Украина территориясындағы партизан бірлестіктерінде

Қазақстандықтардың фашизмге қарсы күрестегі ерлік қимылдары

Соғыс жылдары партизан қозғалысына

қатынасқан қазақстандықтардың

саны 3, 5 мыңға жетті

Украина территориясындағы

партизан бірлестіктерінде

И. Шукаевтың

партизан отряды

құрамында

Ұлы Отан соғысының

Батыры

С. А. Ковпактың

партизан отрядында

79 қазақ болды

70 қазақстандық

болды

Смоленск облысында құрылған партизан бірлестіктерінің құрамы 45 ұлт өкілінен тұрды.

Соның ішінде 2-Кляжнянск партизан бригадасында 19, С. Лазо атындағы партизан полкінде 40, ерекше партизан бірлестігі “Тринадцать” құрамында 48 қазақстандық болды

Соғыстың кейінгі жылдары орталық партизан штабының шешімімен тәжірибелі партизандарды шетел мемлекеттері территориясына аттандырды. Оларға партизан отрядтарын ұйымдастыру тапсырылды. Осы мақсатпен

1941 жылы Киев облысы, Македон селосында жасырын партизан орталығы қүрылады. Бүл орталыққа соғысқа дейінгі жылдары Павлодар облысында оқытушы қызметін атқарған Қасым Қайсенов коммунистік жолда- мамен жіберіледі. 1942 жылы Қ. Қайсенов Чапаев атындагы партизан отрядтарының командирі сайланып, Украина аумағында жаумен шайқаста үлкен ерліктер көрсетті.

Ұлы Отан Соғысына қатысқан атақты

партизандардың бірі Қасым Қайсенов

Қасым Қайсенов (23 сәуір 1918 Шығыс Қазақстан облысы Ұлан ауданы - 30 желтоқсан 2006 Шығыс Қазақстан облысы Ұлан ауданы - Қазақстанның Халық қаһарманы Халықаралық Фадеев атындағы сыйлықтың лауреаты, көрнекті жазушы, Ұлы Отан соғысының ержүрек батыры, әйгілі партизан, көзі тірісінде аты аңызға айналған халқымыздың қайталанбас біртуар даңқты перзенті.

Әди Шәріпов

Әди Шәріпов 1912 жылы Шығыс Қазақстан облысы, Жарма ауданының Мариновка ауылында дүниеге келген. Соғысқа дейін Абай атындағы Қазақ педагогикалық институтында оқыды және Түрікмен КСР-індегі Красноводск педагогикалық техникумында оқу меңгерушісі қызметін атқарады. Ұлы Отан соғысының алғашқы күндерінен бастап-ақ Кеңес әскерінің қатарына алынған.

Ә. Шәріпов соғыс жылдарында әйгілі партизан атана білді. Қаруымен бірге қаламын да қатар алып жүрген ол осынау қанды қырғында басынан өткен оқиғаларды қағаз бетіне түсіріп, келер ұрпаққа мол мұра ретінде қалдырған.

Әди Шәріповтің «Партизан қызы», «Ормандағы от», «Тон», «Қапастағы жұлдыздар», «Дос сыры» сынды еңбектері оқырмандар тарапынан ерекше бағаланып, қолдан-қолға өтті.

Жау тылында табандылық ерліктің тамаша үлгілерін көрсеткендердің ішінде 2 - клетпян партизан бригаданың звод командирі Жылбек Ағаділов, қатардағы партизандар Мәжіт Мұқанов, Шалмағанбет Балмағанбетов, Әлім Өтеулин, Ленинград облысы халық кекшілдерінің ішінде қызылордалық Ахмет Сыздықов, қостанайлық И. В. Антипов, алматылық Қ. Сандыбаев, қазақстандық қыздар Нұрғаным Байсейітова, Тұрғаш Жұмабаева, Ева Ильичина Воробьева, Жамал Ағаділова, Любовь Ивановна Семенова т. б. болды.

Сөйтіп неміс - фашист басқыншыларына қарсы күресте, барша совет халқымен бірге қазақстандық партизандар да Отанға, партияға берген антын бұлжытпай орындап, Ұлы жеңіске өз үлестерін қосты. Жау басып алған жерлерде қарулы күрес жүргізіп, орасан ерлік көрсеткен мыңдаған партизандар Совет Одағының ордендерімен медальдармен наградталды.

Алматылық Әкін Айсаев Брест облысында «Дядя Коля» партизан бригадасы комиссарының орынбасары болды, Тоқтағали Жанкелдин Минск облысында қызмет атқарды. Осы бригаданың мүшесі комсомолец Елеу Сағынов бір өзі жаудың 13 эшелонын қиратты. Березинск ауданында қимыл жасаған «Большевик» партизан отряды Уәли Оразбаевтың басқаруымен 98 соғыс операциясын жүзеге асырып, жауды көптеген шығынға ұшыратты. Партизандар Ғалым Омаров, Ғалым Ахмедияров т. б. ерліктің тамаша үлгісін көрсетті.