Орталық Жүйке жүйесіне әсер ететін дәрілік өсімдіктер

Қазақ Ұлттық Аграрлық университеті Ветеринария факультеті

Тексерген: Бименова Ж. Ж

Орындаған: Әлтай Ж. Е

Жоспар

Кіріспе Негізгі бөлім 2. 1 алтын тамыр 2. 2 бадам 2. 3 көкпек 2. 4 шайтанкелмес 2. 5 қара меңдуана 2. 6 марал шөп 2. 7 сарыбас шөп 2. 8 шүйгін шөптердің жалпы сипаттама, құрамы, қоданылуы 3) Қорытынды 4) Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Орталық жүйке жүйесі (systema nervosum centrale) - адам мен жануарлардың жүйке

клеткалары (нейрондар) мен оның өсінділерінен тұратын жүйке жүйесінің ең негізгі бөлігі.

орталық жүйке жүйесі омыртқасыз жануарларда бір-бірімен тізбектеле орналасқан жүйке

түйіндерінен (ганглийлерден), ал омыртқалы жануарларда жұлын мен мидан тұрады.

тірі организмді құрайтын түрлі органдар жүйелерінің қызметтерін үйлестіріп, реттеп отырады.

осы қызметтерді орталық жүйке жүйесі жұлын жүйкелері (31 жұп) мен ми жүйкелері (12 жұп)

арқылы атқарады. бұл жүйкелер омыртқааралық және вегетативтік жүйке түйіндерімен бірге

шеткі жүйке жүйесін құрады. әр түрлі рецепторлардан тітіркену процесінде пайда болатын

жүйке импульстары орталыққа тепкіш (афферентік) жүйке талшықтары арқылы орталық жүйке

жүйесіне келеді. бұл жерде импульс мәліметтері өңделіп, орталық жүйке жүйесінің орындаушы

бөлімдері - орталықтан тепкіш (эфференттік) жүйке талшықтары арқылы “бұйрықты”

тиісті орнына жеткізеді. нәтижесінде орталық жүйке жүйесінің ең негізгі қызметі - рефлекстің

жүзеге асуын қамтамасыз етеді. орталық жүйке жүйесінің қалыптасуы - орталық жүйке жүйесінің өз ішіндегі, сондай-ақ, оны организмнің барлық органдары және тіндерімен

байланыстыратын өткізгіш жолдардың пайда болуына әкеледі. орталық жүйке жүйесінде сомалық (анималдық) және вегетативтік жүйке жүйелерінің орталықтары орналасқан.

сомалық жүйке жүйесі сыртқы тітіркендіргіштерді қабылдайды және қаңқа бұлшық

еттерінің қызметін басқарады, ол организмнің қимыл-қозғалысын, сыртқы ортада бір жерден

екінші жерге жылжуын қамтамасыз етеді.

Алтын тамыр (лат. 'Rhodiola rosea'- ірі әрі жуан тамыры бар, жасаңшөп тұқымдасыныңсемізот туысына жататын көп жылдық, шөп тектес, өте бағалы дәрілік өсімдік. Кейбір тамырының салмағы 900 грамға дейін жетеді. Тамырының сырт жағы алтын түстес сары да, ішкі жағы ақ түсті, кепкен кезде тамырының сынған жері ашық қызыл түсті болады. Тамырының сыртқы қабығын пышақпен ептеп аршыса мұрынға аңқыған хош иіс келеді, ал сыртқы қабықтан кейінгі қабық лимон сияқты сары түсті болады. Бұл - тек алтын тамырға ғана тән қасиет. ) Сипаты. Тамырдан биіктігі 50 см-ге дейін жететін бірнеше түзу сабақтар өсіп шығады, бірақ бұтақтары болмайды.

Notes: Content Layouts

Сипаты: Өте тығыз әрі кезектесіп қалың орналасқан етті, сопақша жапырақтары бар. Кейде жапырақтарының шеттерінде майда әрі сирек тістері болады. Сары түсті гүлдері өсімдіктің жоғарғы жағында шоғырланып тұрады. Мамыр-маусым айларында гүлдейді. Шілдеде тұқым бере бастайды. Тұқымынан және өсімді (вегатативті) жолмен көбейеді. Қазақстанда Жетісу Алатауының, Алтай тауының биік белдеулерінде, тасты беткейлерде, су жағасындағы шабындықтарда өседі. ) Емдік қасиеті: Алтын тамыр 400 жылдан астам уақыттан бері халық медицинасында қолданылып келеді. Ол әсіресе қытай медицинасында ертеден белгілі болған. Онда бұл өсімдіктің тамырын тауып келу үшін арнаулы экспедициялар ұйымдастырып отырған. Біздің еліміздің ғалымдары 1930 жылдан Алтай маңын мекендеген халықтарға белгілі осы дәрілік өсімдікті іздеп табу ісімен шұғылдана бастады. Соның нәтижесінде1931 жылы совет ғалымы Г. В. Крылов басқарған экспедиция алтын тамырды Алтай тауларынан тапты. Алтын тамыр 1961 жылдан бері ғылыми медицинада қолданылып, аз уақыттың ішінде ғана халық арасына кеңінен белгілі болды. Құрамында глюкозид, илік заттар, флавоноидтер, крахмал, органик, қышқылдар, эфир майы бар. Қолданылуы: Орталық жүйке жүйесі аурулары кезінде. Спиртті тұнба және ұнтағы күш - қуат береді. Дайындау технологиясы: 10 гр майдаланған таиыр 70̊ 250 мл этил спиртіне салып 10 күн бойы қараңғы түрде ашытады. Дозасы:Ірі қара - 50-10 мл Жылқы: 10-15 мл

Notes: Content Layouts

2. 2 Бадам (лат. Prunus dulcis, бұрын - Prunus amygdalus немесе Amygdalus communis) - раушангүлділер тұқымдасы на жататын жеміс ағашы не әсемдік үшін өсірілетін бұта.

Сипаты: Бадам - жылу мен жарық сүйгіш әсемдік, қуаңшылық пен аязға да төземдінің өзі қыста 26-27°С суыққа тәзеді, ал шырын жүрген кезде гүл жаратын бүрі 19°С суықта тіршілігің тоқтатады. Сондай-ақ гүл жаруы аяқталар кездегі 2°С, ал жеміс салар кездегі 1°С суықтық бадамның одан әрі өсуіне зор зиян тигізеді. Далалық Бадам ерте гүлдейтін бұта, әсемдік үшін өсіріледі. Қарапайым бадамның биіктігі 6-10 м, жемісі тәтті не қышқылтым, дәнінде 72 % майы бар. Дәні тағам өнеркәсібінде, майы дәрі дайындау үшін пайдаланылады. Бадамды тұқымынан өсіруге не вегетативтік жолмен көбейтуге болады. Оны бақта қатар аралығын 6Х9, ңайтқыш шашылып, топырағы өнделеді, өсімдік зиянкестері мен кеселіне қарсы шаралар жүргізіледі. Бадамның көп тараған сорттары: Десертный, Ялтинский, Никитинский-62, Лангедок (Оңт. Франциядан әкелінді), Дрейк, Нонпарель (Калифорниядан әкелінді), Никитский урожайный, Чуянгинский - 51, Р. Консайский-565.

Химиялық құрамы:глюконат, амигадимин, зәйтүн майы, синиль қышқылы, бензил альдегиді. Дәрілік шипасы:Жемісінің еті, дәні, майы Қолдануы:ОЖЖ тыныштандырады, теріде және денеде ауырған жерді басады, қақырық түсіреді. Майы іш өткізеді, теріні жұмсартады.

2. 3 Көкпек (Atrіplex) - алабұта тұқымдасына жататын бір жылдық шөптесін немесе көп жылдық бұташық өсімдік. Жер жүзіне белгілі 225 түрінің 25-і Қазорналасқан, олардың табақшалары тегіс, кейде тілімделген. Гүлдері дара жынысты, бір үйлі өсімдік. Аталық гүлдері 3 - 5 мүшелі гүлсерікті, 5 аталықты, аналық гүлдері негізінде гүлсеріксіз болады. Қазақстанда жиі кездесетін түрі - боз Көкпек, алабота (A. сana) . Ол жазық далалы аймақтарда, тау бөктерлерінде, борпылдақ, сортаң топырақты, сазды ойпаң жерлерде, өзен, көл аңғарларында өседі. Биіктігі 20 - 50 см бұташық. Сабағының түп жағы тармақты, сұрғылт қоңыр түсті. Жапырағы сопақша келген, едәуір қалың, кезектесе орналасқан. Гүлшоғыры жапырақсыз. Шілде - қазан айларында гүлдеп, жемістенеді. Тұқымы жирен түсті, жалпақ, дөңгелектеу. Тағамдық (бақ көкпегі) - мал азықтық, дәрілік, бояулық, тех. өсімдіктер. Шөл далалы аймақтарда Көкпекті адамдар отынға пайдаланады, күзде түйе жейді.

here

Text in

here

Химиялық құрамы: 20-50% үш терминді сапониндер, эфир майы, органикалық құралдар. Қолданылуы: ОЖЖ седативті, қақырық түсіреді, валерианкадан 8-10 есе артық. Доза: ірі қара - 200-250 мл Бұзау - 30-50мл