Дизель қозғалтқышы

Презентация қосу

Адамдардың табиғатсыз күні жоқ,
Табиғаттың оны айтуға тілі жоқ.
Қоршаған ортаның қандай
болғанын қалаймыз?
Бүгінгі таңда не
көріп жүрміз?
Д.Папеннің бу машинасы

Алғашқы поршенді бу
машинасы- 1690 жыл
Т.Ньюкоменнің шахтадан су
шығаратын бу машинасы

1711-1712 жж . Ағылшынның
темір ұстасы Томас Ньюкомен
алғаш рет поршенді бу
машинасын ойлап тауып жасап
шығарды.
И.И.Ползуновтың бу
қозғалтқышы

1763жылы сәуір айында
И.И. Ползунов өзінің бу
қозғалтқышын завод
жұмысында қолданып
көрді.
Дж. Уаттың бу қозғалтқышы-1782 ж
Н.Оттоның іштен
жану
қозғалтқышы
1863 жылы
бензин мен ауаның
қоспасымен жұмыс
істейтін алғашқы
поршенді қолдан
тұтанатын
авиациалық
мотордың үлгісін
жасады.
Алғашқы екі тактілі
жылу
қозғалтқышын
жасаған–
Рудольф Дизель
(1858 - 1913 )
«Карбюраторлы іштен
жану қозғалтқышы»
Алғашқы іштен жану
қозғалтқышын
жасаған - Жан Этьен
Ленуар (1822 - 1900 )
Карбюраторлы іштен жану
қозғалтқышының құрылысы
Төрт тактылы іштен жану қозғалтқышы автомобиль, жеңіл
самолеттерде қолданылады. Суретте қозғалтқыштың
жұмыс істеу принципінің төрт тактісі көрсетілген::
Сору -> Сығу -> Жұмыстық жүріс -> Шығару
Карбюраторлы іштен жану қозғалтқышы

Іштен жану
қозғалтқышы
(моделі)
Карбюраторлы қозғалтқыш.
Жетістіктері Кемшіліктері

1.Жоғары сапалы отын
1.Массасы жеңіл;
қажет етеді;
2.Өте компактылы; 2.Құрылымы күрделі;
3.Пайдалы әсер 3.Иіннің айналу жыл-
коэффициенті
дамдығы жоғары;
(25-30%)
4.Улы газдар;
5.Шу.
Төрт тактілі Дизель
қозғалтқышы

1897 жылы неміс инженері Рудольф ДИЗЕЛЬ (1858 – 1913)
жасап шығарған.
Сору немесе кіргізу тактісі
Поршень жоғарғы
шеткі орыннан
төмен қарай қозға-
лады,оның үстінде-
гі көлемнің үлғаю-
ынан ауа сирейді
де,1 қақпақша
ашылып, цилиндр-
дің ішіне ауа
сорылады
Сығу тактісі
Әрі қарай поршень жоғары
қозғалып, ауа сығылады да
цилиндрдің ішіндегі
қысым 1,2*106 Па-ға
жетіп, ол темпера-тураның
500-700 0С-ға дейін
жоғарылуын тудырады.
Сығылған қызған
ауаға сорғының және
бүркігіштің
көмегімен жанғыш
қоспа бүркіле-
ді.Жоғары темпера-
тураның әсерінен
қоспа тұтанады.
Оның жану уақыты
бензиннің жану
уақытынан ұзақ.
Жұмыстық жүріс тактісі

Жану нәтижесінде пайда
болған газ поршеньге үлкен
қысыммен әсер етіп оны
төмен қарай қозғап,
пайдалы жұмыс атқарады.
Жану процесінің соңында
газ адиабаталық ұлғаяды
да, тактінің аяғында
шығару клапаны ашылады,
газдың қысымы азаяды.
Шығару тактісі
Поршень жоғары
қарай көтеріліп
шығару клапаны
арқылы газды
сыртқа атмосфе-
раға шығарады.
Дизель
қозғалтқышы
Екі тактілі
Дизель
қозғалтқышы
Дизель қозғалтқышы
Жетістіктері Кемшіліктері
1.Ауаға улы заттардың 1.Қыстың күні іске
бөлінуі 2/3-ге аз; қосылуы темпера-
2.Қолданылатын отын тураға тәуелді;
түрі арзан; 2.Қоректендіру
3.Қолданылу мерзімі жүйесін қайта
біршама ұзақ; жөндеу күрделі;
4.Қарапайым құрылғы. 3.Жұмыс кезінде шуыл.
5.П.Ә.К-і біршама 4.Көлемі жағынан
жоғары 35-40% үлкен.
5.Улы газдар бөледі.
Бу турбинасы
Бу турбинасы – бу
немесе жоғары
температураға
дейін қыздырылған
газ арқылы
қозғалтқыш білігін
поршеннің,
шатунның және
иінді біліктің
жәрдемінсіз тікелей
айналдыратын
жылу қозғалтқышы.
Бу турбинасының құрылысы
Екі корпусты бу турбинасы (қақпағы алынған)
: 1 — жоғары қысым корпусы; 2 — лабиринтті тығыздағыш; 3 — Ке
ртис доңғалағы; 4 — жоғарғы қысым роторы; 5 — жалғастырушы муф
та; 6 — төменгі қысым роторы; 7 — төменгі қысым корпусы.
Бу турбинасы
Жетістіктері Кемшіліктері
Инерциялығы,яғни
Жылдам турбинаны қосу
айналғыштығы; немесе тоқтату үшін
біршама уақыт қажет;
Ықшамдылығы;
Айналу
Қуаттылығы; жылдамдығын реттеу
П.Ә.К.-нің жоғары- мүмкіншілігі-нің
лығы – 40 %. жоқтығы;
Кері жүрістің
жоқтығы.
Реактивті қозғалтқыштар
Ашылу тарихы

Ғылымда
реактивті
қозғалыс деп
дененің бір
бөлігінің одан
бөлінгенде
қалған бөлігінің
қозғалысын
айтады.
Реактивті қозғалтқыштар қазіргі таңда
космосты игеру мақсатында кеңінен
қолданылуда. Сонымен қатар олар
метеорологиялық мақсатта және түрлі
радиустағы әскери ракеталарда қолданылады.
Сұйық реактивті
қозғалтқыштарда отын
ретінде керосин,бензин,
спирт, анилин, сұйық сутегі
және т.б пайдаланылады.

Отын жану үшін
тотықтырғыш ретінде
сұйық оттегі, азот
қышқылы,сұйық фтор,
сутегі оксиді қолданылады.

Отын және тотықтырғыш
арнайы бактарда
сақталады, сорғының
көмегімен жану
камерасына беріледі, жану
нәтижесінде қысым 50 атм-
ға, ал температура 3000С
жетеді.
Жоғарғы қысым мен
температурадағы газ жану
камерасының алдыңғы қабырғасына
сопло орналасқан артқы қабырғасына
қарағанда көп қысым күшін
тудырады.
Сондықтан олар сопло арқылы үлкен
жылдамдықпен сыртқа шығарылады
да, ракетаны алға қарай қозғалысқа
келтіреді.
Жылу қозғалтқышының пайдалы
әсер коэффициенті және оны
арттыру жолдары.
Кез-келген жылу қозғалтқышының
жұмысы п.ә.к.-мен сипатталады:

П.Ә.К.=А/Q1*100%=(Q1-
Q2)/Q1*100%

П.Ә.К. = 15 - 40%
Жылу қозғалтқышының п.ә.к.-і:
Қыздырғыш Т1

Q1

A= Q 1 - Q2
Жұмыстық дене(газ)

Q2

Салқындатқыш Т2
Карно Никола Леонард Сади
(1796-1832 г.)- француз физигі
әрі инженері. «Размышления о
движущей силе огня и о
машинах, способных развивать
эту силу» атты еңбегінде өз
зерттеулері жайында жазды.Ол
идел газбен жұмыс жасайтын
идеал жылу машинасын ойлап
тауып, оның п.ә.к.-і:
П.Ә.К.=(Т1-Т2)/Т1*100%,
мұндағыТ2=0о.К,болса,онда
П.Ә.К.=100%=1. Бірақ бұл
мүмкін емес, қазіргі таңдағы
қозғалтқыштардың П.Ә.К.
=62%, Т1=800о.К, Т2=300о.К
болғанда.
Химиялық Қозғалтқышта бөлінетін
құрамы газдың құрамы %
дизель карбюраторлы

Көміртегі тотығы (II) CО 0,2 6
Азот тотығы NOx 0,35 0,46
Көмірсутектер CxHx 0,04 0,4
Күкірттің қос тотығыSO2 0,04 0,007
0,3 (Мг/л) 0,05 (Мг/л)
Күйе, күл С
Жылу қозғалтқыштарын пайдалану
қоршаған ортаға қандай зиян келтіруде:

• «Жылы жай» эффектісі;
• Жер бетінде температура-
ның жоғарылауы;
• Су қоймаларының ласта-
нуы;
•Ауаның ластануы;
•Үлкен қалаларда транс-
порттың шуылы;
•Топырақтың улануы, құ-
нарсыздануы.
Мәселені шешу жолдары:
Транспорт санын азайту үшін қоғамдық
көлікпен тасымалдауды дамыту;
Отынның жаңа сапалы түрлерін
пайдалану;
Сүзгі фильтрлерді пайдалану;
Жаяу немесе велосипедпен жүруді қолға
алу және дамыту;
«Жасыл ел» бағдарламасы бойынша
ағаштар отырғызу;
Күн энергиясымен жұмыс істейтін
электромобиль, жел , биоэнергияны
пайдалану.
Қорытынды:
Пайдасы Зияны Мәселені шешу
жолдары

Экономиканың Биосфераны Басқа отын түрлерін
дамуына ықпал ластайды; ойлап табу;
етеді; Қоршаған ортаның Қозғалтқыштың басқа
Қолайлы жағдай температурасын түрлерін жетілдіру,
Қоршаған ортаны
жасауға жоғарылатады; тазарту;
көмектеседі; Табиғи байлық Автомобиль
Адам еңбегін қорларын азайтады; жүргізушілер
жеңілдетуге, бір Адам ағзасына әсер мәдениетін
жерден екінші етеді. қалыптастыру.
жерге тез жетуіне
көмектеседі.

Ұқсас жұмыстар

Іштен жанатын қозғалтқыш

Карбюраторлы іштен жану қозғалтқышы

Жылу қозғалтқыштар

Жылу қозғалтқыштары. Олардың энергетиканың дамуындағы рөлі

Іштен жану қозғалтқыштарының даму этаптары

Іштен жанатын қозғалтқыштары

Тепловоз шанағы

Көліктегі сутегі

ҚҰРАСТЫРМА ЭЛЕКТР ЖАБДЫҚТЫ ЖҮЙЕСІ ҮШІН БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІН ЖАСАУ

Жүк стансаларының арналуы

Пәндер