Үрдіс стандарттары

Стандарттау. Сертификаттау.

Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университеті

Сәулет және Құрылыс факультеті

Орындаған : Аймуратова. Н. С

ГК43

Стандарттау бойынша

нормативтік құжаттар

Жоспар:

Ұйым стандарттары

Техникалық регламент және

стандарттау бойынша ұсыныстар

Мелекетаралық стандарттар

Халықаралық стандарттар

Ұйым стандарттары өңдірісті басқару мен

ұйымдастыруды жетілдіру мақсатында ҚР

территориясында орналасқан жеке және заңды

тұлғалармен жасалады және бекіледі.

Ұйым стандарттары аталған ұйымдағы өнімге

үрдіске және қызметке жасадлады және

қолданылады, соның ішінде:

- өнімнің құрамдас бөліктеріне, технологиялық

жабдықтарға, технологиялық үрдістерге,

сонымен қатар олардың қорашаған орта қорағу

және адам өмірі мен денсаулығына

қауіпсіздіне технологиялық талаптарға;

- ұйымның ішінде көрсетілетін қызметтерге;

өңдірісті басқару және ұйымдастыру

үрдістері, яғни экологиялық басқару жүйелері,

өнімнің сапасын басқару, жіктеу, кодтау және

терминология.

Технникалық регламент

Технникалық регламент - өнiмдерге және (немесе) олардың өмiрлiк циклiнiң процестерiне қойылатын мiндеттi талаптарды белгiлейтiн, ҚР техникалық реттеу туралы заңнамасына сәйкес әзiрленетiн және қолданылатын нормативтiк құқықтық акт.

Техникалық регламенттредің талаптарын орындау ҚРтерриториясында орналасқан барлық шаруашылық субъектілері үшін міндетті болып саналады.

Техникалық регламенттерді келесі мақсаттарда қолданады:

- азаматтардың өмірі мен денсаулығын, мемлекет пен жеке және заңды тұлғалардың мүліктерін қорғау;

- қоршаған ортаны қорғау;

- техникалық қауіпсіздікті сақтау;

- тұтынушыларды қателесуге алып келетін әрекеттердің алдын алу.

Мемлекетаралық стандарттар

Мемлекетаралық стандарттар ТМД елдерінің стандарттау жөніндегі

мемлекетаралық техникалық комитеттерімен (МТК) жасалады. Олар

міндетті және ұсынысты талаптардан тұрады.

Мемлекетаралық стандарттар стандарттау жөніндегі мемлекетаралық

Кеңеспен (МАК) қабылданады. Мемлкетаралық стандарттар

қабылданғаннан кейін Минск қаласында орналасқан стандарттар

жөніндегі бюроға тіркеледі.

ҚР территориясына мемлкетаралық стандарттар техникалық реттеу

және метрология жөніндегі комитетің бұйрығымен енгізіледі. Бұйрықта

әрбір стандарт үшін ҚР территориясына мемлекеттік стандарт ретінде

енгізілген күні орнатылады және біруақытта оған қайшы келетін ҚР

мемлекеттік стандартты немесе халықаралық стандарт тоқтатылады.

Мемлекетаралық стандарттың әрекет ету күнін стандарттар жөніндегі

Бюроға тіркелген күнінен екі жылдан кеш емес уақытта орнатады.

Мемлекетаралық стандарттар

Мемлекетаралық стандарттар ТМД елдерінің стандарттау жөніндегі

мемлекетаралық техникалық комитеттерімен (МТК) жасалады. Олар

міндетті және ұсынысты талаптардан тұрады.

Мемлекетаралық стандарттар стандарттау жөніндегі мемлекетаралық

Кеңеспен (МАК) қабылданады. Мемлкетаралық стандарттар

қабылданғаннан кейін Минск қаласында орналасқан стандарттар

жөніндегі бюроға тіркеледі.

ҚР территориясына мемлкетаралық стандарттар техникалық реттеу

және метрология жөніндегі комитетің бұйрығымен енгізіледі. Бұйрықта

әрбір стандарт үшін ҚР территориясына мемлекеттік стандарт ретінде

енгізілген күні орнатылады және біруақытта оған қайшы келетін ҚР

мемлекеттік стандартты немесе халықаралық стандарт тоқтатылады.

Мемлекетаралық стандарттың әрекет ету күнін стандарттар жөніндегі

Бюроға тіркелген күнінен екі жылдан кеш емес уақытта орнатады.

Халықаралық стандарттар

Халықаралық стандарттар мұқиат өңделген өнімге арналған

техникалық талаптарт нұсқасы. Бұл стандарт әлемнің барлық елдерінің

арларында тауар және қызмет алмасуды жеңілдетеді.

Халықаралқы стандарттар мазмұны бойынша ұлттық стандарттардан

20% нақты өнімге талаптармен ерекшелінеді. Халықаралық

стандарттардың негізгі бөлігі қауіпсіздік, өзараалмасу, техникалық

үйлесудің талаптарынан және өнімді сынау әдістерінен тұрады.

Халықаралық стандарттартты қоданған жағдайда аталған мемлекеттін

ұлттық стандарттау жұйесіне енгізіледі. Сонымен қатар халықаралық

стандарт екіжақты немесе көпжақты сауда қарым-қатынастары кезінде

қолданылуы мүмкін.

Халықарлық стандарттар қатысушы елдер үшін міндетті мәртебеге ие

және әрбір ел оларды тұтас, жек бөлімдерімен немесе мүлдем

қабылдамауға болады.

Тақырып 4

Әртүрлі стандарттардың

сипаттамасы

Жоспар:

Негіз қалаушы стандарттар

Өнім және қызмет стандарттары

Бақылау әдістерінің стандарттары

Үрдіс стандарттары

Негіз қалаушы стандарттар

Негіз қалаушы стандарттар белгілі бір қызмет саласы үшін жалпы ұйымдастыру-әдістемелік ережелерді, өзара түсінушілікті, техникалық бірдейлікті, өнімді, үрдісті және қызметті құру мен қолдану үрдісінде әртүрлі ғылым, техника және өңдіріс салаларының байланыстылығын қамтамасыз ететін жалпытехникалық талаптар мен ережелерді және басқа да талаптарды орнатады.

Негіз қалаушы

стандарттар

а) ұйымдастыру-әдістемелік, белгілі бір салада жұмыстарды жүргізу бойынша ұйымдастыру-техникалық ережелерді орнатады (мысалы, ҚР СТ 1. 2-2002 «ҚРМСЖ. Мемлекеттік стандарттарды жасау тәртібі»; ҚР СТ 1081-2002 «Тағам өнімдеріне технологиялық нұсқаулар және рецептер жасау тәртібі. Негізгі ержелер») ;

б) жалпытехникалық, орнатады:

- ғылымда, техникада және өңдірісте бірнеше рет қолданылатын ғылыми-техникалық терминдер (мысалы, МЕМСТ 16263-70 «Мемлекеттік өлшем бірлігін қамтамасыз ету жүйесі. Метрология. Терминдер мен анықтамалар») ;

- стандарттау объектілерінің әртүрлі белгілену шарттары - кодтар, таңбалар, белгілер, маркалар (мысалы, МЕМСТ 14192-96 «Жүктерді таңбалау») ;

Өнім және қызмет стандарттары

Біртекті өнім - өнімнің негізгі көрсеткіштерінің құрылымды-технологиялық мәселелерін шешуді, қолдану саласын және жалпы мақсатын сипаттайтын өнімдер жиынтығы.