Ультрадыбыс - адам құлағы естімейтін, жиілігі




Презентация қосу
Жасаған : Хайрадин Ж.З.
Тексерген : Сейілбаева А.
Ультрадыбыс
Ультрадыбыс – адам құлағы естімейтін, жиілігі
20 кГц артық серпімді тербелістер мен толқындар.
Ультрадыбыстың әсері кезінде газ тәрізді және
сұйық орталардың шекарасында газдың немесе
будың көпіршіктері пайда болады, олар
жарылғанда тіндердің бұзылуына әкеп соғатын
көп мөлшерде энергия бөлінеді (кавитация
құбылысы). Ультрадыбыстың қатты денелерден
өтуі кезіндегі әсері жоғары жиілікті дірілдің пайда
болуымен байланысты.
Ультрадыбыстың қолданылуы
Ультрадыбыс халық шаруашылығында кеңінен
қолданылады. Төмен жиілікті ультрадыбысты тербелістер
(100 кГц дейінгі) жанаспалы жолмен және ауа арқылы
таралады, материалдарды тазарту, зарарсыздандыру,
дәнекерлеу, механикалық және термиялық өңдеуде,
аэрозольдерды коагуляциялауда, медицинада (хирургияда,
стерилдеу үшін және т.с.с) қолданылады, тек жанасу
жолымен таралатын жоғары жиілікті ультрадыбыс (100
кГц- 100 мГц) затты бұзбай ішіндегіні бақылау және өлшеу
үшін, медицинада диагностика және емдеу мақсатында
қолданылады.
Ультрадыбыстың рұқсат етілген деңгейлері

Үш октавалық жолақтағы Дыбыс қысымының деңгейі, дБ
ортагеометриялық жиіліктер, кГц

12,5 80
16,0 90
20,0 100
25,0 105
31,5-100,0 110
Инфрадыбыс
Инфрадыбыс деп жиілігі 20 Гц төмен дыбыстық
тербелістерді немесе тербелістер жиынтығын айтады.
Адамның есту мүшесі мұндай жиіліктегі тербелістерді
қабылдай алмайды.
Инфрадыбыс - 20 Гц жиілік диапазонындағы, адам
құлағымен естілмейтін акустикалық тербелістер және
олардың жиынтығы. Өндірістік инфрадыбысты
гигиеналық бағалау үшін орташагеометриялық жиіліктері
2,4,8, және 16 Гц төрт октава жолақтарын қамтитын 1,6-дан
20 Гц-қа дейінгі жиілік диапазоны маңызды болып
табылады.
Инфрадыбыстың жіктелуі

Инфрадыбыстық шулар спектрі бойынша:
- кеңжолақты, жиіліктік спектрі бір немесе одан көп
октавалы инфрадыбыстық жолақтар;
- тоналды, спектрінде айқын дискретті үндері бар. Шудың
үндестілік сипаты жиіліктің октавалық жолақтарында
бір жолақтағы шу деңгейінің көршілес жолақтан 10 дБ
кем емес жоғарылауы бойынша өлшеумен анықталатын
болып бөлінеді.
Инфрадыбыстың биологиялық әсері
Қазіргі кезде инфрады-быстың ағзаға әсерінің
патогенетикалық үлгісі анықталған. Оның ішінен кейбір
буындарды бөліп алуға болады. Бұл үрдістің негізгі
патогенетикалық буыны, мый сұйығы (ликвор)
гемодинамикалық және микроциркуляторлы бұзылыстарға
байланысты, церебралды гипертен-зияның әсерінен тіндік
гипоксияның дамуы болып табылады. Гипоксияның
әмбебапты салдарларына, мембраналардың бей берекеттігі
(дезор-ганизация) жатады, ол ферменттердің жасушадан
және жасуша аралық құрылымдардан, тіндік сұйықтықтарға
және қанға шығуына алып келеді. Бұл өз кезегінде,
тіндердің екіншілік гипоксиялық ауысып тұруын (альтер-
ациясын) туындатады.

Ұқсас жұмыстар
Инфрадыбыстың биологиялық әсері
Дыбыстың таралу жылдамдығы
Діріл ауруы
Клиникада дыбыстық зерттеу әдістері
Көлденең және қума толқындар
Дыбыстың биіктігі
Дыбыс табиғаты
Есту қабілеті зақымдалған балаларға көмек көрсетудің психологиялық - педагогикалық негізі
Ультрадыбыстың фармацияда қолданылуы
Ультрадыбыстық жұтылу
Пәндер