Дюрердің көркем тілі күрделенген, аллегориялы




Презентация қосу
ОРТА ҒАСЫР(РЕСАНС,ГОТИКА)
XV ғ. маңызды өнертабысы –
баспа станогы. XVI ғ.
ортасында ол Европаны жаулап
алады. Шіркеудің жазба тілін
тарату монополиясы қирады.
Ақсүйектер және ғылыми-
техникалық әдебиетті шығару
мүмкіндігі ашылды. 1500 ж.
Германияның, Голландияның
және Швейцарияның 26
қаласында 1100 баспахана
болды, олар көбінесе
гуманистік әдебиеттердің 10-
12 млн. данасын шығарды.
XV ғ. бірінші жартысында итальян
Қайта Өрлеуінің гуманизмі қазіргі
Голландия мен Бельгияның
территориясын алып жатқан
Нидерландыда айқын көрінді.
Нидерланд қалалары итальяндық
қалалар сияқты саяси еркін болмаса
да, байып, беки түсті. Оның ішінде
халықаралық сауда орталықтары
Брюгге, Антверпен де болды.
Нидерландыда
Италиядағыдай
гуманистер әлемдік
жауыздықтың
өміршеңдігін және бүкіл
жерге тарағандығын
байқады. Үміті үзілген
адамдар мистикалық
ілімдермен, изуверлік
секталармен, сиқырмен
айналысты.
Бұл көңіл-күйлерді
Иероним Босх өз
шығармашылығында
көрсете білді. Адамзат
кеселдерін суық қанды
талдау және аяусыз
гротеск оның «Ақымақтар
Нидерланд Ренессансының шыңы Питер Брейгельдің
(1525-1569 ж.ж.) шығармашылығы болды.
Деревнядағы мерекелер, жәрмеңкелер, билер
тақырыбындағы жанрлық туындылар, нидерланд
деревнясында испандықтар ұйымдастырған кескілесу
бейнеленген «Сәбилерді Вивлиемде ұру» және
«Соқырлар» тәрізді соңғы жылдардағы трагедиялық
туындылар Брейгель-суретшіге даңқ әкелді.
Дюрер бейнелері күшті
және зерделі, сонымен қатар
қалың ой мен күмәнға толы.
Онда Рафаэльдің немесе
Леонардоның айқын үйлесімі
жоқ. Дюрердің көркем тілі
күрделенген, аллегориялы.
Суретші шығармашылық
жолының басында гравюра
өнерімен көп айналысқан.

Дюрер жауһарларына «Апокалипсис»
нақыштары сериясының 15 беті жатады, онда
ақырзамандағы сәуегейлік бейнеленген.
XVI ғ. Европа мәдениетінің ірі
оқиғасы Реформация болды.
«Реформация» сөзімен XVI ғ. жаңа
христиандық діни оқулардың
қалыптасуымен байланысты Европа
және әлем тарихының ірі құбылысын
белгілейді, осы кезде католицизмнен
діндарлардың көбінің кетіп қалуы,
рим-католик шіркеуінің ажырауы,
жаңа христиан шіркеулерінің және
шіркеулік емес діни қоғамдардың
құрылуы болды.
Реформацияның
хронологиялық
шеңберлері Европаның
әр елдерінде әр алуан
болды, бірақ Германияда
1517 жылы
индульгенцияға қарсы
тезистермен шыққан
Мартин Лютердің (1483-
1546 ж.ж.) сөзі оны басы
болып саналады, ол
Виттенбергск
университетінің теология
профессоры.
Эразм Роттердамский
«Христиан жауынгеріне
өсиет», «Ақымақтықты
мадақтау», «Әлем арызы»
туындыларында,
«Қымсынбай әңгімелесу»
сұқбаттарында және басқа
көптеген хаттарында
схоластика, клира,
көпшілік ырымшылдықты
сынаудың жоғары көркем
үлгілерін берді.
Ульрих Цвингли Жан
Кальвин

Реформацияның екінші ірі орталығы Швейцария
болды, онда жаңа христиандық ілімдерді
жасаушылар Ульрих Цвингли және Жан Кальвин
болды. Кальвин бірінші болып діни утопияны
жүзеге асыра бастады, лютерандылықты аяғына
дейін жеткізді: казармалық протестантизмді құрды.
Пртотестанттық қала бейнесі – бірдей өлшемдегі
үйлер, фасадтардың безендірілмеуі.
Бір қатар елдерде
Реформацияны корольдік
өкімет «жоғарыдан»
жүргізді (Дания,
Швеция, Англия),
немесе мүлдем
жүргізілмеді (Испания,
Италия).
Елдің рухани өмірі үшін басқа
жұбаныш испан театры болды.
Оның жоғары жетістіктері атақты
испан драматургы және
жазушысы, 2000-нан астам
шығармалардың авторы Лопе де
Веганың (1562-1635 ж.ж.) есімімен
байланысты.
XVII ғасыр Испания үшін
көрнекті суретшілер шоғырын
сыйлады.
• Доменико Теотокопули (1542-1614
ж.ж.),
• Хосе Рибейра (1591-1652 ж.ж.),
• Франсиско Сурбаран (1598-1664
ж.ж.),
• Эстебан Мурильо (1617-1682 ж.ж.),
• Веласкес (1599-1660 ж.ж.).
Реформациямүмкіндік жасады:
ақыл-парасат
католиктік беделін, аймақтық
шіркеудің шаруашылық плюрализмді
шындыққа және саяси ресмилеу, бұл
монополиясын қызметке еркін ойлауға,
ың беделін ұтымды демократизмге
түсіру; қатынасты жол ашты
жоғарылату

католицизмнің
көптеген
Библияға сыни
елдерде өзінің
көзбен қарау
позицияларын
жоғалтуы
Феодальды күштер мен
контрреформация жеңіп шыққан
елдерде барокко өнері туды. Қала
алаңдары, сарайлары, сатылары,
фонтандары, қалалық және қала
маңындағы резиденциялар сәулет
пен мүсіннің синтезі негізінде
салынған.
Италиядағы барокконың
ең жоғары жетістігі
сәулетші және мүсінші
Джованни Лоренцо
Бернинидің (1598-1680
ж.ж.) есімімен байланысты.
Оның басты туындылары
Римдегі Санта Мария делла
Виттория шіркеуіндегі
«Қасиетті Тереза экстазы»
альтарлық бейнесі,
қасиетті Петр соборының
керемет колоннадасы
болып табылады.
Готика
Готика (гр.
(гр. γοτθικο)
γοτθικο) —— Еуропа
Еуропа
(әсіресе,
(әсіресе, Батыс
Батыс Еуропа)
Еуропа) елдерінің
елдерінің
сәулет
сәулет өнерінде
өнерінде 1212 ғ-дың
ғ-дың 2-2-
жартысында
жартысында пайдапайда болып,
болып, 1616 ғ-да
ғ-да
кең
кең өріс
өріс алған
алған стиль.
стиль.
Шартты
Шартты түрде
түрде герман
герман тайпалары
тайпалары --
готтардың
готтардың есімімен
есімімен аталып
аталып
кеткен.
кеткен. Готиканы
Готиканы орта
орта
ғасырлардағы
ғасырлардағы қалалық
қалалық және
және
сарайлық
сарайлық мәдениет
мәдениет тудырады.
тудырады. Ол Ол
роман
роман стилінің
стилінің орнын
орнын басты.
басты.
Готика
Готика стилі
стилі шіркеу
шіркеу сәулет
сәулет
өнерінде
өнерінде кеңкең қолданылды.
қолданылды.
Сондай-ақ,
Сондай-ақ, ақсүйектер
ақсүйектер қауымы
қауымы
құрылыстарын
құрылыстарын (ратушалар,
(ратушалар, сауда
сауда
орындары),
орындары), қамалдар,
қамалдар, тұрғын
тұрғын
үйлер
үйлер салуда
салуда да да маңызды
маңызды орын
орын
алды.
алды. Готика
Готика стилінде
стилінде салынған
салынған
ғимараттар
ғимараттар зәулім
зәулім биіктігімен,
биіктігімен,
әсем
әсем нақыш,
нақыш, асқан
асқан сән-
сән-
салтанатымен
салтанатымен көз көз тартады.
тартады. Олар
Олар
бағана
бағана қатарына
қатарына иекиек артқан
артқан сүйір
сүйір
арқалы,
арқалы, ғимараттың
ғимараттың ішкі
ішкі төбесін
төбесін
шатырлауда
шатырлауда (күмбездеуде)
(күмбездеуде) үлкен
үлкен
үйлесім тапқан айқыш уықта (

Ұқсас жұмыстар
Қазіргі қазақ әдеби тілі
Сөйлеу қабілетінің дамуы
Деңгейлеп оқу тапсырмаларының оқыту
Олигофренияның патоморфологиясы
Есту қабілеті бұзылған балалар
Шығарманың тілі
Көркем шығарманың тілі
Тарихи морфология
Көркем әдебиет стилі
Көркем әдебиет
Пәндер