Тұлға психологиясы: қасиеттері, даму кезеңдері және негізгі теориялық бағыттар

Тұлға

Жиі әлеуметтік даму барысында бойына әлеуметтік және өмір үшін маңызды қасиеттерді жинаған адам

Тұлғаның психологиялық қасиеттері

ТЕМПЕРАМЕНТ

НЫШАНДАР МЕН ҚАБІЛЕТТЕР

ЕРІК

МІНЕЗ

СЕЗІМ

МОТИВАЦИЯ

(БАҒЫТТАЛҒАНДЫҒЫ)

Мінез-құлықты түсіндіру жолдары бойынша тұлға теориялары

психодинамикалық

интеракционистік

социодинамикалық

Б. В. Зейгарник

Тұлға дамуындағы қайта құрылу, өзгерістер, яғни оның динамикасы болып табылатын теориялар

Психодинамикалық теориялар

Тәрбие детерминациясындағы басты роль сыртқы жағдайларға беріледі.

Социодинамикалық теориялар бойынша

Интеракционистік теориялар

сыртқы және ішкі факторлардың өзара әрекеттесу принципіне негізделген. Ондай өзара әрекеттер адамның өзекті әрекеттерін басқарады.

Теориялар

эксперименталды емес

эксперименталды

авторлары эксперимент жасамай-ақ өмірден алған байқауларға сүйеніп, теориялық талдап қорытады

тәжірибе барысында жинақталған мәліметтерді сараптау және жалпылау арқылы құрастырылған теориялар жатқызылады

Психоанализдің негізін салушы австрия психиатры З. Фрейд. Қазіргі күнге дейін тұлға психологиясына әсер ететін, кең тараған теориялардың бірі - фрейдизм. Бұл теория клиникалық кезеңде пайда болған. Теория құрастырушысы-З. Фрейд.

Тұлға құрылымында 3 негізгі компоненті

ид (“Ол”)

эго (“Мен”)

супер-эго (“Жоғарғы-мен”)

бейсаналық саласына ығыстырылған инстинкттердің алаңы болып табылады

біржағынан, бейсаналы инстинкттерге жалғасса, екінші жағынан, шынайылықтың нормалары мен талаптарына бағынады

қоғамның ғибратты бастауларының жиынтығы, ол “цензор” ролін атқарады

Тұлға - психологиялық сипаттамасы, бірқалыпты жоғарғы даму жүйесі, индивидуалды қажеттіліктермен қамтамасыз ететін, уақытша және белгілі бір жағдайларда адамның тұрақты жүріс-тұрысы.

Тұлға теориясы - бұл болжамдардың жиынтығы немесе тұлға дамуының табиғаты мен механизмінің болжамы.

Тұлға теориясын тек түсіндіруге тырысып қана қоймай, ол адамның жүріс- тұрысын сипаттайды