оқуы тамаша болды. Ницшені 24 жасында классикалық
филологияны Базель университетінде профессор ретінде оқытуға
шақырылды. Бұл еуропалық жоғары білім беру жүйесінде алғаш
рет жас ғалымның профессор мәртебесін алуы болған.
Философиясы
1870 жылы Ф.Ницшенің тұңғыш кітабы
«Трагедияның тууы» (Die Geburt der
Tragodie) жазылып бітті және екі жылдан
кейін ресми жарық көрді. Бұл алғашқы
туындының кейбір идеяларында жастық
албырттықтың лебі аңқығанымен, бәрібір
онда романтизм бояуы мен ғажайып қияли
толғаныс тамаша ұштастырылған, ағымға
қарсы сыншылдық рухы айқын
аңғарылады. Бұл шығарма оның
философиясының негізгі идеясы
қалыптасып үлгіргенін көрсетті.
Философтың ең танымал
шығармасы «Заратуштра
солай айтқан» болды.
Оның философиялық
деңгейі өте жоғары және
көптеген идеяларды
қамтиды.Оның негізгі
идеяларын Фридрих
Ницше 19-шы ғасырдың
аяғында Римге барғанда
жазған.
Жазушы шығармасында, жалпы тәжірибеші және философы Лу
Саломемен кездесті. Ницше оның жаңа көзқарасына және оның
ақыл-ойының икемділігіне таң қалды. Ницше тіпті Луге некеге
ұсыныс жасаған. Бірақ Лу Саломе достық қатынаста тұруды
жөн көрді.
Көп ұзамай Ницше мен Саломе жанжалдасып, ешқашан
хабар алмаспады. Осыдан кейін Фридрих «Заратуштра
солай айтқан» деген жұмыстың бірінші бөлігін «мінсіз
достық» туралы идеясының әсерін жазған. Жұмыстың
екінші және үшінші бөліктерінде 1884 жылы, ал төртінші
1885 жылы басып шығарылған.
Өмірінің соңғы жылдары

Философты жиі жақын адамдары мен жұртшылық тарапынан
дұрыс түсінбеді. Оның идеологиясы 1880-ші жылдардың
аяғында ғана таныла бастады және 20 ғасырдың басында оның
еңбектері әлемнің көптеген тілдеріне аударылды. 1889 жылы
Фридрих Ницшенің шығармашылық жұмысы ақыл-ойдың
нашарлауына байланысты тоқтатылды. Философ ешқашан
үйленбеген. Оның алғашқы және соңғы махаббаты Лу Саломе
болды.
Жазушы өмірінің соңғы айларын Базельдегі
психикалық ауруханада өткізді. Біраз уақыттан кейін
қарт анасы өзінің үйіне апарып тастады. Бірақ анасы
көп ұзамай қайтыс болды. Сол себепті философ
апоплексия инсультына ие болды. Ницше 1900 жылы
25 тамызда қайтыс болды.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:

1.Мырзалы С. Қ. Философия әлеміне саяхат. Қостанай, 2000.
2.Алтай Ж., Касабек А, Мұхамбетәлі. Философия тарихы.
Алматы, 2000.
3. Ақназаров Х.З. Философия тарихынан дәрістер курсы.
Алматы, 1992
4.Мәдени-философиялық энцеклопедиялық сөздік /Т. Ғабитов,
А. Т. Құлсариева. –Алматы, Раритет, 2004
5.Интеонт желісі

Ұқсас жұмыстар

Фридрих Ницше туралы қысқаша анықтама

Әлем жігер және елестету ретінде

Артур Шопенгауэр өмірдің мәні туралы

ФРИДРИХ НИЦШЕ ФИЛОСОФИЯСЫ

Иррационализм философиясы

ФИЛОСОФИЯ БАТЫС ЕУРОПА ФИЛОСОФИЯСЫ

Өнер мен әдебиеттегі мәдени дамудың маңызды бағыттары

Заратуштра туралы мәлімет

Идеологиялық саяси сана

Қазақ философиясы - жалпы шолу

Пәндер