Тәрбиеші Белсенділер тобы

Тақырыбы:

А. С. Макаренко, ұжым туралы ілімі

Жоспар

А. С. Макаренко өмірі мен педагогикалық қызметі;

Ұжым туралы ілімі

Ұжымның даму кезеңдері;

Ұжым және жеке тұлға.

Антон Семенович Макаренко

(1888 - 1939)

А. С. Макаренко еңбектері:

“Педагогикалық дастан”; 1933ж

“Ата - аналар кітабы”; 1937 ж

“Мұнара үстінде таулар”; 1938 ж

“Балаларды тәрбиелеу туралы лекциялар”т. б. 1939 ж

А. С. Макаренконың жүйесіндегі ең негізгі идея “Ұжымда және ұжым арқылы тәрбиелеу”

Ұжым дегеніміз адамдардың жай ғана жиынтығы, немесе кездейсоқ топтаса салуы емес, ол жалпы мақсатқа жетуді алға міндет етіп қойған, қоғамға пайда тигізуге ұмтылушылардың тобы. А. С. Макаренко

Ұжымның негізгі белгілері:

Жалпы әлеуметтік мағыналы мақсат;

Жалпы біріккен іс - әрекет;

Жауапкершілікке байланысты қарым - қатынас.

Ұжымның даму кезеңдері:

1 кезең

Педагогикалық талапты оқушылар алдына тікелей мұғалімнің, тәрбиешінің өзі қояды.

2 кезең

Талапты педагогпен бірге ұйымдасқан, ұжым мүддесін түсінген активтер (белсенділер) тобы қояды.

3 кезең

Педагогикалық талапты бүкіл ұжым болып қоятын дәрежеге жетеді.

Жеке адамға белсенділер тобы арқылы әсер етуі - қос ықпал принципі.

Тәрбиеші

Белсенділер

тобы

Перспектива Тәрбиеленушілерді тартымды біріктіруде практикалық мақсатты жүзеге асыруды айтады

Жақын перспектива

Орта перспектива

Алыс перспектива

Жеке тұлға және ұжым

Жеке тұлға

ұжымға

бағынады

Үйлесімді

қарым

қатынас

Жеке тұлға

ұжымды

Өзіне бағындырады

Еріксіз

қабылдайды,

басымдылық

көрсету

арқылы

көтеріліс

жасау

Сөз

жүзінде

қабылдау

Толық

түсінік

Еркін

конформизм

Берілген

рөлдер

Нонконформизм

Формалды

емес

басқару

Құндылық

жүйесі

асуы

Құндылықты

қабылдайды

Педагогикалық жағдаят

№1 жағдаят

Бастауыш сынып оқушыларынан жиі: «Әсел, дұрыс жазбай отыр, оған Дәурен дұрысын айтқан жоқ», немесе «Марат дәптерін бүлдіріп тастады» - деген дауыстарды естиміз.

Сұрақ: Бұл балалардың жеке басының дұрыс қалыптасуы, ұжымдағы қарым - қатынасының сәтті болуы үшін мұғалім қандай әрекет жасауы қажет?

№2 жағдаят

Мұғалім сабаққа келгенде, зейіні маратқа бөлінді. Ол орнынан тұрған жоқ, тақтаға теріс қарап отырғанын көрді. Көршісінің “Мұғалім келді” деген ескертуіне де мән берген жоқ. Марат қабілетті бірақ ынтасы төмен оқушы. Ұжымда өзін алдыңғы қатарда (лидер) көрсеткісі келеді. Мұғалімді сыйлайды, бірақ әртүрлі қылықтармен шыдамдылығын тексергенді ұнатады.

Сұрақ:

1. Қандай себептер Маратты осындай іс - әрекетке әкелді?

2. Мараттың жеке басының қасиетін сипаттап беріңіз

3. Ұжымда Мараттың рөлі қандай деп ойлайсыз?