Білім беру процесінде рефлексия: мұғалімдер мен оқушыларға арналған маңызы, әдістері және қиындықтары

Скачать

РЕФЛЕКСИЯ - КЕРІ БАЙЛАНЫС

«Егер де есті кісілердің қатарында болғың келсе, күніне бір рет, болмаса жұмасына бір рет, яки болмаса айына бір рет өзіңнен өзің есеп ал!»

Абай

Неліктен мұғалімдер өз тәжірибесі туралы ойлануы керек?

Оқушылар неліктен рефлексия жасауы керек?

Рефлексия адамның өзінің ішкі ахуалы мен өзгерістерін тануы іспеттес: адам жасап жатқан әрекеттерін бір сәтке доғарып, өзінің ішкі жан дүниесіне үңіледі, өзімен өзі әңгімелеседі, сырласады, әрекеттерін талдап, оларға баға береді, өзіне «сырт көзбен» қарайды. Осыдан кейін әрекеттеріне өзгерістер енгізеді, кемшіліктерін түзейді, оларды болдырмаудың жолдарын қарастырады, болашақта қандай істер жасайтындығын жоспарлайды.

Өзіне деген сенімі, бақылау сезімінің күшеюі және жұмысқа деген қызығушылықтың артуы (Denton, 2011: 848)

Жетістіктерімізді мойындау арқылы біздің кәсіби бағамызды арттырады, қателіктерді болдырмауға көмектеседі, жұмысты жетілдіру үшін қосқан үлесімізді көрсетіп, проблеманы шешу, талдау және сын тұрғысынан ойлау дағдыларымызды дамытады

Оқушыларды әр сабақта рефлексия жасауға үйрету керек. Өйткені бала рефлексия жасай алмаған жағдайда, яғни өз әрекеттерін түсіндіріп, оларға талдау жасап, бағалай алмаса, онда оның берілген оқу әрекеттерін ғана орындап, бірақ олардың өзінің дамуындағы маңызын түсінбейтіндігі анық. Басқаша сөзбен айтқанда, рефлексия жасай алмайтын оқушы өзінің өзгерістерін де байқамайды.

Мұғалімдер өз тәжірибесі туралы қашан ойланады?

Олар қай жерде ойлана алады?

Мұғалімдер өз тәжірибесі туралы қашан ойланады?

Іс -әрекетте = оқиға кезінде

Іс-әрекет бойынша= оқиғадан кейін

Іс-әрекет үшін = оқиға алдында

Олар қай жерде ойлана алады?

Ойлауға мүмкіндік беретін және өзін қолайлы сезінетін кез-келген жерде, мысалы:

Мектепте

Сабақта

Асханада

Үйде

. . .

Мұғалімдер қалай ойланады?

Оларға рефлексия жасауға не көмектеседі?

Мұғалімдер қалай ойланады?

Жеке

Жұппен

Шағын топтарда

Онлайн, е-мейлдер, форумдар

Ауызша

Жазбаша

Суреттер мен кестелер арқылы

Оларға рефлексия жасауға не көмектеседі?

Рефлексиялық циклдер (Колб циклі, Гиббс циклі, Джонс циклі т. б)

Рефлексиялық күнделіктер, журналдар, дәптерлер.

Рефлексиялық портфолио.

Рефлексиялық ишара (сұрақтар, сөйлемдердің басы)

Рефлексия жасаудағы қиындықтар қандай?

Рефлексия жасаудағы қиындықтарды қалай жеңуге болады?

Рефлексия жасаудағы қиындықтар қандай?

Уақыт- қашан ойлану керек?

Қалай ойлану керек? Нені ойлау керек?

Сәйкессіздікті сезіну

“Мен өздігімнен ойлай алмаймын!”

Рефлексиядан кейін қалай жақсара аламын?

Рефлексия жасаудағы қиындықтарды қалай жеңуге болады?

?

Босқа кеткен уақыттың есесін толтыру

Рефлексиялық сұрақтарды қолдану

Әлсіз/күшті жақтарын талдау, әртүрлі әдістерді ойлап табу

Академиялық/ рефлексиялық әдебиет оқу

Рефлексия үшін бағалау және қадағалауды қолдану

Үйрену

Іс-әрекет

Рефлексия

Не?

Сонымен не?

Келесі не?

Даналықты үш тәсілмен үйренуге болады:

Біріншісі, рефлексия - ең ізгісі;

Екіншісі, еліктеу - ең жеңілі және

үшіншісі, тәжірибе - бұл ең ащысы.

(Конфуций)

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс