Иондаушы сәулелер және радиактивті заттармен жұмыс істеу қауіпсіздігі




Презентация қосу
Иондаушы сәулелер және радиактивті
заттармен жұмыс істеу қауіпсіздігі
Құрамында радиологиялық бөлімі бар санитарлық-
эпидемиялық мекемелермен жүзеге асырылатыны:
радиоактивті заттарды радиоактивті заттар
иондаушы сәулелер және иондаушы сәулелер мен иондаушы
көздері және көздерін қолданатын сала сәулелер көздерімен
радиоактивті мен технологияны
жұмыс істеу
заттармен жұмыс өзгерту бойынша
мекемелер мен жағдайларын жасау
істеуге байланысты мақсатында
обьектілерді салу,
обьектілерді салуға реконструкциялау мекемелерді,
жер телімдерін жобаларының кәсіпорындарды
бөлуге қатысу; қорытындыларын санитарлық-
қарастыру және гигиеналық тексеру;
дайындау;

ескерілген
радиоактивті заттар санитарлық
мен иондаушы А категориясына ережелер
сәулелер көздерін жататын жағдайында
тасымалдауда қызметкерлер аспаптар,
көліктерді санын есепке алу. аппараттар мен
қолдануға рұқсат басқа радиациялық
беру; техникаларды
орналастыру;
Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша,
мемлекеттік бақылау міндеттері болуы қажет,олар:
-жеке мекемелер,
-иондаушы сәулелер көздерін
алу, өндеу, дайындау, қолдану ведомстволар және
радиоактивті қалдықтарды бақылауға алынған
өндеу мен жою жұмыстары аумақтағы
кәсіпорындара, мекемелерде,
радиациялық
т.с.с ұжымдарда істейтін
қызметкерлер және сол қауіпсіздік жүйесін
аймақтар түрғындарының оңтайландырудың
радиациялық қауіпсіздігі болашаққа арналған
талаптарын қамтамасыз ету
жөніңдегі ақпараттарды алу жоспарларын негіздеу
және талдау; және бақылау.
-мекемелерде, аймақтарда
радиациялық қауіпсіздік
жағдайларын қолайлылығы
бойынша шараларды
жүргізуді негіздеу,
ұйымдастыру және бақылау;
Радионуклидтің ыдырау өнімдерінен басқа иондаушы радиацияға Жерге
ғаламдық кеңістіктен келген ғарыш сәулелері мен электр энергиясын иондаушы
сәулеленуге айналдыратын сәулеленудің жасанды көздері жатады (рентген
аппараты, элементті бөлшектерді жылдамдатушылар және т.б.). Иондаушы
сәулелердің әр түрлі ену қабілеті жоғалған энергияның әр түрлі жылдамдығымен
байланысты болып шықты. Альфа бөлшектөр заттармен ықпалдаса отыра өз
қозғалысының бойын толық иондайды, сөйтіп энергиясын жылдам жоғалтады.
Сондықтан альфа бөлшектердің көптеген заттардағы қозғалысы үлкен емес - олар
ауада 3 - 8 см өтеді, металда - 10 микрон, ал тіпті тығыз қағаздың бір бет парағы
да альфа бөлшекті толығынан ұстайды. Бета-бөлшектер үлкен ену қабілетіне ие,
ауада олар 2 метрге дейінгі жолдан өтеді, ал олардың металда жүтылуы үшін
қалыңдығы бірнеше миллиметр қабат жеткілікті. Гамма-кванттар ауада
жүтылмайды, ал олардың ағынының әлсіреуі гамма квант пен жүту
материалының энергиясына тығыз байланысты. Мысалы, цезий - 137 гамма-
сәулеленуін әлсірету үшін қалындығы 30 см алюминий немесе қалындығы 8 см
қорғасын қабаты мыңдаған есе қажет. Екінші жағынан гамма-кванттар (альфа
және бета-бөлшектер сияқты) барлық бағыт бойынша кең мүмкіндікті көз-дер
ретінде шығады. Сондықтан да олардың жиілігі қашықтық квадратына сәйкес
керісінше азаяды, яғни бір метр қашықтықтағы сәулелену жиілігі 10 см
қашықтықтағыдан 100 есе аз болады.
Ураннан ыдыраған өнімдердің радиациялық қауіптілігі едәуір жоғары. Олардың
арасында радон бірінші орын алады. Радон - дәмі мен иісі жоқ түссіз газ, ауадан 7,5
есе ауыр, радийдың ыдырау өнімі болып табылады. Радон жер қыртысынан біртіндеп
бөлінеді, алайда оның сырқы ауадағы жинақталуы көлемнің әр түрлі нүктелері үшін
елеулі ерекшеліктерімен көрінеді. Топырақ эмиссиясын қоспағанда минералдық
тектегі қүрылыс материалдары: қиыршық ақ тас, цемент, кірпіш және т.б. радон
көздері бола алады. Барлық жыныстарда уран мен торий кездеседі. Ал кейбір
жыныстарда, мысалы гранитте уран көбірек жинақталуы мүмкін. қүрылыс
материалдарына радон радий ыдырағанда пайда болады. Пайда болған радонның
бір бөлігі көзге көрінбейтін тесік арқылы ғимаратқа түседі. Егер ғимарат нашар
желдетілсе, ал қүрылыс материалдары мен топырақ уран мен радийдың едәуір үлкен
мөлшерін бойында үстаса, онда радон үлкен мөлшерде жиналуы мүмкін. Адамның
ғимаратта едәуір уақыт болатындығын ескергенде, ол ала алатын тиімді сәулелену
дозасы кәсіпқойлар алатын доза жүктемесінен асып түсуі мүмкін. Көп жағдайда
радонға байланысты дозалық жүктемені едәуір азайтуға болады. Жертөбелерді
қымтау мен желдету топырақтан радонның өтуін айтарлықтай азайтады. Табиғи
радиоактивтік элементтер қабырғада көп болса, радонның жиналуын қабырғаны
герметикалық бояумен сырлау және қатты желдету арқылы азайтуға болады.
м е т
з ға рах
р ы ңы
а рла
Наз

Ұқсас жұмыстар
ИОНДАУШЫ СӘУЛЕЛЕР КӨЗДЕРІМЕН ЖҰМЫС ЖҮРГІЗУ КЕЗІНДЕ ҚОРҒАНУ
Иондаушы сәуле көздерімен жұмыс істеу кезіндегі медииналық қызметкердің еңбек гигиенасы
Бейбіт уақыттағы Радиоактивті ластану
Радиациялық қорғау
Қараюдың тығыздығы сәуле шығарудың жұтылған энергиясына пропорционал
Дозиметриялық аспаптар
Инфрақызыл сәулелермен кептіру
Радиация және оның зардаптары Оңтүстік Қазақстан облысының радиациялық фонды
Асқынған сәулелік ауру
Радиациялық қауіпсіздік
Пәндер