Балалардың уақыт туралы түсініктерін қалыптастыру

Уақытты бағдарлау

Кеңістікті бағдарлау

Өзінің айналасындағы заттардың орналасуын (оң, сол, алда, артта, жоғарыда, төменде, алыс, жақын) анықтауға үйретуді жалғастыру.

Мысалы:

Балалар: Дүйсенбіде доп ойнадық қорада,

Сейсенбіде серуен құрдық далада,

Сәрсенбеде сурет салдық сәнді етіп,

Бейсенбіде би биледік әндетіп.

Жұма күні жидек тердік қыратта,

Сенбі күні суға түстік бұлаққа,

Жексенбіде үйде болдық, демалдық.

Осылайша өте шықты бір апта

Ойлан, тап!

Сартылдайды күнімен,

Сартылдайды түнімен.

Білгің келсе уақытты,

Көрсетеді тілімен. (Сағат)

“Көршісін тап” ойыны

Тәулік бөліктері, олардың бірізділігі туралы

ұғымдарын қалыптастыру.

«Кеше»

«бүгін»

«ертең»

Уақытты бағдарлау

бүгін, кеше, ертең, бүрсігүні

күн, таңертең, сәске түс, бесін, ақшам, ымырт

Таңертең, күн, кеш, түн

Кеңістікті бағдарлау жайлы алған білімдерін қорытындылау мақсатында мынадай ойын ойнатуға болады:

Сергіту сәті.

Ал, балалар тұрайық,

Үлкен шеңбер құрайық.

Оңға бір қарайық,

Солға бір қарайық,

Алақанды соғайық.

Алға қарай бір адым,

Артқа қарай бір адым,

Жоғары-төмен қарайық,

Орнымызды табайық.

Сергіту кезеңі. /Сағаттың тіліндей

Иіліп оңға бір,

Сағаттың тіліндей

Иіліп солға бір.

Сол аяқ, оң аяқ

Жаттығу оңай-ақ

Мектеп жасына жеткен бала кеңістктегі заттардың орнын шамалаудан қиынырақ түседі. 3-4 жасар бала да минут, тәулік сияқты ұғымдарды түсіне белмейді. Ересектердің көмегінсіз 5-6 жасар бала да минут, тәулік түсіне бермейді. Балаларда ерекше қиындық тудыратын ұғымдар: «кеше, бүгін, ертең». Мектеп жасына дейінгі балалар әдетте болған оқиғаны бүгін деген ұғыммен байланыстырады. Үлкен уақыт аралығы - айлар, жылдар, ғасыр, - бала үшін анықталмаған кезең болып қалады.

3-4 жас аралығындағы балалар. Мақсаты: балалардың алғашқы ойлау операциялары: салыстыру, қорыту, заттар мен түсініктер арасындағы кейбір байланыстарды құру ептіліктерін қалыптастыру

Сан мен санау

Көлем

Қарама-қарсы заттардың өлшемі мен шамасы бойынша (үлкен-кіші), ұзындығы (ұзын-қысқа), биіктігіне (биік-аласа), екі бірдей заттарды бір-біріне қою және беттестіру тәсілдерін қолданып салыстыруға үйрету

Геометриялық пішін

Геометриялық пішіндерді (дөңгелек, шаршы, үшбұрыш) танып ажырата білуін жетілдіру.

Қоршаған ортадан геометриялық пішіндерге (тіктөртбұрыш, сопақша, трапеция) ұқсас заттарды тауып, оларды тұрмыстағы заттармен (кірпіш, қияр, үйдің шатыры) сәйкестендіре білуге үйрету