Қарым - қатынастың жақтарын ата

Презентация қосу

Үй тапсырмасын сұрау
Мен саған- сен маған
• Адамдар арасындағы өмір сүру дегеніміз не?
• Қарым-қатынас деп нені айтамыз
• //Қарым-қатынастың жақтарын ата?
• Лат. Communication- біріктіремін,байланыстырамын қарым-
қатынастың қай жағы?
• Интерактивті жағы ағылшын тілінен аударғанда қандай
мағына береді?
• Қарым-қатынастың перцептивтік жағын түсіндір
• Қарым-қатынас түрлерін ата?
• Адамдардың өмірлік қызмет аясы қандай?
• Қарым-қатынастың формаларын ата
Психологиялық тесті Ия-2,кейде-1,жоқ-0
• Сізді іскерлік кездесу күтіп тұр делік.Бұл күту сіздің мазанызды кетіріп, үйреншікті
қалпыңызға өз әсерін тигізе ме?
• Дәрігерлік қабылдауға баруды ең соңғы сәтке дейін кешеуілдете бересіз бе?
• Егер жиналыста баяндама жасау, ақпарат беру тапсырылса, бұл тапсырма сіздің көңіліңізде дағдару мен
жақтырмау сезімін тудырмай ма?
• Сізге бұрын өзіңіз болмаған өзге бір қалаға іссапармен баруға қолқа салса, бармау үшін сылтау табуға
тырысасыз ба?
• Көңіліңіздегі мазалаған уайымды өзгеге айтқанды жақсы көресіз бе?
• Егер де көшедегі бейтаныс біреу сізден сағат сұрап, жол көрсетуді өтінсе немесе басқа сұрақтар қойса,сіз ол
адамды жақтырмайсыз ба?
• Әртүрлі жастағы ұрпақтардың бір-бірімен түсінісуі қиын, «әкелер мен балалар» проблемасы бар дегенге
сенесіз бе?
• Бірнеше ай бұрын сізден алған қарыз ақшасын қайтармаған танысыңызға оның ұмытқанын есіне салуға
ұяласыз ба?
• Асханада сізге сапасыз тамақ берді делік. Ренішіңізді ашық білдіресіз бе?
• Бейтаныс адаммен бетпе-бет қалғанда сіз онымен әңгімелесіп кетпей, егер ол бірінші сөз бастаса, әңгімеден
қашқақтап, мойын бұрғыңыз келмей тұратын жағдайлар бола ма?
• Қандай да болмасын кезекке тұру сізге мазасыздық тудыра ма? Кезекті көрген сіз алғашқы райыңыздан
қайтасыз ба, әлде кезекті соңында тұрып , сарыла күтесіз бе?
• Еңбек дауларын қарайтын комиссияның мүшесі болуға келісіз бе?
• Сіздің әдебиетке , өнерге, мәдениетке беретің өз бағаңыз бар, бұл туралы өзгенің пікірін қабылдайсыз ба?
• Өзіңізге жақын таныс жайлар туралы біреудің қате пікірін естісеңіз, сөз таластырмай,үндемей қоя саласыз
ба?
• Біреудің сізден оқу немесе жұмыс жөнін түсінбегенін сұрағанын жақтырмайсыз ба?
• Өз көзқарастарыңызды (пікіріңіз, бағаңыз) ауызша айтқаннан гөрі жазбаша білдіргенді тәуір көресіз бе?
Анықтама

• 30-32 ұпай Сіз тұйықсыз,ол үшін өзгелерден гөрі өзіңіз көп зардап шегесіз.Өзіңізді бақылап ,
елмен тіл табысуға тырысыңыз.
• 25-29 ұпай Сіз сөзшең емессіз, жалғыздықты ұнатасыз, сондықтан достарыңыз аз. Жаңа жұмыс,
жаңа таныстық сізді біраз уақыт қобалжытады, өзіңізге-өзіңіздің көңіліңіз толмайды.Бұл
олқылықты жөндеуге сіздің жігеріңіз жетеді.Өзіңізді-өзіңіз қолға алыңыз.
• 19-24 ұпай Белгілі бір дәрежеде сізді ашық мінезді деуге болады.Бірақ та жаңа адамдармен
араласуда әліптің артын бағасыз. Пікірталасқа ,сөз таластыруға құлшынбайсыз.Сөзіңіздің көбісі
кекесін, сенімсіздік білдіре сөйлеу әдетіңіз. Бұл олқылықты жеңуге болады.
• 14-18 ұпай Сіз білуге құштар жансыз , өзгені тыңдай аласыз,өз көзқарасыңызды дәлелдеуге
сабырлық танытасыз, кінәмшіл емессіз. Сонымен қатар шуылдақ топты , көпірме сөзді
жақтырмайсыз
• 9-13 ұпай Сіз өте ашық , аңқылдақ адамсыз (кейде тіпті мөлшерден асып кетесіз). Сөзшеңдігіңіз,
қай мәселеге де өз ойыңызды айта беретіндігіңіз наразылық тудырады, өзгелердің сізді
жақтырмауы да мүмкін.Сізге жетіспейтіні-шыдамдылық,орнықтылық.
• 4-8 ұпай Сіз ашықсыз, өзімсініп, барлық іске араласып жүресіз. Барлық пікір-таласқа араласып
жүресіз.Барлық пікірталасқа қатысып,сөз таластырғанды жақсы көресіз.Бірақ күрделі
мәселелерге шамаңыз келмейді, жауапты іс тапсыруға келгенде сізге әріптестеріңіз сенім
білдірмейді.
• 3 ұпайдан төмен. Сіз көпсөздісіз. Жүрген жеріңіз ұрыссыз болмайды, көбіне өзіңіз кінәлі болып
шығасыз.Өзіңіздің мінез құлқыңызды өзгерту үшін көп тер төгуге тура келеді!
23.10.2014
Жеке
тұлға және ұжым
жоспары:
1.Еңбек ұжымы,қарым-қатынас мәдениеті және
этикет
2.Ұжымдық қарым-қатынас үдерісіндегі
демократиялық
3.Ұжымдағы адамдардың ынтымақтастығының
.
өндіріс үдерісіне әсері
4.Қарым-қатынастағы сыпайылық,әдептілік
ұстанымдары
5. Сөйлеу мәдениеті
Ой қозғау
• Адамдар алғашқы қауымдық құрылыста
қалай өмір сүрді?
• Өзіңді ортаңда таныту үшін қандай жағдайда
көрсетер едің?
• Абай,Шәкәрім,Ыбырай өлеңдеріндегі
моральдық құндылықтарды атап бере
аласыңдар ма?
Қарым-қатынас
мазмұны
Ресми бейресми

Қарым-қатынас
қатысушылары

Еріктік қатынас
Еріктік қатынас
тұрғысынан тең
тұрғысынан тең
пікірлесушілер
емес жүздесушілер
“Қарым- қатынас” ұғымын психология мен
педагогикаға алғаш рет А.Ф. Лазурский енгізген.
Ол тұлғаның сыртқы объектіге, адамға, рухани
байлыққа, материалдық дүниеге қатынасын
білдіретін ұғым. Психологияда ең алғаш рет ғалым
тұлғаның қарым- қатынас проблемасын адамның
мінезімен байланыстырды.
Қарым- қатынас барысында жеке адамның
әлеуметтену процесі жүреді, соның нәтижесінде
оның қоғамдық рухани және материалдық
құндылықтарға жақындауы мен дәстүрлермен
танысу жағдайы қалыптасады. Адам қарым-
қатынас процесінде жеке тұлғалық ерекшелігін
көрсетеді, өзі үздіксіз қарым-қатынаста болатын
қоғамға енеді деп көрсеткен.
қарым-қатынас процесі
Қарым-қатынасқа түспей тұрып жеке адамды толық түсіну
ың адами қасиеттері мен дамып-жетілуін талдау
мүмкін емес.
ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ТҮРЛЕРІ ҚҰРАЛДАРЫНА ҚАРАЙ
ТІКЕЛЕЙ ЖАНАМА
ТІЛДІК БЕЛГІЛЕРІНЕ ҚАРАЙ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС
ВЕРБАЛДЫ ВЕРБАЛДЫ ЕМЕС
ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ҚҰРАЛДАРЫ ВЕРБАЛДЫ (ТІЛДІК) ,ВЕРБАЛД Ы
ЕМЕС (ЫМ-ИШАРА, ДЕНЕ МҮШЕЛЕРІНІҢ ҚИМЫЛ-ҚОЗҒАЛЫСЫ,
СӨЙЛЕУ ЖЫЛДАМДЫҒЫ, ЫРҒАҒЫ, МҰҚАМЫ, ДАУЫСТЫҢ КҮШІ,
ЖҮРІС, КИІМ КИІС ЖӘНЕ Т.Б.)

СТИЛДІ САҚТАУ ЕКПІНДІ ДҰРЫС
ҚОЮ
Сөйлеу
Сөйлеу
мәдениеті
мәдениеті ДЫБЫСТАУ
ГРАМАТИКАНЫ
ЕСКЕРУ ЕРЕЖЕЛЕРІН
САҚТАУ
Өлшемдер Компоненттері тұлғааралық қарым-қатынастарды қалыптастырудың мазмұны

Мотивациялық Мазмұндық Іс-әрекеттік

Үйлесімді тұлғааралық Мінез-құлық Тұлғааралық қарым-қатынас
қарым-қатынасты қалып-у мәдениетіне тәуелділік ықпалдастығы

біліктілік, білімділік мінез-құлық қарым-қатынастың
дағдылардың болуы ерекшеліктерінің құрылымдық бірліктерін іске
і

жиынтығы асыру
эмпатикалық қабілеттілікті игеруі (адамгершілік қасиеті, рухани құндылықтары); өзінің
мінез-құлқын игере алу шеберлігі; вербалды-бейвербалды қарым-қатынас жасау
шеберлігі; ақпарат, рөл алмасуы; шиеленістерді шеше білуі
Көрсеткіштері

мінез-құлықтың моральдық-эстетикалық, өнегелі нормаларын меңгере алуы (шынайы
адамгершілік қатынас: жолдастық, ынтымақтастық, ізгілік, кішіпейілділік т.б.); асыл
мұраттарды меңгеруі (бейбітшілік, туысқандық, бақыт); мәдени қарым-қатынас
нормаларын, ережелерін меңгере алуы (өзін-өзі тәрбиелеуі)

психофизикалық өзара әсерді үйлестіру біліктілігі (дауыс ырғағы, дауыс екпіні, дауыс
құбылысы т.б. элементтерді қолдану); шиеленісті, даулы жағдайда коммуникативтік
төзімділік көрсете білуі; қарым-қатынаста күш-қайратты, ынта-жігерді, жан шуағын,
көңіл-күйді қолдана және «сен» сенімділік әлеміне жол аша білуі
Іскерлік қарым-қатынас

АҚПАРАТ АЛМАСУДЫ НАҚТЫ НӘТИЖЕГЕ БАҒЫТТАЙТЫН БЕЛГІЛІ БІР СТИЛЬДЕ
ЖҮРУІ КЕРЕК,ОНДАЙДА ҚАУЫШУШЫЛАР БІР-БІРІНІҢ КӨҢІЛ КҮЙІН, МІНЕЗІН
ТҰЛҒАЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІГІН ЕСКЕРІП ОТЫРАДЫ,СОЛАЙ БОЛСА ДА АЛДЫҢҒЫ
ЖОСПАРҒА ІСТІҢ ЖАЙЫ ШЫҒАДЫ,ТҰЛҒАЛАРДЫҢ ӘРТАРАПҚА ТАРТЫП
КЕТУІН БОЛДЫРМАУҒА ТЫРЫСУ КЕРЕК.
Жақсы басшы ақылды, жан-жақты білімді, айналасындағы
адамдарды бес саусағындай білетін, жұрттың жақсы- жаман
істерін әділ бағалайтын табанды да қайсар, ерік-жігері күшті,
ұйымдастыру туралы іліммен қаруланған, халыққа қиянат
жасамайтын, жағымпаздық пен тамыр-таныстыққа жаны Ұжымның өндірістік
қас,өзіне жақсы жәрдемші таңдап алатын, қызметтің алға басуы

көрегенді басшы болуы қажет Тұлға ұжымға бағынады

р
Жүсіп Баласағұн

ад ғы
да
иерархия

т аң
ам
ен м
м і за
Тұлға мен ұжым бір-бірімен

дж ірг
үйлесімді қатынаста

не а з
ме Қ
қаражат
Тұлға ұжымды өзіне
бағындырады.

ФОРМАЛЫ
Қарым-қатынас
РӨЛДІК мәдениеті
ТҰЛҒААР-
РУХАНИ АЛЫҚ Адамдар арасындағы қатынастарда
ҚАРЫМ демократиялық болған жағдайда жеке
ҚАТЫНАС адамның еркін шығармашылық еңбек етуіне
ІСКЕРЛІК ЗАЙЫРЛЫ жағдай туады, ұжымда моралдық-
адамгершілік ахуал жақсарады, қызметтер
ФОРМАЛДЫ арасында достық қарым-қатынас орнайды.
Арақашықтықтың қабылданған нормадан артық болуы 2 жақтың
енжарлығын, жақын болуы ыңғайсыздық сезімін тудырады

Жақын отырып (30-40 cм) шүйіркелескенді
ұнатады

Аралық 1,2 метр

Аралық 1 метр
Сөйлеу әдебі

Білгін, адамның қадір-қасиеті оның қалай сөйлеуінде.
Сөйлеу әдебін білмеген кісі адамгершілік қасиеттен
айрылады. Сөз орынды және мағыналы айтылған
болса, оны тыныш отырып тыңдамақ пайдалы.

• Орынсыз сөйлемеу.
• Сыпайылықпен жұмсақ сөйлеу.
• Ашық жарқын дидармен сөйлеп, бет-ауызды
тыржитпау.
• Тыңдаушыны жалықтырмай сөйлеу.
• Тек пайдалы әңгіме айту.
• Ойлап, абайлап сөйлеу. «Ойламай сөйлеген, ауырмай
өледі»
• Кісілер сөйлесіп тұрғанда арасына сөз қыстырмау, сөзді
бөлмеу.
• Көп сөйлемеу, бұл-білімдінің ісі емес.
Жеке адам қоғамнан тыс өмір сүре
алмайды. Өйткені оның психикасы тек
айналасындағылармен қарым-қатынас
жасау процесінде ғана қалыптасады,
қоғамдық тәрбие арқылы адам белгілі
мазмұнға ие болады. Жеке адамның
дамуы қоғамның дамуымен
байланысты. Қоғамнан әлеуметтен адам
өмірінің болуы мүмкін емес.
Комуникативтік Интерактивті

Вербалды: Вербалды емес: Кооперация:
Ым- ишара
Сөйлеу Тері реакциялар конкуренция Индивидуалды –
Көзбен контакт
Дене қалпы т.б. коллективті
Жүйелі
коллективті
Өзара
әрекеттестік
Ольфакторлық сипаттағы
Акустикалық Тактильдік жүйе: жүйе: кооперация
жүйе: (такесика): Қоршаған
Паралингвисти Жанасу ортаның
калық Қол алсу жағымды және
Диапазон Сүю жағымсыз иістері
Үндестілік Адамның
табиғи және
жасанды иісі
қарым - қатынас деңгейлері

ІСКЕРЛІК
АНАЙЫ

ОЙЫН
БЕТ ПЕРДЕ МАНИПУЛЯТИВТІК

РУХАНИ
ТОПҚА БӨЛІНУ
• 1. МЕКТЕП
• 2. АУРУХАНА
• 3. БАЛАБАҚША
• 4. ТЕМІРЖОЛШЫ
• БЕЛСЕНДІ ҚАТЫСУ
• ТЫНЫШТЫҚ САҚТАУ
• БІРІН-БІРІ ТЫҢДАУ
• ОЙЫН АШЫҚ АЙТУ
• БІР-БІРІН СЫНАМАУ
• ЫНТЫМАҚТЫЛЫҚ
3 ЖАҚТЫ КҮНДЕЛІК

Тірек сөз анықтама сұрақ
ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС
ИЕРАРХИЯ

ЭТИКЕТ

ҚАРЫМ-
ҚАТЫНАСТАҒЫ
ДЕМОКРАТИЯЛЫҚ-
Топтық тапсырма
• 1-ТОП
1. ---------------БҰЛ- АДАМДАРДЫҢ ӨЗАРА – ФОРМАСЫ,
ӨЗАРА ------------ ЖӘНЕ ЭМОЦИЯЛЫҚ ҚАТЫНАС АКТІСІ .

2. ҰЖЫМДАҒЫ БАСШЫҢЫЗБЕН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ОРНАТЫП,
ҚАТЫНАСТЫҢ ҚАЙ ТҮРІНЕ ЖАТАТЫНЫН АНЫҚТАҢЫЗ.

3.ТЕСТ
СӨЙЛЕУ МӘДЕНИЕТІ ДЕГЕНІМІЗ БҰЛ-
А)ӘДЕБИ ТІЛДІ АУЫЗША, ЖАЗБАША НОРМАЛАРЫН МЕҢГЕРУ
Б) МАҚСАТ ПЕН ІСТІҢ МАЗМҰНЫН ІРІКТЕЙ АЛУ
В) ОЙДЫ ТИЯНАҚТАП ЖЕТКІЗУ
Г) БАРЛЫҒЫ ДҰРЫС
Топтық тапсырма

• 2-ТОП
1. ҰЖЫМДЫҚ ҚЫЗМЕТ АЛҒА БАСУ ҮШІН
ҚАЖЕТТІ ШАРТТАР.

2. ҰЖЫМЫҢЫЗБЕН ВЕРБАЛДЫ ЕМЕС
ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ОРНАТЫҢЫЗ

3.ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ТҮРЛЕРІН АТА
Топтық тапсырма

• 3-ТОП
1. ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАҒЫ
ДЕМОКРАТИЯЛЫҚТЫ ТҮСІНДІР.

2. АДАМДАРДЫҢ БЕЛГІЛІ БІР
---------ҚОЛДАНЫП ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСҚА
ТҮСУІ------------ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ДЕП
АТАЙДЫ.

3.АДАМДАР АРАСЫНДАҒЫ ҚАРЫМ-
ҚАТЫНАСТАРДА БІРЕУДІҢ ЕКІНШІГЕ
ҮСТЕМДІК ЖҮРГІЗУІ ҚҰПТАРЛЫҚ ӘРЕКЕТ ПЕ?
Топтық тапсырма

• 4-ТОП
1. ЕРІКТІК ҚАТЫНАС ТҰРҒЫСЫНАН ТЕҢ
ПІКІРЛЕСУШІЛЕР ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫН
КӨРСЕТІҢІЗ?

2. ТӨТЕ ЖӘНЕ ЖАНАМА ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС
АЙЫРМАШЫЛЫҒЫН АТАП КӨРСЕТІҢІЗ?

3.ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ ҒЫЛЫМИ ТЕХНИКАЛЫҚ
ПРОГЕСТЕ ҚАРЫМ –ҚАТЫНАС ҚАЛАЙ
ЖҮРГІЗІЛЕДІ?
Сәйкестендіру
Жаманға шөп батады жаман адамның тілі
ащы
Жаман ісінен көрмейді, күш қылар

Жақсыны халық мақтар, жаман шайқап
сөйлер
Жаман жігіт оңай істі алғыс орады

Жақсы байқап сөйлер, ұлыдан өсиет қалар

Жақсылық еккен жаманға айтсаң-
күлер
Жақсыға айтсаң-білер, жаманнан адас

Жақсыдан қасиет қалар, жаманды халық
даттар
Жаман көлдің суы ащы, кісіден көреді

Жақсыға жанас, жақсыға сөз батады
Менің қарым-қатыныс әлемім
• Автор орындығы
Ұжым,ұжымдық қарым-қатынас
туралы әр топтан нақыл сөздер айту

«Рюкзак»
Қарым-қатынас тек бір ғана салада емес,
керісінше жан-жақты зерттелген

А.А.Леонтьов қарым-қатынасқа “адамның кез-келген іс-
әрекетінің алғы шарты” ретінде қарайды . Сонымен қатар оның
бұндай позициясына басқа да авторлар қосылады:
В.Н. Панферов “кез-келген іс-әрекет қарым-қатынассыз жүзеге
аспайды” деп атап өткен.
Ал, Л.С.Выготский мен Л.Н. Анцыферова 30-шы жылдардағы
қарым-қатынасқа байланысты; “қарым-қатынас адамзат іс-
әрекетінің ең бірінші түрі” деген тұжырым жасаған
Б.Д. Парыгин “қарым-қатынас – тұлғаның өмір сүруі мен
әлеуметтенудегі қажетті алғы шарты” деген .
М.С. Каган қарым-қатынасты “субъектінің практикалық
белсенділігін айқындайтын іс-әрекеттің каммуникативті түрі”
деген тұрғыдан қарастырады
•Ұлағатты сөздер:
«Адамдар бір-бірі үшін өмір сүреді » (Марк Аврелий).
«Адам көп нәрселерсіз өмір сүре алады, тек адам
адамсыз өмір сүре алмайды » (Л.Берне).

«Сүйегі жоқ балық болмайтыны сияқты,
кемшілігі жоқ адам болмайды» (М.Лютер).
«Жеке адамның шын мәніндегі рухани байлығы

оның іс жүзіндегі қарым-қатынастарының
байлығына байланысты» (М.Жұмабаев)
Ғ А Л

А А
Б

У
Т А п с
Е
ы
Г
р
Й
м
Жеке тұлға және ұжым
Ү

А

Ұқсас жұмыстар

Қарым қатынасты меңгеру

Педагогикалық қарым қатынасты ұйымдастыру

Педагогикалық қатынас ерекшелігі

Мемлекеттік білім беру стандартына сәйкес белгіленген құзіреттіліктер жүйесі бойынша анықталған тәрбиеші моделі

Девиантты мінез - құлық психологиясына қысқаша сипаттама

ЕББҚ Бар балаларды ППҚ

Өмірдің мәні мен кәсіби өзін - өзі анықтау психологиясы

ҚАРЫМ - ҚАТЫНАС. Мұғалім қарым - қатынас стилдері

Қарым - қатынас мәселесінің зерттелу деңгейі

Вербалды және вербалды емес қарым - қатынас

Пәндер