Бастауыш сынып оқушылары

Тақырыбы :

ӨЗІНДІК ЖҰМЫС ТҮРЛЕРІ

Өзіндік жұмыс - кәсіби біліктілік көзі. Өзіндік жұмыс дегеніміз - мұғалімнің тапсырмасы оның әдістемелік жетекшілігімен, бірақ қатысынсыз орындалатын оқушылардың жоспарлы жұмыстары. Өзіндік жұмыс - тек жекелеген пәнді меңгеру ғана емес, сонымен қатар оқу, ғылыми, кәсіби іскерлік, өзіндегі жауапкершілікті сезіне білу, дербес жұмыс істеуге үйрену. Сондықтан да өзіндік жұмыс білікті маман дайындаудың негізгі бір тиімді жолы болып табылады. Дидактикалық тұрғыдан дұрыс ұйымдастырылған өзіндік жұмыс білімді тереңдетуге, толықтыруға, дағды мен іскерлікті қалыптастыруға, танымдық әрекетке қызығуды туғызуға, таным үрдісінің әдіс-тәсілдерін игеруге, танымдық қабілетінің дамуына, дамуның дербес жұмыс істеу мәдениетін көтеруге, шығармашылықпен жұмыс істеуге және ғылыми жұмыспен айналысуына мүмкіндік жасайды. Өзіндік жұмыстың тәрбиелік жағдай басым. Ол адамның жеке басының қасиеттерінің (мақсат, қоюшылық, ізденушілік, қызығу т. б. ) қалыптасуына әсер етеді.

Өзіндік жұмысты ұйымдастыру - сабқтын ең күрделі кезеңі. Өйткені жұмысты оқушылардың бәрі бірдей бір мезгілде аяұтамайды. Ол үшін мұғалім оқытудың технологиялық жаңа тәсілдерін пайдалануы керек. Өз бетінше жұмысты ұйымдастыруда баланың жеке қасиеттерін ескеріп жекелей, саралай оқыту әдісін пайдаланған дұрыс. Мұндай жұмыстың мазмұнын жасау әдістерінің бірін мұғалімнің өзі айтып береді, ал оқушы - тек орындаушы ғана.

Оқушының өзінідік әрекетінің нәтиежесінде оның бойында мынадай қасиеттер қалыптасады:

Өзіндік жұмыс дегеніміз  сабақ үстінде алған

білімді мұғалімнің Көмегімен және бақылауымен, бірақ оның қатысынсыз орындайтын жоспарлы жұмыс.

Өзіндік жұмыстың тиімділігі:

зерттелетін тақырыптың,

қарастырылатын мәселенің

төңірегінде білімді

тереңдетуге;

өз пікірін айтып,

оны дәлелдей алуға;

ізденушілік қабілеті

ұшталады

теория мен практиканы

ұштастыра қолдануға

мүмкіндік жасайды

Өзіндік жұмыс тапсырмалары сан алуан болып келеді. Атап айтқанда:

слайдтар жасау;

презентация

жасау; альбом

жасап, газет

шығару т. б.

баяндама жасау;

жоба қорғау;

мәтін құрастыру,

әңгіме жазу;

сурет бойынша

мәтін құрастыру;

рөлдік және

іскерлік ойындар;

түрлі кестелерді толтыру;

сөзжұмбақтар құрастыру

Бастауыш сынып оқушылары

үшін де өздік жұмыстың маңызы

зор. Өзіндік жұмысын ұйымдастыр

удың тиімді жолы  оқушыға

шамасы жетіп, орындауға мүамкін

дігі болатындай және танымын

арттыратындай, өзіндік көзқарасын

білдіріп, шығармашылықпен

орындай алатындай тапсырмалар

беру. Тапсырма арқылы оқу

материалы жан-жақты әрі үлкен

қызығушылықпен меңгеріледі.

тест тапсырмаларын

құрастыру;

тірек-сызбалар

құрастыру;

реферат жазу;

Notes: ;

;

Көрсетілген тапсырмаларды мазмұны, қиындық деңгейөзіндік ерекшелігіне қатысты былай жіктеуге болады:

таза шығармашалық тапсырмалар;

теориялық тапсырмалар;

Танымдық бағыттағы тапсырмалар

Аталмыш жұмыс түрлері бастауыш сынып оқушыларының жазбаша және ауызша тіл мәдениетін көтеруге қызмет етеді. Мұндай өзіндік жұмыс түрлері шығармашылықты дамытуды көздейді. Осыған орай берілетін тапсырманың шығармашылық сипатына басты назар аудару қажет. Шығармашылық ойлау қабілетінің дамуына әсер ететін жұмыс түрлері олардың ойлау мүмкіншілігін жан-жақты аша түседі, өз бетімен ізденуіне, талаптануына жол ашады. Жоғарыда келтірілген кей жұмыс түрлеріне тоқтала кетейік. Қазақ тілі немесе әдебиеттік оқу сабақтарында ең жиі қолданылатын тапсырма түрі - шағын әңгіме жазу. Сондай-ақ баланың қызығушылығын арттыратын өзіндік жұмыстар қатарында альбом жасап, газет шығаруды, газетке материал дайындауды атауға болады. Төртінші сынып балаларына интервью жүргізуді үйретіп, осы бағытта тапсырмалар беруге болады. Өзіндік жұмыстың қызықты түрі ретінде рөлдік ойындарды, іскерлік ойындарды назардан тыс қалдыруға болмайды.

Рөлдік ойындар арқылы барлық оқушыны жұмысқа жұмылдыру мүмкіндігі жоғары. Мұғалім тапсырмасына сәйкес оқушылар өзіне бекітіліп берілген рөлді орындауға ынтамен кіріседі.

Осы арада

мұғалімнің міндеті:

1. Әр оқушының қабілет- қарымына қарай рөл бөліп беру;

2. Қалай жүріп-тұруды үйрету;

3. Дауыс мәнеріне көңіл бөлу

4. Рөлді ойнауға мәжбүрлемеу

Notes: ойды қисынды әрі нақты берудің қажеттігін түсінеді;

өтілген материалды пысықтайды

Әдебиеттік оқу сабақтарында бастауыш сыныптың жоғары сатысы үшін белгілі бір тақырыпты өткенде немесе ақын-жазушылардың шығармашылығымен танысқанда жиі берілетін тапсырма түрі - реферат жазу. Реферат теориялық бағыттағы тапсырма түріне жатады. Өйткені, ол баланың зерттеушілік қабілетін шыңдайды. Кейде реферат жазуды оқушылар тақырып төңірегіндегі ақпаратты көшіріп әкелу деп түсінеді. Реферат - кейіндері орындалатын күрделі ғылыми жұмыстың алғашқы түрі. Оның безендірілуі, құрылымы, әдебиеттерді пайдалану тәртібі мұғалім тарапынан түсіндірілмеген жағдайда, бұндай қателіктер қайталана береді. Кестелер, тірек-сызбалар толтыру оқушыны нақтылыққа, бірнеше ақпараттың ішінен нақты қажеттісін бөліп алуға үйретеді.

Соңғы кезде бақылаудың өнімді әрі нәтижеге

бағытталған түрі ретінде тест тапсырмаларын орындау, тест сұрақтарына жауап беру тәрізді өзіндік жұмыс түрлері жиі орындалып жүр. Белгілі бір тақырыпты өткенде мұғалім тарпынан алынатын тест өз алдына, тест сұрақтарын оқушылардың өзі де құрастыруға ынталы.

Бастауыш сыныпта тест

құрастыртудың тиімді жағы

оны орындау үшін:

Оқушы теориялық

білімнің қажеттігін түсінеді;

жан-жақты ізденеді

сауатты жазудың

маңыздылығын түсінеді;

ойды қисынды әрі нақты

берудің қажеттігін түсінеді; өтілген материалды пысықтайды

Notes: ойды қисынды әрі нақты

берудің қажеттігін түсінеді;

, ; өтілген материалды пысықтайды

Ақпараттық техника дамыған қазіргі заманда слайдтар жасау, презентация жасауға деген оқушы қызығушылығы жоғары болып отыр. Өзіндік жұмыстың орындалуы мұғалім мен оқушы қарым-қатынасына негізділгенмен, мұғалімнің қатысынсыз орындалатынын айттық. Алайда, мұғалімнің басшылығымен жүзеге асатыны ақиқат. Кез келген өзіндік жұмысты орындаудың негізгі алғышарттары мынандай:

1. мұғалім тарапынан тапсырманың мәні, мақсат-міндеті түсіндіріледі;

Ұқсас жұмыстар

Сынып Оқушылар Жоғары деңгей Орта деңгей Төмен деңгей саны

2008-2009 оқу жылында жүргізілген тәрбие жұмыстары

БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ОҚУҒА ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН ИННОВАЦИЯЛЫҚ ӘДІСТЕР АРҚЫЛЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ

Негізгі шағын жинақты мектеп

Бастауыш сынып окушыларының психологиялық ерекшеліктері

Бастауыш сыныптардағы

Сыныпқа мінездеме

Бастауыш сыныптарда математика сабақтарында ойын технологиясын қолдану

Жас кезеңі

Оқушылардың бос уақытын ұйымдастыру