Тоқ ішек

Биология пәнін оқытуда гигиеналық тәрбие

беру

Оқушыларға гигиеналық тәрбие беру бағдарламасы төмендегі талаптардан тұрады

Денешынықтыру мен шынығудың салауатандырудағы маңызы;

Мектеп оқушыларының ақыл-ой еңбегінің гигиенасы;

Тағам тану гигиенасы;

Қоғамдық және жеке бас гигиенасы;

Жарақаттанудың алдын алу;

Политехникалық оқытудың гигиенасы;

Жыныс тәрбиесі.

Мектеп жасына дейінгі балалар мен бастауыш сыныптардағы мектеп оқушыларына мына тәсілдерге оқытып, дағдыландыру қажет:

- қолдарын уақытында (тамақ ішер алдында, әжетханаға барғаннан кейін және жануарлармен ойнағаннан соң т. б. ) мұқият жуу;

- денені белге дейін және аяқтарды жуу;

- тісті күту;

- шаш пен тырнақтардың тазалығын сақтау;

- бөлмелерді дұрыс жиыстырып, желдетіп отыру;

Балалардың кітаптарына қойылатын гигиеналық талаптар

Әрбір оқулықтардың басылымын, олар көптеп шығарылғанға дейін өндірістік мамандардың іріктеп тексеруі (жағдайлары толық көрсетілген техникалық құжаттар) ;

Басылымнан шыққан оқулықтарға гигиеналық сараптма жасау үшін, таңдап, іріктеп алу;

Халықты гигиеналық сауаттандыру төменгі бөлімдерден тұрады

Жұмысқа түсер алдында инструктаж жүргізіліп, соңынан жұмысқа түсетін адамның санитарлық кітапшасына белгі қойылады. Одан кейінгі оқытуды балалар мекемесінің медицина қызметкерлері жалғастырады

Сонымен қатар, санитарлық дәрігерлер балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бойынша білімді насихаттауға баспаға материалдар дайындауға қатысады.

Сабақтың тақырыбы:

Ас қорыту мүшелерінің құрылысы.

Ас қорыту жүйесінің аурулары,

олардың алдын алу.

Ас қорыту жолы

Бездер

Ас қорыту жүйесінің

маңызы

Естеріңде болсын!

Тамақты үнемі көп жеу

сенің организміңе зиян.

Тамақты жаңа дайындалған

күйінде жеуге дағдылану керек

Ас қорыту мүшелерінің құрылысы

Ас қорыту жолы

Ас қорыту бездері

Ауыз қуысы

Жұтқыншақ

Өңеш

Асқазан

Ас ішек

Тоқ ішек

Бауыр

Ұйқы без

Ауыз қуысының құрылысы: алдыңғы жағында ерін мен ұрт, жоғары жағы-қатты және жұмсақ таңдай, төменгі жағы -тіл мен ауыз түбінен, артқы жағы жұтқыншаққа өтеді.

Жұтқыншақ- ұзындығы 11-13см бұлшықетті мүше, онда ас қорыту және тыныс алу жолдары қиылысады. Жұтқыншақтың төменгі жағы тарылып өңешке өтеді

Өңеш- ұзындығы, шамаен 25см бұлшық етті түтік. Өңеш көкет арқылы өтіп, ХІ кеуде омыртқасы деңгейінде асқазанға ашылады.

Асқазан- асқорыту жолының көлемді ұлғаюы. Ол құрсақ қуысында көкет астында орналасқан. Пішіні сыйымдылығы 2-3 л алмұрт немесе ұзын қапшық тәрізді. Тамақ асқазаннан аш ішекке түседі.

Аш (ащы) ішек-ас қорыту жолының едәуір ұзын бөлігі, оның ұзындығы 5-7 м және 3 бөлікке : ұлтабар, аш ішек және мықын ішекке бөлінеді. Астың қорытылмаған қалдығы тоқ ішекке өтеді

Тоқ ішектің ұзындығы 1, 5 -2 м және соқыр ішек, жиек ішек және тік ішекке бөінеді. Соқыр ішектің құрт тәрізді өсіндісі-ұзындығы 8-15 см аппендиксі болады. Тоқ ішек тік ішекпен аяқталады