Сөздік қорларын байыту



Тақырыбы: Балалардың сөздік қорын молайту

Ы. Алтынсарин «Натуральды әдіс» туралы былай деген: «Балаға айтып түсіндіргеннен гөрі, қолымен ұстап, көзімен көріп, мұрнымен иіскеп түсіндірген сабақ ұғымды» деген.

Мақсаты :
Оқушылардың сөздік қорын дамытуға арналған әдіс -тәсілдер туралы мәлімет беру.

Міндеттері
Сауатты жазуға дағдыландыру
Түсінгенін айта білу
Сөздікті дамыту
Диалогтік сөзді қалыптастыру

Әдіс-тәсілдер:
балалардың жас ерекшеліктеріне байланысты материалдарды жинақтау;
қойылымдарға керекті көрнекіліктер мен құрал-жабдықтарды дайындау
қойылымдарға қажетті театр түрлерін іріктеп, дайындау;
ата-аналармен жұмыс: қойылымдарға ата-аналарды қатыстыру, газеттер, жылжымалы папкалар шығару, қажетті жабдықтар дайындауға көмектесу

Әдістері
Түсіндіру әдісі
Сұрақ - жауап әдісі
Көрнекілік әдіс
Практикалык әдіске

еліктеу әдісі;
құрастырып айту әдісі.
Тәрбиешінің сөйлеу мәден

Түсіндіру әдіс і
Көрнекілік әдіс
Түсіндіру әдіс - жаңа сөз, сөз тіркесі, сөйлемдерді түсіндіруде қолданады. Сабақ сайын үйретілетін жаңа сөздер бойынша, яғни сөздік жұмысында іске асады. Сондай - ақ қазақ тілі грамматикасының кейбір ерекшеліктері (алфавит бойынша қазақ тіліне тән ерекше дыбыстарды, дауысты дыбыстардың жуан, жіңішке, ал дауыссыз дыбыстардың қатаң, ұяң, үнді болып бөлінетіндігі, екпіннің соңғы буынға түсіп, не істейді?
Сабақ сайын жүргізілетін әдіс. Басқа тілді үйретуде ең нәтижелі және жиі қолданылады. 1- 2 сыныптарда түрлі суреттер мен заттарды, ойыншықтарды көрсету арқылы сөздерді үйретуге болады. Көрнекілік тақырыпқа сай, көзге тартымды яғни эсттетикалық жағынан жақсы, ірі. екі немесе үш түстен болуы керек .

Сұрақ-жауап әдісі
Практикалык әдіс
Балардың тілін дамыту үшін манызды әдістің бірі. Қай сынып болсын, сабақтың қай кезеніңде болсын қолдануға болады . Өте белгілі де тиімді әдіс. Жас ерекшелігіне байланысты сұрақ дайындайды. Мысалы:
Сенің тұратын қалаң қалай аталады?
Менің қалам Қостанай деп аталады.
Қаланың жанынан қандай өзен ағады?
Тобыл өзені ағып өтеді.
Практикалык әдіске ойнау элементтері бойынша тіл үйрену кіреді. Дидактикалық ойындар оқушылардың білімін бекітіп, сөздік қорын молайтады, сөз, сөз тіркесі, сөйлемдерді дұрыс құрастыруға, қажетті сөздерді дұрыс тауып қоюға, кішігірім әңгіме айтуға жаттығады. Балалар ойынның тәртібін білмейтін балаға үйретеді, түсіндіреді.

Сабақта тілдік қатынас үш түрлі жолмен немесе қалыппен іске асырылады:
Жұптық. .
Топтық.
Ұжымдық

Мнемокесте бойынша жұмыс жүргізу кезеңдері 3 кезеңнен тұрады:
2. Жалпы символдардан бейнелерді жаңғырту, мысалы: Үй - шатыр, қоян - ұзын құлақтар т. б
3. Қайта кодтаудан кейін құрастырған символдар бейнелер бойыша әңгімені, ертегіні, тақтақтарды мазмұндап бер.

Мнемокесте бойынша жұмыс жүргізу кезеңдері 3 кезеңнен тұрады:
2. Жалпы символдардан бейнелерді жаңғырту, мысалы: Үй - шатыр, қоян - ұзын құлақтар т. б
3. Қайта кодтаудан кейін құрастырған символдар бейнелер бойыша әңгімені, ертегіні, тақтақтарды мазмұндап бер.

Мнемокесте мынадай бағыттар үшін қолданылады:
1. Сөздік қорларын байыту
2. Сөздің дыбыстық жағын дұрыс айтуға үйрету
3. -Сөйлем, әңгіме құрастыру
6. Тақпақтарды жаттау
5. Жұмбақтарды жасыру және жауабын табу
4. Әңгімені құрастыру

Кедергілер
- Орыс тілді балалардың қазақ тілінде сөздік қоры аз болуында
- Сөздің дыбыстық құрамын дұрыс айта алмауы
- Қойған сұрақты түсінбеу, қазақша дұрыс жауап бере алмауы үйренген сөздерді пайдаланып сөйлемді дұрыс құрастыра алмауы
- Жай, жайылма сөйлемдерді құрастырыра алмауы
- Байланыстырып сөйлеуге, (4-5 сөйлемдік) әңгіме құрастыра алмауды
- Өз ойыншықтары, отбасы, киімдері т. б. туралы бір- біріне сұрақ қойып, жауап беруге білмеуі

Жұмысты жүйелі жүргізу негізінде төмендегі нәтижелерге қол жеткізіледі:
балалар тілі дамиды;
дұрыс дыбыстау, мәнерлеп сөйлеу дағдылары қалыптасады;
байланыстырып сөйлеуге дағдыланады;
сөздік қорлары толығады;

- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz