Экологиялық биотехнологияның міндеттері




Презентация қосу
«Экологиялық биотехнология»

Орындаған:Бабиева Г.Қ
Тексерген:Жағалбаева Д.К
Тобы:БТ-701
Жоспары:
• Биотехнология туралы жалпы түсінік
• Биотехнология саласының түс бойынша
жіктелуі
• Экологиялық биотехнология
• Экологиялық биотехнологияның міндеттері
• Экологиялық биотехнологияның түрлері
• Экологиялық биотехнологияның даму
тарихы
1981 ж. Еуропалық Биотехнология Ұйымы БИОТЕХНОЛОГИЯ терминіне
келесі анықтама берді:
Биотехнология – ол өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында және өндірістік үдеріске
көмекші салаларында организмдерді, биологиялық жүйелерді немесе биологиялық
процестерді пайдалану.

БИОТЕХНОЛОГИЯ
ҒЫЛЫМ ӨНДІРІС
Мақсатты
Биология өзгерту
Тірі
организмдер
Техника Пайдалы
заттар

Биотехнологиялық нысандар (объектілер) - түрлі тірі организмдер, олардың
бөліктері мен процестері.
Биологиялық жүйелер – түрлі деңгейле күрделі биообъектілер (биологиялық
макромолекулалар, субклеткалық органеллалар, жасуша, орган және орган жүйелер,
организмдер мен экожүйелердің биоценоздары)
Биотехнология әртүрлі өндіріс саласында қолданғанынан
биотехнология келесі «түс» бойынша жіктеуі бар:

Биоте Биотехнология Биотехнология объектілері
бағыттары Экология
хноло Ақ биотехнология Өсімдіктер, жануарлар, лық
гия (White biotechnology) микроорганизмдер (вирустар, биотехно
бактериялар, ашытқылар) логия
Қызыл биотехнология Өсімдіктер, жануарлар, (Қоршаға
(Red Biotechnology) микроорганизмдер (вирустар, н орта
бактериялар, ашытқылар)
биотехно
Жасыл биотехнология Өсімдіктер, микроорганизмдер логиясы)
(Green Biotechnology)

Сұр биотехнология Өсімдіктер, микроорганизмдер
(Grey biotechnology) шұбалшандар
Көк биотехнология Көк-жасыл балдырлар,
(Blue Biotechnology) микроорганизмдер
Биотехнологияны қолдану бағыттарына қарай жіктеу:
• Қызыл биотехнология (Red Biotechnology) – денсаулық сақтау
(медициналық) биотехнологиясы – адам геномының потенциалді
коррекциясы, биофармацевтикалық препараттарды өндіру (белоктар,
ферменттер, антиденелер).
• Жасыл биотехнология (Green Biotechnology) – ауылшаруашылық
биотехнологиясы - биотикалық және абиотикалық стресстерге төзімді
гендімодифицирленген (GM) өсімдіктерді дамыту, қазіргі заманғы
әдістермен ауыл және орман шаруашылығын жүргізу.
• Ақ биотехнология (White biotechnology) – Өнеркәсіптік (индустриялық)
биотехнология – биоотын алу, азық-түлік, химия және мұнай өндіру
биотехнологиялар.
• Сұр биотехнология (Grey biotechnology) – қоршаған орта қорғай және
тазалау биотехнологиясы - экологиялық менеджментпен байланысты,
биоремедация
• Көк биотехнология (Blue Biotechnology) – биотехнологияны су (aqua)
немесе теңіз жүйесінде пайдалану - теңіз организмдер және шикізат
қолдануыменмен байланысты.
1982 г. - Қолданбалы Бактериология Ұйымы экологиялық
биотехнологияға арналған алғашқы конференция өткізді. Ол
қоршаған ортаны қорғау биотехнологиясындағы
микробиологиялық әдістерге арналған болатын.
Еуропалық Биотехнология федерациясы «Экологиялық
биотехнология» терминіне ресми түрінде келесі анықтама
жариялады:
«Экологиялық биотехнология –
экологиялық мәселелерді шешу үшін
нақты биотехнологияларды қолдану:
соның ішінде, қалдықтарды қайта өңдеу
және қоршаған орта ластануымен
күресу, сондай-ақ биотехнологиялармен
биологиялық емес технологияларды
бірлесіп қолдану».
Экологиялық биотехнология биотехнологияның негізгі
салаларының бірі болып табылады.

Міндеттері:
1) Қоршаған орта ластануымен күресу;
2) Қалдықтарды қайта өңдеу;
3) Биологиялық әдістерді комплексті түрде химиялық және
физико-химиялық технологиялармен байланыстырып
қоршаған орта тазарту биотехнологияларды дамыту;
4) Азық-түлік, энергия және минералды ресурстарды өндеу
және шығару үшін алтернативті, «табиғатқа достық»
әдістерін құрастыру.
Қалалардың өсуі, өнеркәсіптердің дамуы, қазіргі тұрмысқа
қажетті жаңа қосылыстардың (детергенттер, дәрі-дәрмек) пайда
болуына байланысты үлкен экологиялық мәселелер туындады:
1)су қоймаларының, топырақтың, ауаның ластануы;
2)түрлі экожүйелерде улы заттардың, сонымен қатар
канцерогенді заттардың жиналуы;
3) тұрмыс қоқыстары мен қалдықтардың жиналуы.
Белгілі, ксенобиотиктердің (адам қолымен жасалынған
қосылыстар), сонымен қатар, түрлі аса жоғары мөлшерде
жиналған поллютанттар микроорганизмдер әрекетінен
ыдырамайды, сондықтан, осындай жағдайда аса жетілдірілген
технологиялар қажет.
Топырақ, су және ауаның ластануымен күресудің табиғи әдісі -
биологиялық әдіс. Бұл әдіс - табиғаттың «өзіндік тазалауына»
негізделген. Бірақ, биологиялық тазалауының шектеуі бар:
ластаушы заттар көп мөлшерде болса (шектеулі рұқсат
концентрациядан - ШРК жоғары) биологиялық объектілер
тіршілік қабілетін жоғалтады.
Сондықтан, осындай экожуйелерді тазалауда,
биотехнологияларды дамыту кезенінде биологиялық әдістермен
биологиялық емес технологияларды бірлесіп қолданады, мысалы,
физикалық және химиялық әдістерден кейін биологиялық әдісті
колданып ластанған экожүйені тазалайды.
Экологиялық биотехнология – қоршаған ортаны қорғау мен сақтаудың
жаңа саласы, төменгі ғылымдардың жетістіктеріне негізделген

Биохимия
Химиялық Фотобиотехнология
инженерия

Экологиялық
биотехнология

Гендік Есептік
инженерия технологиялар

Микробиология
Пастерге дейінгі Сыра, шарап, нан өнімдері мен сыр алу үшін спиртті
кезең және сүт қышқылды ашу процесін пайдалану.
(1865ж. дейін) Ферментативті өнімдер мен сірке қышқылын алу

Пастерден кейіңгі Этанол, бутанол, ацетон, глицерол, органикалық
кезең қышқылдар мен вакцина өндірісі. Құбыр суларын
(1866-1940 жж.) аэробты тазалау. Көмірсулардан жем-шөп ашытқыларын
өндіру

Антибиотиктер Тереңдетіп ферментациялау арқылы пенициллин мен
кезеңі басқа да антибиотиктерді өндіру. Өсімдік клеткаларын
(1941-1960 жж.) дақылдау және вирусты вакциналарды алу.
Стероидтардың микробиологиялық трансформациясы.

Биосинтезді Микробты мутанттар арқылы амин қышқылдарын
басқару кезеңі өндіру. Таза ферменттерді бөліп алу. Иммобилизденген
(1961-1975 жж.) ферменттер мен клеткаларды өндірісте пайдалану.
Биогаз алу және өндірістік суларды анаэробты тазарту.
Бактериалды полисахаридтерді өндіру.

Жаңа Биосинтез агенттерін алу үшін гендік және клеткалық
биотехнология инженерияны пайдалану. Протопластар мен
кезеңі меристемалық дақылдардан гибридтер, моноклонды
(1975 - >) антиденелерді алу. Эмбриондар трансплантациясы.
Экологиялық биотехнологияның даму тарихы

• 1684 жылы тұңғыш рет van Leeuwenhoek микробтар әлемін көрді
• 1857 жылы Pasteur ферментация процесін ашты
• 1881 жылы Koch топырақ микроорганизмдерін жеке бөліп алды
• 1885 жылы Hellriegel Wilfarth азот фиксациясын зерттеді
• 1902 жылы Omelianskii анаэробты декомпозиция процесін ашты
• 1932 жылы бұршақ бақтерияларының қасиеттері зерттелді (van Niel)
• Микроскоптық әдістердің дамуы
• Радиоактивті әдістердің дамуы
• Аналитикалық, статистикалық, биохимиялық әдіс-тәсілдердің дамуы
• Молекулалық филогенез
• Молекулалық әдістердің пайда болуы, дамуы (Olsen et al., 1986; Pace et
al., 1986; Amann et al., 1991, 1995; Ward et al., 1993; White, 1994; van
Elsas et al., 1997; Madigan-Martinko, 2006)
Қолданылған әдебиеттер:
• Экологиялық биотехнология: ағылшыннан
аударма/ К.Ф. Фостер, Д.А. Дж. Вейз. – Л.:
Химия, 1990. – 384 бет.
• Биотехнология: принциптері мен
қолданысы/ И. Хиггинс: ағылшыннан
аударма. М.: Мир, 1988.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар
Биотехнологиялық үдерістердің негізгі кезеңдері
Биотехнология өндірісі
Микроорганизмдер биотехнологиясы
Гендік инженерия өндіріс
Биотехнология – XXI ғасыр ғылымы
Микроағзалар биотехнологиясының даму тарихы
Биотехнологиялық өндірістің технологиялық негізі
Қалдықсыз өндіріс
Ғылыми техникалық прогресстегі биотехнологияның алатын орны
Биотехнологияд ағы тағам өндірісінің құнарлылығын арттыру
Пәндер