АҚШ - тың сыртқы қарыздары

Презентация қосу

АҚШ-тың сыртқы қарыздары
Елдер арасындағы ақша Қарыз капиталының халықаралық
капиталының миграциясы қозғалысы мемлекетаралық
әлемдік қарыз капиталы несиелер мен банк
рыногының механизмі арқылы депозиттерімен байланысты.
жүзеге асады. Бұл рынок әр Қарыз капиталының әлемдік
рыногы елдер арасындағы қарыз
түрлі елдердің қарыз берушілер капиталының қорлануы мен қайта
мен қарыз алушыларының бөлуіне қатысты жүйені құрап
қарыз капиталына деген және әрекет етуші капитал
жиынтық сұраныс пен айналымына қызмет етеді.
ұсыныстан тұрады.
Қарыз капиталы - несиелерді
ақшалай немесе тауарлы түрде,
шетелден жоғары пайыз алу
мақсатында беру. Әлемдік
қарыз капиталының рыногын
қалыптастыру дүниежүзілік
шаруашылық кешенінің негізі
болып табылады.
Қажетті валютаны валюта рыногында сатып алуға немесе оны
қарызға алуға болады. Осы мақсаттар үшін әлемдік қарыз
капиталы рыногы немесе банк несие рыногы қызмет етеді. Осы
рыноктың қалыптасуының алғышарттары халықаралық
деңгейде несие қатынастарының тез дамуы болды. Әлемдік
қарыз капиталы рыногы дамыған елдердің – АҚШ, Англия,
Франция, Германия, Швейцария сияқты елдердің ұлттық
рыноктары негізінде пайда болып, әлемдік шаруашылық
шеңберінде капитал ауысу жүйесін қалыптастырды. Қарыз
капитал рыногының қалыптасуының объективті негізі
халықаралық еңбек бөлінісі мен өндірістің
интерұлттандыруының әрі қарай дамуы болды.
Қазіргі уақытта әлемдік қарыз
капитал рыногына бірқатар
халықаралық қаржы
ұйымдары кіріп, олар әлем
бойынша зор көлемде қарыз
капиталын жинап, оны қайта
бөлуді жүзеге асырады. Осы
орталықтарда валюталық,
депозиттік, несиелік,
эмиссиялық және сақтандыру
операцияларының басым
бөлігі іске асырылуда.
Әлемнің ең маңызды қаржы
орталығы АҚШ-тың
сыйымды капитал рыногы
бар Нью-Йорк болып
табылады. Нью-Йорктың қор
биржасы әлемдегі ең ірі қор
биржасы болып табылады.
Қарызға алынатын капитал дамыған, дамушы және өтпелі экономикасы
бар елдер үшін ресурстардың көзі болып табылады. Әлемдік қаржы
рыногының негізгі тұтынушылары дамыған елдер болуда.

Қарызданушылар топтары бойынша халықаралық қаржы-қаражаттың
үлестірілуі (млрд. долл.)
Ел топтары 2015 2016
ОЭСР елдер 546,2 853,2
Дамушы елдер 36,8 85,8
Орта және Шығыс Еуропа елдері 1,5 3,8
Басқа елдер 25,2 24,8

ОЭСР елдер қарызға алынған ресурстардың 80%-нен астам үлесіне ие
болған. Ал ірі қарыз алушыларға АҚШ, Жапония мен Германия
кіреді. Бұл рынокты дамушы елдер кең пайдалануда. Қазіргі
жағдайда, әлемдік қаржы рыногында дамушы елдердің жағдайы
қиындады. Өйткені ресурстарды тартуда, жоғары білімді және
мәдениетті халқы бар, жоғары маманды жұмысшы күші бар, дамыған
ғылыми-индустриалды потенциалы бар өтпелі экономикадағы елдер
белсенді бәсекелес болып отыр.
АҚШ Халықаралық инвестициялары балансы
АҚШ-тың шетелдік активтері 2015ж. 2016ж.

АҚШ-тың ресми алтын валюта резервтері 719,6 1253,7

Мемлекеттік басқа активтер, оған ұзақ мерзімді 68,7 85,5
және қысқа мерзімді мемлекеттік заемдар қосылған
АҚШ-тың шетелдердегі жеке активтері 620,9 1120,4

Тікелей инвестициялар 228,3 326,9

Портфельдік инвестициялар 63,1 156,8

АҚШ-тың бюджеттен тыс корпарацияларының 35,9 32,9
шетелдердегі активтері
АҚШ банктерінің шетелдердегі активтері 293,5 603,8
АҚШ-тың шетел салымшыларының 2015ж. 2016ж.
алдындағы міндеттемелері
Шетелдік мемлекеттік салымдар 180,4 322,1

Басқа міндеттемелер 398,3 1464,1

Тікелей инвестициялар 108,7 328,9

Портфельдік инвестициялар 93,6 490,2

АҚШ-тың банк емес корпорацияларының 30,6 35,5
шетелдік міндеттемелері
АҚШ банктерінің шетелдік міндеттемелері 165,4 609,5

АҚШ халықаралық инвестициялары 1409 -5322
балансы
МЕМЛЕКЕТТІК
СЫРТҚЫ ҚАРЫЗДЫҢ
НЕГІЗГІ КӨЗДЕРІ:

Пайыздық
мөлшерлеме
Саудалық
баланстың теріс
сальдосы
АҚШ-ТЫҢ СЫРТҚЫ
ҚАРЫЗДАРЫНЫҢ ӨСІМІ
$19,9 трлн
(ЖІӨ – 108% )
$18,1 трлн
(ЖІӨ – 109% )
$17,5 трлн
(ЖІӨ – 106% )
$15,1 трлн
(ЖІӨ – 100% )

$2,7 млрд
(ЖІӨ – 8% )

1910 жыл 2011 жыл 2013 жыл 2015 жыл 2017 жыл
АҚШ-ТЫҢ СЫРТҚЫ
Штаттар мен
муниципалитеттер
ҚАРЫЗДАРЫНЫҢ
2 триллион СЫРТЫНДА ӨЗДЕ ДЕ
БЕРЕШЕКТЕР КӨЛЕМІ
Өзге салалар
Қаржылық емес
3,5 триллион
корпорациялар
5,5триллион

Қаржылық сектор
Ауыл шаруашылғы
14,2триллион
0,25триллион

Үй
шаруашылығы
12,8 триллион
«Мемлекеттік қарыздың жыл санап
ұлғайып келе жатқаны қарапайым
халықты алаңдатқанымен, ресми
Вашингтонның оған әлі күнге дейін
үйреншікті қарауы қынжылтады.
Берешек мөлшері жыл сайын 0.5 «Бұл жағдайда Үкіметтің 2 таңдауы
триллионнан 1 триллионға дейін бар: мемлекеттік қарыз көлемін
артып отыр. Егер біз нағыз арттыру немесе шығындарды
экономикалық, супер державаға қысқарту. Мемлекеттік және
атанғымыз келсе, қарыздың бұлай муниципалды қазынашылық құнды
шарықтай беруі жақсы емес» қағаздар шығаруды доғара тұрып,
зейнетақы, мүгедектер мен
мемлекеттік қызметкерлерге
төленетін əлеуметтік төлемдер
Стивен Мур қорына қаржы құю» керектігін
Бұрынғы бюджет маманы, айтты.
американдық экономист
АҚШ ЭКОНОМИКАСЫ МЕН ОНЫҢ
ӘЛЕМДІК ЭКОНОМИКАДАҒЫ РӨЛІ
АҚШ – территориясы мен халқының саны бойынша қазіргі әлемнің ең ірі
елдерінің бірі. Оның территориясы – 9804,4 мың шаршы км құрады, халқы –
шамамен 330 млн адамнан тұрады.

Ұлттық экономиканың ауқымы
бойынша АҚШ соңғы 100 жыл бойы
әлемде бірінші орын алуда.

ХВҚ-ның бағалау мәліметтеріне
сәйкес, 2014 жылы ғана Қытай АҚШ-
ты озып, бірінші орынға шықты:
Қытайдың ЖІӨ-сі – 17 617, ал АҚШ-
тыкы – 17 419 млрд доллар.
Есептеу тәсіліне байланысты АҚШ-тың ЖІӨ-сі әлемдік жалпы өнімнің 20%-
нан 25 %-на дейін береді. Сондықтан америкалық экономиканың жағдайы
әлемдік экономиканың дамуына зор әсер етсе, АҚШ-тың экономикалық
саясаты әлемнің басқа елдерінің мүдделерін қозғайды.

АҚШ экономикасы бизнестің жаһандануымен
сипатталады. АҚШ компаниялары халықаралық АҚШ қуатты әрі өмірге бейімді экономиканың
бизнесті жүргізудің артықшылықтарын әлемде бірінші материалдық және шикізаттық негізі болып қызмет
болып кеңінен қолданған. Бүгінде америкалық ТҰК-тар атқаратын бай табиғи ресурстарға ие.
мен олардың шетелдік филиалдары әлемдік экономика
дмуының маңызды факторы болып табылады.

АҚШ, әсіресе, мұнай жағынан осал. 2002 жылдың
Сонымен бірге АҚШ-та хром, марганец, вольфрам, басында мұнайдың барланған қорлары 3 млрд тоннаны
платина, сынап, кобальт, алмаздар сияқты көптеген (әлемде 12-орын) құрады. Бүгінгі таңда АҚШ-тың
маңызды өнеркәсіптік шикізаттың жеткілікті және мұнайға қажеттілігінің 60 %-ы импорт есебінен
рентабельді кен орындары жоқ. Елге негізгі қанағаттандырылады, ол елдің әлемдік мұнай
өнеркәсіптік тұтыну құрылымына кіретін минералды нарығына қатты тәуелділігіне себепші болды. Бұл
шикізаттың 95 түрінен 70-ін импорттауға тура келеді. тәуелділік соңғы жылдары елде сланцалық мұнайды
өңдеудің басталғанынан біршама әлсіреді.
Америкалық өңдеуші
өнеркәсіптің неғұрлым
бәсекеге қабілетті
салаларына әскери-
АҚШ экономикасы әлемдегі өнеркәсіптік кешеннің
неғұрлым салаларын жатқызуға
болады.
диверсификацияланған әрі
технологиялық тұрғыдан
дамыған экономикаларының бірі
болып табылады. Қазіргі кезде
АҚШ әлемдегі ең қуатты
өңдеуші өнеркәсіпке ие.
Автокөлік, аэроғарыштық,
химиялық, болат құю және жеңіл
өнеркәсіптері аса жоғары даму
деңгейімен сипатталады. АҚШ әскери
техниканың ірі
өндірушісі ғана
емес, оның ірі
экпортері болып
табылады.
ХХ ғасырдың 60-70 жылдары АҚШ
тоқыма және тігін, автокөлік,
металлургиялық және машина жасау
сияқты өңдеуші өнеркәсіптің көптеген
салаларында шетел бәсекелестігіне тап
болды. Америкалық өңдеушілер, тіпті,
америкалық нарықта да шетел
бақталастарына бәсекелестік күресте
ұтыла бастады. Кейін 80-жылдары
оған Оңтүстік- Шығыс Азиядан, ал 90-
жылдардан бастап Қытайдан тауарлар
ағыны күшейді.

Нәтижесінде, АҚШ-та елдің
индустрияландырылуы басталған
тоқыма және тігін өнеркәсіптері
жоқ болып кетті. Жапон
өндірушілері мен ЖИЕ (жаңа
индустриалды еледерҚ фирмалары
басымдыққа ие болып, АҚШ
тұрмыстық радио, электротехника
мен басқа салаларды жоғалтты
деуге болады.

Алайда, экономикалық позицияларының әлсіреуіне қарамастан, АҚШ-
тың әлемдік экономикадағы рөлі Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін
әрдайым жетекші болды. Ел еңбек өнімділігінің деңгейі мен өсу
қарқыны бойынша өзінің бәсекелестерінен озуда.
АҚШ-тың экономикалық көшбасшылығының басты факторы болып
ғылыми-техникалық прогрестегі көшбасшылығы мен оның нәтижелерін
өндіріске енгізу табылады.

• Бүгінгі таңда АҚШ-тың үлесіне әлемдік ҒЗТКЖ (ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-
конструкторлық жұмыстар) шығындарының 40 %-ы тиесілі. Ғылымды көп қажет
ететін өнімдердің әлемдік экспортындағы АҚШ-тың үлес салмағы 20%-ға тең.
АҚШ-тың ақпараттық технологиялар салаларындағы жетекшілігі айқын көрінеді.
• Елдің экономикасындағы ауыл шаруашылығының үлес салмағы бар жоғы 2 %-ды
құрағанамымен, АҚШ әлемдік азық-түлік өндірісінде жетекшілік етуде. ХХ
ғасырдың соңына қарай АҚШ экспорты әлемдік бидай нарығының 1/3-ін, жүгері
нарығының 2/3-ін және сояның 3/5-ін құрады.
• Соңғы екі онжылдықта АҚШ-та да, көптеген даммыған елдердегідей, экономикалық
өсу қарқындарының баяулауы байқалуда. Егер өткен ғасырдың 50-60 жылдары
Америкадағы ортажылдық өсу қарқыны 4 %-дан жоғары болса, 70-80 жылдары бұл
көрсеткіш 3 %-ға дейін төмендеді, ал соңғы бірнеше жылда 2,5 %-дан аспады.
• АҚШ-тың ЖІӨ-дегі қызметтер үлесі 1950 жылы 20 %-дан 1990 жылы 68 %-ға дейін
өссе, 2004 жылы ол 79,4 %-ды құраған. Қызмет көрсету саласы ХХ ғасырдың соңғы
30 жылында,әсіресе жылдам дамыды (бұл 60-70 жылдардағы жаппай өнеркәсіп
өнндірісі заманының аяқталуымен байланысты болды).
• АҚШ-та дамыған және едәуір тиімді қаржы жүйесі
қалыптасқан, ол америкалық экономиканың
жылдам дамуының негізі болды.
• АҚШ америкалық қана емес, сол сияқты шетелдік
компаниялардың бағалы қағаздары айналымда
болатын ең көлемді қор нарығына ие.
• АҚШ-тың қаржы нарықтарындағы жағдай әлемдік
қаржы нарықтарына бір мезетте әсер етеді. Бұл
үдерісте АҚШ долларының әлемдік резервтік
валюта ретіндегі жағдайы үлкен рөл атқарады.
• 80-жылдардың ортасынан АҚШ, ең ірі әлемдік несие беруші бола тұра, ең
ірі халықаралық қарызгерге айналды. Мұндай жағдай сауда балансының,
федеральді бюджеттің және жалпы сауда балансының тапшылығы
салдарынан қалыптасты.
• Бұл тапшылық америкалық экономикаға ғана емес, жалпы әлемдік
экономикаға да теріс әсерін тигізеді, себебі бұл “тапшылықтарды” өтеу
үшін АҚШ халықаралық қаржы нарығынан қомақты қаржы тартуға
мәжбүр.
• АҚШ-тың сыртқы экономикалық жағдайының нашарлауы доллардың
дүркін-дүркін әлсіреуінен көрінеді. Нәтижесінде долларға халықаралық
өсімді қаражат ретіндегі сенім төмендейді.
• Сонда да алдағы болашақта доллар халықаралық резервтік валюта болып
қала береді әрі оның әлсіреуі АҚШ-қа ғана емес, бүкіл әлемдік
экономикаға да тиімсіз.
АҚШ-ТЫҢ ҚАРЫЗДАРЫ НЕДЕН
ТҰРАДЫ?
24.35%
34.16%
Инвестициялық қорлар,
несиелік ұйымдар
Ірі ішкі АҚШ
облигациясын
ұстаушылар
Ірі шетелдік АҚШ
41.49% облигациясын
ұстаушылар
АҚШ, Қытай, Жапония – сыртқы қарыздары бойынша көшбасшы

АҚШ, Қытай,
Жапонияның
қарыздары барлық 58,5%
елдің қарыздарының
58,5%-ын құрайды
Сыртқы қарыз
бойынша көшбасын Франция
(2,3 трлн доллар)
бастап тұрған
5 мемлекет: Италия
(2,4 трлн доллар)
Қытай
(5 трлн доллар)
Жапония
(11 трлн доллар)
АҚШ
(19,9 трлн доллар)

Ұқсас жұмыстар

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК КРЕДИТТІҢ ҚАЖЕТТІЛІГІ МЕН ОЛАРДЫҢ НЫСАНДАРЫ

ҚАЗАҚСТАН ЭКОНОМИКАСЫНДАҒЫ ШЕТЕЛДІК ИНВЕСТИЦИЯЛАРДЫҢ РӨЛІ

Америкадағы геосаяси кеіңстік

АҚШ ПЕН МЕКСИКА АРАСЫНДАҒЫ СОҒЫС, СОҒЫСТЫҢ НӘТИЖЕЛЕРІ

Сыртқысаясат саясат

АҚШ-тың қаржы жүйесі

Трумэн доктринасы

Қазақстанның сырты қарыздары

Жекеше кредит

Вашингтон конференциясы

Пәндер