Сауытты балық

Презентация қосу

(лат. Pisces)
/
20 мыңнан астам түрі белгілі, олардың 97 – 98%-ы сүйекті
балықтарға жатады, қалғандары шеміршекті балықтар.
Қазақстанда 180-дей түрі мен түр тармақтары кездеседі.
Балықтар девон кезеңінен белгілі. Қазіргі көптеген түрлері 500
мың жылдан бері өзгерместен тіршілік етіп келеді.
Балықтардың мекен ету аумағы биік тау суқоймаларынан
мұхиттың терең су түбіне дейінгі ауқымды қамтиды. Олар –
2°С-тан (арктикалық суда) 50°С (ыстық бұлақтарда)
температура аралығында тіршілік ете алады. Тұздылығы 70‰
суға төзетін балықтар да бар. Балықтар дене тұрқы, түсі,
құрылысы, физиологиясы жағынан айтарлықтай ерекшеленеді.
Олардың дене тұрқы 1 см-ден 20 м-ге дейін болады, ал салмағы
1,5 граммнан 12 – 14 тоннаға дейін жетеді.
Балықтардың сыртқы пішінінің алуан түрлілігі

Сауытты
балық
Скат
Жыланбалық

Акула
Күн балық

Тунец
Камбала

Мурена
Доп-балық
Ай-балық
Балықтардың жүйелік
топтары
Шемірш Сүйекті
КЛАСЫ
екті

ОТРЯДТАР ОТРЯДТАР
Ы Ы

Бекіретектест
Акулалар ер

Майшабақтәріздес
Жұпбалықтар тер
Албырттектест
ер
Тұтасбастар
Тұқытектестер

Алабұғатектес
тер
Қаяз(Barbus capito) - балық, тұқы
тұқымдасының бір туысы. Қазақстанда 2 түрі:
Арал қаязы жөне болат - май Қаяз (шырман)
бар. Болат - май Қаязы екі түр тармағына
бөлінеді.Қазақстанда Сырдария су алабында,
Шардара су қоймасынан өзеннің сағасына
дейін, Қаратаудың оңтүстік - батысындағы
өзендер мен Шу өзенінің жазық бөліктерінде
кездеседі. Оның түсі сарғышқа жақын – алтын
сияқты. Әдетте Қаяздың арқасы бауырына
қарағанда қоңырлау. Шабақтарында қоңыр дақ
болады. Ұзындығы 70см-ге, салмағы 5, 3кг-ға
дейін. Уылдырығын судың температурасы
23°С болғанда өзендерде және су
қоймаларындағы құмды, майда тасты
жерлерге шашады. Қорегі әр түрлі; барлық су
өсімдіктері, көпшілік омыртқасыздардың
дернәсілдері, ауада ұшатын ұсақ жәндіктер,
моллюскілер,
Тасбекіре(лат. Scaphirhynchus) – бекіре тұқымдасына
жататын балықтар. Құмдауытты және майда тасты
қайраңдар мен өзектерді мекендейді. Дене пішіні
лайлы ағысты суда тіршілік етуге бейімделген: басы
күрек тәрізді жалпақ, көздері кішкентай, оның есесіне
сезім мүшесінің қызметін атқаратын ұзын мұрттары
жақсы дамығанТасбекірелерді 2 туысқа жіктейді:
америка Тасбекіресі және ортаазиялық Тасбекірелер.
Соңғысының Арал теңізі бассейнінде тіршілік ететін 3
түрі кездеседі. Үлкен әмудария Тасбекіресі денесінің
ұзындығы 58 см, салмағы 760 г - нан 2, 5 кг - ға дейін.
Кіші әмудария Тасбекіресінің ұзындығы 30 см - дей.
Үшінші түрі – Сырдария тасбекіресі. Уылдырығын (15
мыңға дейін) су температурасы 14 – 16°С - қа
жеткенде, наурыз – сәуірде өзен арнасындағы
қиыршық құмды және майда тасты қайраңдарға
салады. Су түбіндегі майда омыртқасыздармен және
балықтардың уылдырығымен қоректенеді. Бұл 3 түрде
қорғауға алынып, Қазақстанның “Қызыл кітабына”
енгізілген.
Бекіре(Aсіpenser gueldenstaedtі) - бекіре тәрізділер
отрядына жататын ірі балық.
Оның дене тұрқы 2 метрден басталып, 200м-ге
дейін жетеді. Салмағы 10 кг – нан бастап 1 тоннаға
дейін жететін алыптарын да кездестіруге болады.
Бекіренің тұмсығы қысқа, доғал не сүйрік,
мұртшалары тұмсығының ұшына жақын,
жотасында 5 - 19, бүйірінде 24 - 30, ал бауырында 6
- 14 қырлы сүйектері бар. 50 - 100 жылға дейін
тіршілік етеді. Олар наурыз айының аяғы мен сәуір
айының басында ағысы қатты, тасты, қиыршық
құмды жерлерде 250 мыңнан – 1 млн - ға дейін
уылдырық шашады. Шабақтың ұзындығы 15 -
20см-ге жеткенде теңізге шығады. Бекіренің
шабақтары дернәсіл кезінде тұщы өзенде мекен
етіп, 1 жылдан соң теңізде тіршілік етеді.
Шабақтары шаянтәрізділермен, құрттармен, ал
ересектері моллюскалармен, балықтармен
қоректенеді.
Бұл балықтар Қазақстандағы бағалы балықтар
қатарына жатқызылады. Қаяз балығы өсуі, дамуы,
дәмділігі мен құндылығы жағынан Қазақстан
бойынша І орынға ие болса, ІІ орынды осындай
аталмыш ерекшеліктерімен бекіре балығы
иеленеді.
Электрлі жылан балық

Электрлі
Скат жайын
ШАНШАРЛЫ АКУЛА (КАТРАН)
6

Теңіз атбас балық
1.Скаттар жатады:
A. Шеміршекті балықтар
B. Сүйекті балықтар
C. Алабұға тәрізділер
D. Тұқы тәрәздәлер
E. Майшабактектестер
2.Акула жатады:
A. Шеміршекті балықтар
B. Сүйекті балықтар
C. Алабұға тәрізділер
D. Тұқы тәрәздәлер
E. Майшабактектестер
3. Балықтар класстары;
A. Сүйекті, шеміршекті
B. Алабұға, тұқы, майшабақ тәрізділер
C. Сәуле қанаттылар, қос тыныстылар, қауырсынқанаттылар, шеміршеті-сүйектілер
D. Теңіз балықтары, теңіз балықтары
E. Тақта желбезектілер, скаттар, тұтасбастылар
20 мыңнан астам түрі белгілі, олардың 97 – 98%-ы
сүйекті балықтарға жатады, қалғандары шеміршекті
балықтар. Қазақстанда 180-дей түрі мен түр
тармақтары кездеседі.
Қазақстандағы бағалы балықтар:
Қаяз(Barbus capito)
Тасбекіре(лат. Scaphirhynchus)
Бекіре(Aсіpenser gueldenstaedtі)

Ұқсас жұмыстар

Шеміршекті балықтар Сүйекті балықтар

Қант қызылшасы дақылының зиянкестері

Қант қызылшасының зиянкестері

Цирконий тотығың қаңқасының қалындығы

Личинкалары судағы насекомдардың паразиттері

Жануарлардың асқорыту жүйесі

Суармалы егіншілік жағдайында зиянкестерге қарсы күрес жағдайлары

Жылқы аноплоцефалятоздары, ветеринариялық шаралары

Альгинатты қалыптық материалдар

Түйнек жемістілер

Пәндер