Инклюзивті білім берудің мазмұны

Презентация қосу

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
Филология және әлем тілдері факультеті
Шетел тілі: екі шет тілі

МӨЖ: №1
3. Инклюзивті білім берудің
мазмұны

Орындаған: Уәлиханова Г.Ө.
Қабылдаған: Қасымова Р.С.

Алматы, 2019
Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жолы – 2050: Бір
мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты халыққа Жолдауында даму
мүмкіндігі шектеулі адамдарға қолдау мен көмек көрсету
мәселелеріне арнайы тоқталғаны белгілі. Атап көрсетсек
«....мүмкіндігі шектеулі азаматтарымызға көбірек көңіл бөлуіміз
керек. Олар үшін Қазақстан кедергісіз аймаққа айналуы тиіс. Бізде аз
емес, ондай адамдарға көмек көрсетілуі тиіс – бұл өзіміздің және
қоғам алдындағы біздің парызымыз. Бүкіл әлем осымен айналысады»
деген болатын. Аталған талаптар барлық қоғам алды және білім
беру жүйесіндегі ұйымдарға үлкен талаптар қойып отырғаны анық.
Инклюзивті білім беру мәселесі шет елдерде 1970 жылдардан
бастау алады, ал 90-жылдарға қарай АҚШ пен Еуропа өздерінің
білім беру саясатына осы бағдарламаны толық енгізді. Бүгінгі
таңдағы білім беруді дамытудың негізгі сипаттамаларының
бірі жаңа бағыттағы білім беруді талап ететін балаларға тең
дәрежеде білім беру мәселесі болып табылады. «Жалпыға бірдей
білім» бағдарламасына сәйкес 1994 жылы Саламанка қаласында
(Испания) арнайы қажеттілігі бар балаларға білім беруді
дамытуға арналған бүкіләлемдік конференция болып өтті.
Конференция соңында Саламан конференциясы жасалды.
Саламан Декларациясына сәйкес
инклюзивті білім берудің саясаттары:
Әрбір бала білім алуға құқылы және оны алуға тиіс;

Әрбір баланың дара қабілеттері, қызығушылықтары,
қажеттіліктері және оқуға деген мұқтаждықтары болады;

Білім беру жүйесіне оң өзгерістер, яғни осы
мұқтаждықтарды қанағаттандыру мақсатына орай өзгерту.
«Инклюзивті білім беру» термині ағылшын тіліндегі
«inclusion» деген терминге негізделген. Аудармасы
«енгізу, қосу» дегенді білдіреді. Француз тлінен аударған
«inclusif» тің аудармасы «құрамына кіреді», және латын
тілінен «include» жасаймын, кіремін деп аударылады.
Сөздіктерде инклюзивтік білім – бұл мүгедектер мен
даму мүмкіндігі шектеулі тұлғалардың әртүрлі
қажеттіліктеріне бейімделу тұрғысында барлық адамдар
үшін білімнің қолжетімділігін көздейтін жалпы білім
беруді дамыту үрдісі.
Инклюзивті білім беру дегеніміз - жынысы, жасы, тегі, діни көзқарасы
дамуында артта қалушылығы немесе тұрмыстық жағдайына қарамастан барлық
балаларды жалпы білім беру үдерісіне толықтай енгізу және әлеуметтік бейімделу
барысында кездесетін кедергілерді жоюға бағытталған мемлекеттік саясат.Демек,
бұл үдерістің нәтижесінде білім беру жүйесін өзгеріске ұшырататын тұжырымдама
жасалынады. Жалпы білім беретін мектеп мүмкіндігі шектеулі балаларды қабылдап
оқытуға және тәрбиелеуге дайын болуы қажет.

Инклюзивті білім берудің мақсаты: Даму мүмкіндігі шектеулі
балаларды қалыпты балалармен бірге білім беру. Яғни адамның жынысына , дініне,
шығу тегіне қарамастан тең құқылы жеке тұлға ретінде білім беру жүйесі болып
табылады.
Мүмкіндігі шектеулі баланың білім алу құқығына
кепілдіктер:

Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасында
Ата Заңы-Конституциясында, бала құқықтары»

«Қазақстан Республикасында
«Білім туралы» Заң мүгедектерді әлеуметтік
қорғау»

-«Мүмкіндіктерішектеулі балаларды
әлеуметтік-медициналық-педагогикалық
«Арнайы әлеуметтік және психологиялық түзете қолдау туралы»
қызметтер» Қазақстан Республикасының заңдарында
бекітілген.
Инклюзивті білім берудің негізгі принциптері :

Адам құндылығы оның мүмкіндігіне қарай қабілеттілігімен, жеткен
жетістіктерімен анықталады;
Әрбір адам сезуге және ойлауға қабілетті;
Әрбір адам қатынасқа құқылы;
Барлық адам бір-біріне қажет;
Білім шынайы қатынас шеңберінде жүзеге асады;
Барлық адамдар құрбы-құрдастарының қолдауы мен достығын қажет етеді;
Әрбір оқушы үшін жетістік қажет ету, өзінің мүмкіндігіне қарай орындай
алатын әрекетін жүзеге асыру;
Жан-жақтылық адам өмірінің даму аясын кеңейтеді.
Мүгедек, мүмкіндігі шектеулі жандардың жоғары
білім алу құқығы саласындағы реттеуші
заңнамалық негіздер:

Мүгедектің негізгі құқықтары, соның Мүгедектігі бар адамдардың жалпы
ішінде білім алуды қоса алғанда білім беру мекемелерінде оқу
құқығы

Білім беруде мүгедектердің Мүгедектігі бар жандардың
арнайы жағдайлармен сапалы және дамытпалы білім
қамтамасыз етілуі алу құқығы
Инклюзивті білім беру концепциясын жүзеге асыру
барысындағы сұрақтар:

Инклюзивті мектеп болуы үшін ол қалай өзгеруге тиіс;

Мектепке білім алу қажеттіліктері мен мүмкіндіктері әр түрлі
балалармен жұмыс жасауға дайын және қабілетті мұғалімдер келуі
үшін мұғалімдерді дайындау және ұстаздардың біліктілігін
жоғарылату жүйесі қалай өзгеруі қажет;

Инклюзивті білім беру идеяларын дамыту және балалардың
құқықтарын қорғауда ата-аналар, үкіметтік емес ұйымдар,бұқаралық
құралдар мен қоғамның рөлі қандай?
Мүгедектердің негізгі құқықтарын зерттейтін бүкіл
әлемдік заңнамалық негіздер қағидалары :

Адам бойындағы әр адамға тән қадір-қасиетін, оның жеке
дербестігін өз таңдауын жасауға және тәуелсіздігіне еркіндік
беру қағидасы;
Қоғамға толық және тиімді қосу мен кіріктіру қағидасы;
Мүгедектерге тән ерекшеліктерді адамның алуан түрлілігі
есебінде қабылдап, барлық адамдармен тең дәрежеде
құрметпен қарау қағидасы;
Әрбір адамды білім алу құқығымен қамтамасыз ету қағидасы;
Дамуында мүмкіндігі шектеулі жандардың кәсіби біліктілігін
жоғарылату мақсатында мемлекеттік құжаттарда түрлі
жеңілдіктерді көздейтін кепілдіктер тізбесі:

Арнайы педагогикалық қатынасты қажет ететін кемтар балаларға мемлекеттік
бюджеттен бөлінген стандарттар деңгейінде олардың білім алуына кепілдік
беретін қосымша қаражат беріледі.
Мемлекет балалардың білім алу кезеңінде әлеуметтік қорғауды қажет
ететіндердің күтіп бағу шығынын толық немесе ішінара көтереді.Олардың білім
алу кезеңінде әлеуметтік көмектің мөлшерлері мен көздерін Қазақстан
Республикасының Үкіметі белгілейді.
І және ІІ топтағы мүгедектер бала кезінен мүгедектер бюджеттен қаржыландыру
арқылы мемлекеттік тегін білім алу, білім беру гранттарын алу конкурсына
қатысқан кезде көрсеткіштері басқалармен бірдей болған жағдайда,
медициналық –әлеуметтік сараптау бөлімдерінің қорытындысына сәйкес тиісті
білім беру ұйымдарында білім алуына болатын басым құқыққа ие болады.
ЖОО-ның дербес ұсынатын көп таралған
жеңілдіктер:

Ай сайынғы немесе бір рет материалдық көмек;

• Спорт және тренажер залдарына тегін бару;

Кітапхананы және WiFi-ді тегін қолдану;

• Оқытушымен жеке сабақтар жүргізу

Емтихан кезінде психологиялық және физиологиялық
ерекшеліктерді есепке алу;
Адам құқықтарының жалпыға бірдей
декларациясы:

«1. Әр адамның білім алуға құқығы бар. Білімнің ең төменгі
мөлшері бастауыш және жалпы білім беру тегін болуы тиіс.
Бастауыш білім баршаға міндетті болуы тиіс. Техникалық
және кәсіптік білім көпшілікке түгел қолжетімді болуы тиіс.
2. Білім беру адамның жеке басының толық кемелденуіне
және құқықтары мен негізгі бостандықтарын құрметтеуді
нығайтуға бағытталуы тиіс.»
Дүниежүзілік мүгедектерге қатысты іс-қимыл
бағдарламасы:

«Мемлекеттер білім беруде мүгедек жандардың басқалармен тең
дәрежеде білім алуға мүмкіндіктері бар құқықтарын қорғайтын
саясат жүргізуге тиіс деп бекітілген.
Мұнымен қоса міндетті білім беруге қатысты заңдар мүгедектіктің
түрлі нысандары мен дәрежелері бар балаларды, соның ішінде ең
ауыр мүгедектігі бар балаларды да қамту керек» - делінген.
Мүгедектер үшін тең мүмкіндіктер қамтамасыз етудің стандарттық
ережелерінде «Мүгедектіктің түрлі нысандары мен дәрежелері
бар,мүгедектіктің ең ауыр түріне қарамастан, оларды біліммен
қамтамасыз етілуі тиіс» деп жарияланған.
Қолданылған әдебиеттер тізімі:

1. Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаевтың
«Қазақстан жолы – 2050:Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауы, 14
қаңтар 2017 жыл
2. The Salamanca Statement and Framework for action on Special Needs
Education – Paris: UNESCO, 1994 http//7notabene.ru
down/syndrome_declarant_html
3. Дүниежүзілік мүгедектере қатысты іс-қимыл бағдарламасы, 1982 ж
4. Мүгедектерді тең мүмкіндіктермен қамтамасыз етудің стандарттық
ережелері
5. ҚР Конституциясы, 1995 ж. 30 тамыз
хм ет! ! !
ң ы зғ а ра
а рлар ы
Наз

Ұқсас жұмыстар

Қазіргі әлемдегі инклюзивті білім беру жағдайы

Инклюзивті білім берудің мақсаты

Психологиялық - педагогикалық қолдау көрсету

Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту және тәрбиелеу

Оқытудың жеке бағдарламасы

ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ

Канададағы инклюзивті білім

Инклюзивті білім беру

Бағдарламаның өзгеше тарауы - Естіп кабылдауын дамыту мен дыбыс айтуға үйрету

Жалпы білім беру ұйымдарындағы инклюзивті үрдістің құқықтық негіздері

Пәндер