Қолданбалы метрология




Презентация қосу
Метрология
Метрологияның негізгі
міндеттері:
өлшем бірліктерін
қамтамасыз ету.
бірліктерді біртектестіру
және оларды заңнамалы
қабылдау.
бірліктерді жаңғыр жүйесін
жасау және олардың өлшемін
жұмыс өлшем құралдарына беру.
Қазіргі заманғы метрология үш
құраушыны қамтиды

Теориялық Заңнамалық
метрология метрология

Қолданбалы
метрология
Тура өлшемдер - бұл физикалық шаманы оның
өлшемімен тікелей салыстыру. Мысалы, заттың
ұзындығын сызғышпен анықтау кезінде ізделінген шама
өлшеммен, яғни сызғышпен салыстырылады.
Жанама өлшемдер тура өлшемдерден ерекшеленеді,
мұнда ізделінетін шаманың мәні өзара байланысатын
шамалардың тура өлшемдерінің нөтижелерімен
анықталады.
Жиынтық өлшемдер бірнеше біртекті шамаларды бір
мезгілде өлшеу нәтижелері бойынша жасалынған
теңдеу-лер жүйесін шешумен байланысты. Теңдеулер
жүйесінің шешімі ізделінген шаманы табуға мүмкіндік
береді.
Қатар өлшемдер - екі немесе одан да көп біртекті емес
физикалық шамаларды олардың арасындағы байланыс-
ты аныңтау үшін жасалынатын өлшемдер.
Лабораториялық таразы салыстыру
дәлдігі бойынша келесі түрлерге
бөлінеді:
• өрескел өлшеулерге арналған
(дәлдігі грамдарға дейін);
•дөл өлшеулерге арналған (дәлдігі 10
мг-ға дейін);
•аналитикалық (дәлдігі 0,2; 0,02; 0,001
мг-ға дейін);
•ультрамикрохимиялық (дәлдігі 10-9 мг-
ға дейін);
•арнаулы (метрологиялық, торзиондық
және т.б.)
1-сурет. Ерте орыстың безбендер (а) және ХІХ-ХХ гасырларда
цолданылган безбендер (б)
.

3-сурет. Өрескел өлшеу таразылары: табағы, бар үстелдік (а),
шкалалық (б), циферблаттыцстелдік (в) және тауарлық (г)
4 –сурет Техникалық таразы: 1- 2- сурет
табақшалар; 2-қондырғы винт; 3-
арретир тұтқасы; 4-шкала; 5-
көрсеткіш; 6-отвес; 7-баланс
ұстаушы гайка; 8-дога
5-сурет Метрологиялық таразы 6-сурет Торзионды таразы
Электронды таразылар

Жиһаз матасы
ның құрамы
бойынша :
а) табиғи
б)синтетика
лық
в) жасанды
8-сурет.Арнаулы салмақ өлшегіш құрал-жабдықтар:
а - вагон таразы;
б - төбелік таразы;
в - автокөліктерге арналган таразы
Әсер ету қағидасы
бойынша термометрлер

• температурасын өзгерте отырып жұмысшы дененің (сынап, спирт
және т.б.) көлемін өзгертуге негізделген дилатометрикалық
термометр;
• температурасын өзгерте отырып тұйық кеңістіктегі газдың, пардың
және сұйықтың қысымын өзгертуге негізделген манометрлық
термометр;
басқа төмеңгі жағында сынап шаригі және жоғарғы жағында
шкалалары бар.
Қазіргі уақыттагы шагын термометрлер
11-сурет. Өлшегіш ыдыстар: а - ашык цилиндр; б— тыгыны бар
цилиндр; в - мензурка; г – колбалар
Өлшеу әдістерінің классификациясы

Ұқсас жұмыстар
Тағам өнімдерінің қауіпсіздігінің менеджменттік жүйесі
Метрология объектілері
Кеңес БӨЖ
Мектепке дейінгі ұйымдардағы жұмысшылардың қызметін сапалық бақылаудағы квалиметриялық көзқарас
ӨОӘ СӨЖ
Стандарттау категориясы. Стандарттау түрлері
Стандарттау категориясы
Өлшеу және өлшеу құралдарын жіктеу
Стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттар
Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы ҚР заңы
Пәндер