Фолациндер алмасу коферменті

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым
министрлігі
Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті

Тақырыбы: Витаминдер

Орындаған:Әбілезқұл Толғанай

Қабылдаған:___________
Тобы:Вм-204
Жоспары:

• Витаминдер туралы жалпы түсінік, жіктелуі.
• Витаминдердің қасиеттері
• Витаминдер алмасуының біртектес
бұзылыстары
Витаминдер
• Ұсақ молекулалы биологиялық белсенді
заттар (ББЗ), әдетте олар
коферменттер немесе олардың
бөлшектері болып табылады және
тиімді зат алмасу және организм
тіршілігі үшін аса қажет. Қазіргі кезде
витаминдік белсенділікті бір ғана зат
емес, химиялық құрылысы ұқсас
бірнеше қосындылар көрсететіні
анықталды. Бұл заттарды
витамерлер деп атайды.
Витаминдер
Адам және жануарлар
организміне витаминдер
тағаммен түседі, сонымен қатар
кейбір суда еритін витаминдер
ішек микрофлорасымен де
түзіледі, бірақ түзілген витаминдер
мөлшері организм қажеттілігін өтей алмайды.
Тек биотин және К витамині ғана организмге
керекті мөлшерде өндіріледі. Сондықтан
витаминдер немесе провитаминдер міндетті
түрде тағаммен бірге түсуі қажет.
Витаминдердің жіктелуі

Витамин Витамер Атқаратын
міндеттері
А-витамині Ретинол, Ретиналь Көру нілдері,
Ретинол қышқылы эпителийдің нақтылануы
Д-витамині Холекальциферол (Д3), Кальций тұрақтылығы,
Эргокальциферол (Д2) сүйектерде зат алмасуы
Е-витамині токоферол Мембраналық
антиоксиданттар

К-витамині Филлохинондар (К1) Қан ұю, кальций алмасуы
Менахинондар (К2)
Менадион (К3)
С-витамині Аскорбин қышқылы Тропоколлагенді
Дигидроаскорбин қышқылы гидроксилдеу,
дәрі-дәрмектер және стероидтар
алмасуы
В1-витамині Тиамин 2-кетоқышқылдары
декарбоксилдеу, кетондық
топтарды ауыстыру
коферменті

В2-витамині Рибофлавин Май қышқылдары және
Кребс оралымы өнімдерін
тотықсыздандыру
реакциясының коферменті

Ниацин Никотин қышқылы Бірқатар
дегидрогеназалардың
Никотинамид коферменті

В6-витамині Пиридоксол Аминқышқылдарының
коферменті
Пиридоксаль
Пиридоксамин
Фолий қышқылы Фолий қышқылы Карбон топтарының
Фолациндер алмасу коферменті

Биотин Биотин Карбоксилдеу
әсерленісінің
коферменті

Пантотен Пантотен Май қышқылдары
қышқылы алмасуының
қышқылы коферменті

В12-витамині Кобаламин Пропионат,
аминқышқылдары,
карбон топтарының
алмасу коферменті
Витаминдердің қасиеттері
Қазіргі кезде бірнеше жүзге
тарта ферменттер болатыны
белгілі, солардың құрамына
кофактор есебінде витаминдер
кіреді.
Еритін қасиеттеріне орай
витаминдер екі түрге бөлінеді:

• майда еритін витаминдер
(А,Д,Е,К витаминдері)
• суда еритін витаминдер
(басқалары)
Суда еритін витаминдер
Әріптік Аттары және Құрамына Ересекте Дәрілік
таңба синонимдері витаминдер кіретін рдің тәу препараты
сы ліктік қа
жеттілігі,
мг
В1 Тиамин Тиаминпирофосфат 1,2 Тиамин
(антиневриттік бромиді
витамин, Тиамин
аневрин) хлориді
В2 Рибофлавин Флавинмононуклео 1,3 Рибофлавин
(өсудің тид,
стимуляторы) Флавинадениндину
клеотид (ФАД)
РР Никотин Никотинамиддаден 16,0 Никотин
қышқылы, индинуклеотид қышқылы,
никотинамид(ниац (НАД), Никотинамид
ин, пеллаграға Никотинамиддаден
қарсы витамин, индинуклеотидфос
В3 фат (НАДФ)
В6 Пиридоксин Пиридоксальфосфат 1,6 Пиридоксин
(адермин) гидрохлориді
В12 Цианокобала- Коэнзим В12 0,002- Цианокобала
мин (анемияға 0,005 мин
қарсы)
Вс Фолий қышқылы Тетрагидрофолий 0,4 Фолий
(фолацин, қышқылы қышқылы
птероилглутамин
қышқылы,
анемияға қарсы)
С Аскорбин * 60-100 Аскорбин
қышқылы қышқылы
(цингаға қарсы
витамин,
скорбутқа қарсы
витамин)
Р Биофлавоноид- 30-50 Рутин
тар, өткізгіштік
Кверцетин
витамині
Бұл топқа витаминдердің едәуір саны, соның ішінде В тобының
витаминдері, С витамині және т.б жатады.
Тиамин (В1 витамин) үлкен мөлшерде бидай ұнының кебігінде,
күріште бұршақта, ашытқыда басқа өсімдіктес жануарларда
кездеседі. Тиамин ішектен сорылып, фосфорланады және
тиаминпирофосфатқа айналады. Тиаминнің жетіспеушілігінде
көмірсу алмасуы күрт бұзылады, одан кейін метаболизмнің басқа да
түрлері. В1-гиповитаминозы поленеврит, бұлшықет әлсіздігі
дамуына, бери-бери ауруына парез және паралич дамуы мүмкін.
Сонымен қатар, жүрек-тамыр жүйесінің қызметі бұзылады, кейде
тахикардия, жүрек дилятациясы, ісінумен жүретін жүрек
жетіспеушілігі дамиды. Невритте, невралгияда, парезде,
радикулитте, бірқатар тері ауруларында, асқазан ішек жолының,
жүрек-тамыр жүйесінің патологиялық жағдайларына қолданады.
Ішке парентералды тағайындайды.
Рибофлавин (В2 витамині) үлкен мөлшерде бауырда,
бүйректе, жұмыртқада, сүт өнімдерінде, ашытқыда
т.б,.Ішектен сорылып, рибофлавинАТФ қатысуымен
фосфорланады және келесі коферменттік түрге
айналады: ФМН және ФАД. Жетіспеушілігінде
ангулярлы стоматит (хейлоз) –езуде, ерінде, жарықтар
пайда болады. Глоссит, мұрын және құлақ маңындағы
терінің зақымдалуы байқалады. Васкулярлы кератит тән.
Жарықтан қорқу, көзден жас ағу, көздің қараңғыда көруі
бұзылады(гемералопия). Рибофлавинд мононуклеотид
парентералды қолданады.
Аскорбин қышқылы (С витамині) маңызды биологиялық рөл
атқарады,едәуір мөлшерде көкөністерде, жеміс-жидектерде,
қарақаттың жапырағында кездеседі. Аскорбин қышқылының негізгі
әсерлері тотығу-тотықсыздану үрдістеріне қатысуына байланысты.
Аскорбин қышқылының дегидроаскорбинқышқылына айналуы
нәтижесінде жүзеге асады. Бұл үрдіс қайтымды және сутегі атомын
тасымалдануымен жүреді. Аскорбин қышқылының жетіспеушілігі
гиповитаминоз, ал кейбір ауыр жағдайларда авитаминоз (қырқұлақ
немесе скорбут) дамуына әкеледі. Қырқұлақ кезінде қажу, терінің
құрғауы, теріде гемораггиялық бөртпе, қызыл иектен қан ағулармен
жүретін гингивит, тістің босауы және түсуі, бұлшықетке қан
құйылу, қол аяқтың ауыруы, ішкі мүшелер жағынан бұзылыстар
байқалады. Иммунитет зардап шеккендіктен, жұқпалы ауруға қарсы
тұру төмендейді. Аш ішекте сіңіріледі, жартылай тіндерде қорға
жиналады. Оксалаттар түрінде шығарылады. Аскорбин қышқылын
оның жетіспеушілігін алдын алу және емдеу үшін, қан ағуларда,
инфекцияларда, химиялық заттармен уланғанда, атеросклерозда,
сәуле ауруында, баяу жүретін регенеративті үрдісте, жоғары
жүктемелерде қолданады. Препаратты ішке парентералды енгізеді.
Р витамині биофлавоноидтар тобына жататын
бірқатар заттарды біріктіреді (химиялық флавон
туындылары болып табылады). Олар цитруста,
итмұрын жемістерінде, қара жемісті шитен жидегінде,
шайдың жасыл жапырағында және т.б. кездеседі. Негізгі
әсері капиллярлардың өткізгіштігін және
жарылғыштығын азайту. Аскорбин қышқылы мен бірге
ол тотығу-тотықсыздану үрдістеріне қатысады.
Жетіспеушілігінде капиллярдың резистенттілігінің
төмендеуі байқалады, оны Р витаминдік белсенділігі бар
препараттарды тағайындау арқылы жояды. Соңғысы
ретінде рутин, кверцетин, шай өсімдіктері
жапырағынан алынған Р витамині, цитрустардан және
басқа өсімдіктерден алынған Р витамині қолданылады.
Препараттарды тамырлардың өткізгіштігі
жоғарлауымен жүретін патологиялық жағдайларда
қолданады. Ішке тағайындайды.
Әріпті Аттары және Ересектердің Дәрілік
к синнонимдері тәуліктік препараты
Таң қажеттілігі, мг
басы

А Ретинол
(аксерофтол,
08-1,0 мг Ретинол
ацетаты
(4000-5000 МЕ)
антиксерофтальмиял (пальмитат)
ық витамин) Балық майы

D2 Ергокальциферол
(рахитке қарсы
10 мкг Ергокальцифер
ол
(400 МЕ)
витамин) Балық майы
D3 Холекальциферол *
(рахитқа қарсы
витамин)

Е Токоферол (бедеулікке
қарсы витамин)
15 Токоферол ацетаты

К1 Филлохинон 40-80 мкг Фитоменадион
(антигемораггиялық (К1 витамині)
витамин)

К2 Менахинон
(антигемораггиялық
витамин,
фарнохинон)
Антигемораггиялық қасиеті (қан ұюын жоғарлатады) бар К тобының
витаминдері де майда еритін витаминдер болып табылады. Оларға
табиғи К1 витамині, (филлохинон) және белсенділігі аз К2
витамині(менахинон) жатады. Суда еритін синтетикалық викасол
препаратының қасиеттері ұқсас.Ол кең қолданылады, себебі, К1
витамині УК сәулелер мен сілтілер әсерінен ыдырайды. К витамині
көп мөлшерде өсімдіктерде (саумалдықта, капустада, асқабақта және
т.б.) кездеседі. Жануар тектес өнімдер арасында К витаминінің көзі
бауыр болып табылады. Оны тоқ ішектің микроорганизмдері де
қарқынды түрде синтездейді. К витамині бауырда протромбин,
проконвертин және де бірқатар қан ұю факторларының синтезіне
ынталандырғыш әсер көрсетеді. Сонымен қатар, ол АТФ,
креатинфосфат, бірқатар ферменттер синтезіне қолайлы әсер етеді. К
витамині жетіспеушілігінде қанда протромбин және басқа да қан ұю
факторларының мөлшері төмендейді, ол тіндерден қан кетумен,
гемораггиялық диатез дамуымен көрінеді. К витаминінің абсорбциясы
аш ішекте жүреді. Майда еритін К витамині препараттарының
сорылуы өт қышқылдарының қатысуын талап етеді. Олар ішектен
лимфаға, одан кейін қанға түседі.
К витамині тобының препараттары гемостатиктер
ретінде гипотромбинемияға байланысты қан
кетулерде, гемораггиялық диатезде қолданылады.
Оларды жаңа туған нәрестелердің геморрагиялық
ауруларында, гепатитте, бауыр циррозында,
созылмалы диареяда, асқазан мен он екі елі
ішектің ойық жарасында, белгілі көрсетулер
бойынша операцияға дейін және операциядан
кейінгі кезеңде, жатырдан қан кетулерде
тағайындайды. Заттардың әсері оларды енгізген
соң бірнеше сағаттан соң басталады.
Фитоменадион (К1 витамині) әсері тікелей емес
антикогулянттар – неодикумарин, фенилин және
т.б. Антогонисі ретінде қолданылуы мүмкін.
Препаратты ішке және парентералды енгізеді.
Витаминдер алмасуының біртектес
бұзылыстары

• Авитаминоз
• Гиповитаминоз
• Гипервитаминоз
• Дисвитаминоз
• Авитаминоз деп организмде витаминдер болмауынан
және олардың әсерінің жүзеге аспауы салдарынан
дамитын дерттік жағдай.
• Гиповитаминоз – организмде витамин мөлшерінің азаюы
және олардың әсерлерінің жеткіліксіздігінен пайда
болатын дерттік жағдай.
• Гипервитаминоз – витаминнің организмге көп мөлшерде
түсуі және артық әсері нәтижесінде дамитын дерттік
жағдай.
• Дисвитаминоздар – бір немесе бірнеше витаминдердің
мөлшері жетіспеуі және олардың әсері төмендеуінен, бір
немесе бірнеше витаминдердің әсері күшеюімен
қабаттасып дамитын дерттік жағдай.
Қорытынды:
Витамин – адам мен жануарлардың тіршілігіне,
олардың организміндегі зат алмасудың бірқалыпты
болуы үшін аз мөлшерде өте қажетті биологиялық
активті органикалық қоспалар. Витамин (латынша vіta
– тіршілік) туралы ілімнің негізін 1880 ж. орыс дәрігері
Николай Лунин салды. 1912 ж. поляк дәрігері Казимеж
Функ сол кезге дейін жасалған тәжірибелер нәтижесін
қорытындылап, ғылымға витамин терминін енгізді.
Витаминдердің көпшілігі ферменттердің негізгі
құрамдас бөлігі болып табылады. Организмде үздіксіз
жүріп жататын химиялық реакциялар, мысалы, ішкен
тағамның, мал азығының ыдырап, қорытылуы,
ферменттердің қызметіне байланысты
0
Қолданылған әдебиеттер:
1.Медициналық биохимия
С.О.Тапбергенов,2007
2.Биологическая биохимия
А.Я.Николаев,Москва «Высшая школа»1989
3.Биологиялық химия
Т.С.Сейтембетов,Б.И.Төлеуов,А.Ж.Сейтембетова, Эверо 2010
4.Биохимия
Сеитов З.С,2010
5.Биологиялық химимия
Қадыржанова А.А ,2012

Ұқсас жұмыстар

Кребс циклі

АЛМАСУЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫ

Коферменттердің құрылысы мен биологиялық функциясы. Изоферменттер. Мүше-спецификациялық ферменттер

Коферменттердің құрылысы мен биологиялық функциясы. Изоферменттер. Мүше- спецификациялық ферменттер туралы

Ферменттер мен коферменттер жайлы

Витаминді коферменттер

Коферменттердің түрлері

ВИТАМИНДЕР. ВИТАМИНДЕР КЛАССИФИКАЦИЯСЫ

СООН ГТФ СООН ФАД НАД

Ферменттер. Коферменттер

Пәндер