Компьютердің архитектурасы




Презентация қосу
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК

*
ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ

МЕДИЦИНАЛЫҚ БИОФИЗИКА,
МАТЕМАТИКА ЖӘНЕ ИНФОРМАТИКА
КАФЕДРАСЫ

ПРЕЗЕНТАЦИ
Я
Тақырыбы:
Тақырыбы: Машинаны
Машинаны ұйымдастыру:
ұйымдастыру: ФОН
ФОН НЕЙМАН
НЕЙМАН принципі
принципі ,,
басқарушы
басқарушы құрылғы,
құрылғы, команда
команда жүйелері
жүйелері мен
мен команда
команда типтері
типтері

Орындаған:
Тобы:
Қабылдаған: Байділдаева А.
* Жоспар:

*I Кіріспе
*II Негізгі бөлім
* 2.1 Компьютердің архитектурасы
*2.2 есептеуіш машинаның тарихы
*2.3 Дж. Фон-Нейман принципі , Фон-
Нейман типті машиналар
*III Қорытынды
* IV ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.
*Кіріспе
Қазіргі заманғы компьютерлердің басым бөлігінде алға қойылған
мәселе әуелі математикалық терминдерде сипатталады, бұл кезде
барлық қажетті ақпарат екілік жүйеде (бір және ноль ретінде)
көрсетіледі, содан кейін оны өңдеу үшін қарапайым логика
алгебрасы қолданылады. Іс жүзінде барлық математикалық
есептерді бульдік операциялар жиынына айналдыруға
болатындықтан, жылдам жұмыс жасайтын электронды компьютерді
математикалық есептердің, сонымен қатар, ақпаратты басқару
есептерінің көпшілігін шешу үшін қолдануға болады.
Бірақ, компьютерлер кез-келген математикалық есепті шеше
алмайды. Компьютер шеше алмайтын есептерді ағылшын математигі
Аланом Тьюринг сипаттаған болатын.
Орындалған есеп нәтижесі пайдаланушыға әр түрлі енгізу-шығару
құрылғыларының көмегімен көрсетіледі, мысалы, лампалық
индикаторлар, мониторлар, принтерлер және т.б.
Компьютер — жай ғана машина, ол өзі көрсетіп тұрған сөздерді
«түсінбейді» және өз бетінше «ойламайды». Компьютер тек қана
бағдарламада көрсетілген сызықтар мен түстерді енгізу-шығару
құрылғыларының көмегімен механикалық түрде көрсетеді. Адам миы
Американдық ғалым Джон Фон Нейман 1946 жылы жазған
«EDVAC машинасы туралы алдын-алабаяндамасында» электронды-
машиналарды құрастыру мен басқарудың жаңа принциптерін
ұсынды. Осы принциптер негізінде 1949 жылы EDVAC (Electronic
Discrete Variable Computer) машинасы құрастырылды. EDVAC-тың
ENIAC-тан айырмашылығы – онда өңделетін барлық мәлімет ондық
сандар түрінде емес екілік сандар түрінде кодталатын және
есептеуге қажетті мәліметтер мен оны өңдеуге қажетті программа
жадтың бір жерінде сақталатын. Біздің елімізде алғашқы ЭЕМ-дер
1951 жылы — МЭСМ (Малая электронная счетная машина) және
1952 жылдары — БЭСМ (Большая электронная счетная машина)
пайда болды. Бұл екі машинаны да КСРО-ның көрнекті ғалымы
Сергей Алексеевич Лебедев құрастырды. БЭСМ сериясының
компьютерлері сол кездегі ең қуатты компьютерлердің қатарында
болатын. Бірінші кезеңнің электронды-есептеуіш машиналары он
мыңдаған электронды шамдардан тұратын. Сондықтан олар жүздеген
киловатт электр энергиясын пайдаланып, жүздеген шаршы метр жер
аумағын алып жатты. Салмағы бірнеше тоннаға дейін жететін. Ал
олардың жылдамдығы секундына 20 мың операциядан аспайтын.
Бұндай машиналарға программаларді енгізу үшін перфокарталар мен
перфоленталар қолданылды. Бұл компьютерлер тек инженерлік және
ғылыми есептеулер жүргізу үшін қолданылды. Бұл машиналарға
қажетті программалар машиналық командалар тілінде жазылатын.
* Есептеуіш техникасының даму
тарихы

*Механикалық есептеуіш машиналар. Қоғамның
дамуымен әр түрлі есептеулерде сұраныстар пайда
бола бастады. Ол механикалық есептеу
құрылғыларының пайда болуының салдары болды.
Әлемдегі ең алғашқы қосу амалын орындайтын
автоматты құрылғы механикалық сағаттың негізінде
пайда болды. 1623 жылы оны Тьюбинген (Германия)
университетінің шығыс тілдері кафедрасының
профессоры Вильгельм Шикард ойлап шығарды.
Өнертапқыш машинаны «қосындылайтын сағат»
деп атады
*ЭЕМ-ді құру принциптерін 1945 жылы американ ғалымы
ұсынған болатын.
*Джон фон Нейман принципі бойынша ЭЕМ-ді ұйымдастыру
принциптері төмендегідей:
*1. Екілік кодтау принципі: Осы принцип бойынша ЭЕМ ондық
жүйеде емес екілік жүйеде жұмыс істеуі қажет. Бұл принцип
бойынша берілгендер және командалар екілік тізбектер
түрінде беріледі.
*2. Бағдарламалық басқару принципі: ЭЕМ-дегі барлық
есептеулер бағдарлама түрінде берілуі қажет. Бағдарлама

*Дж. Фон-Нейман принципі
жазылу ретімен автоматты түрде орындалатын командалар
жиынынан тұрады.
*3. Жадының біртектілік принципі: Бұл принципке сәйкес
берілгендер және командалар бір ғана жадыда сақталады.
*4. Негізгі жадының адрестік принципі: Негізгі жады
нөмірленген ұяшықтардан тұруы қажет.
Архитектура дегеніміз – ЭЕМ тің
жұмысын бағдарламалық басқаруды
және оның негізгі жұмыстық
тараптарын бір-біріне
байланыстыруды іске асыратын ЭЕМ
құрылғының барынша ортақ
принциптері.Есептеуіш машинаның
архитектурасы жайлы ілім негізін
көрнекті американ ғалымы Джон фон
Нейман қалыптастырды. Ол әлемдегі
ең бірінші лампалық ЭЕМ-ЕНИАС
машинасын 1944 жылы құруға оның
конструкциясы таңдап алынған соң
араласқан болатын.
* Электромеханикалық
есептеуіш машиналар
*ХХ ғасырдың алғашқы он жылдығында конструкторлар
есептеуіш құрылғыларында жаңа элемент – электрлік
релені қолдану мүмкіндіктеріне назар аудара бастады.
1941 жылы неміс инженері Конрад Цузе осындай
реледе жұмыс істейтін есептеуіш құрылғысын ойлап
тапты.
*1943 жылы американдық Говард Айкен Бэббидж
жұмыстарының көмегімен ХХ ғасыр техникасының
негізі – электромеханикалық реле арқылы IBM
фирмасының бір кәсіпорнында әйгілі гарвардтық «Марк-
1» (кейіннен«Марк-2») машинасын ойлап шығарды.
Бірақ та Эйкен екі қателік жіберді: машиналардың екеуі
де электрондық емес, электромеханикалық болуы
мүмкін, екіншісі – Эйкен бағдарламалар қабылданғани
мәліметтер сияқты компьютер жадында сақталуы керек
деген тұжырымды ескерген жоқ.
*-

*ЭЕМ-ді құру жұмысы 1937 жылы АҚШ-та профессор
Джон Атанасовпен басталған болатын. Бұл
машина мамандандырылған және математикалық
физиканың есептерін шешуге арналған еді.
Дайындаулар барысында Атанасов алғашқы
компьютерлерде кеңінен қолданылған алғашқы
электрондық құрылғыларды құрастырды. Атанасов
жобасы толығымен аяқталмады, дегенмен үш
онжылдықтан кейін сот талқылауынан кейін
профессорды ЭЕТ-ның негізін қалаушы деп таныды.
* Дж. Фон-Нейман принципі
*1945ж. Джон фон Нейман цифрлық есептеуіш
машинаның жалпы принциптерін ойлап тапты, ол
қазіргі кезге дейін ДК-де қолданылады. Электронды-
есептегіш машиналарды құрастырудың фон Нейман
принциптері бойынша, компьютер жадына
информация енгізіліп, өнделінгеннен кейін де
информация күйінде шығарылатын болуы тиіс.
Сондықтан осы амалдардың орындалуын
қамтамасыз ететін енгізу-шығару құрылғылары
компьютердің негізі сыртқы құрылғылары Джон фон
Нейман принципі бойынша жасалды.
* Фон-Нейман типті
*Программаны беру
машиналар.
процесін ықшамдау
үшін Моучли мен
Эккерт өз жадында
программаны сақтай
алатын жаңа машинаны
құрастыра бастады.
1945 жылы бұл жұмысқа
атақты математик Джон
фон Нейман
(Венгриядан шыққан
америандық)
кірістірілді, ол бұл
машина туралы
баяндама жасады. Фон
Нейман мен оның
әріптестері Г.Голдстайн
Арифметикалық- Басқару Сыртқы
логикалық құрылғы құрылғылар
құрылғысы

Жедел жад

* Құрылғылар арасындағы
байланыстар
*Суретте фон Нейман принципі бойынша компьютер
құрылғыларының арасындағы байланыс көрсетілген
(біртекті сызықтар басқарушы байланыстарды
көрсетеді, пунктир – ақпараттық).
* Қорытынды
*Қорыта келгенде, мен “Компьютер архитектурасы” пәні-
мемлекеттік білім беру стандартына сәйкес біліктілік пен білім
алуды қамтамасыз етіп дүниетану және жүйелі ойлау қабілетінің
қалыптастыруына ықпал еттім.
* Сонымен қорыта келгенде Джон фон Нейман цифрлы қесептеуіш
машинаның жалпы принциптерін ойлап тапты, Электронды-
есептегіш машиналарды құрастырудың фон Нейман принциптері
бойынша, компьютер жадына информация енгізіліп,
өнделінгеннен кейін де информация күйінде шығарылады Осы
принциптер бойынша компьютерде мыналар болуы керек:
1. арифметикалық-логикалық құрылғы, арифметикалық және
логикалық
2. Операцияларды орындайды;
3. жадтайтын құрылғынемесе бағдарламалар мен деректерді
сақтайтын жад;
4. басқару құрылғысы, ол бағдарламаларды орындау процесін
ұйымдастырады
5. ақпарат енгізу-шығару сыртқы құрылғысы.
*1 Қүдабаев Қ Ж Инфарматика: оқу қуралы –Алматы :ЖШС ЭВЕРО 2012
*2 К М Беркімбаев оқулық –Алматы 2011ж
*3 Алматы ЖШС РПБК “Дәуір” 2011
*4 Алдашев С А Информатика мен есептеуіш техника терминдерінің ор ысша-
қазақша сөздігі сөздік-Алматы Рауан 1993
*5 http://www.yandex.kz
* 6.Фигурнов В.Э IBM PC дде пользавателя. Кратки курс.- М Финансы и
стстистика, 1997.

* 7. Мюллер Скот Модернизация и ремонт ПК. Перевод с англ Уч. Пособие М
«Вильямс», 2001,1184с.

*
* Әдебиеттер тізімі
8. Гукин Д. ІВМ-совместимост персональный компьютер: Устройства и
модернизация: Пер. с англ.- М.:Мир, 1993 г.

* 9. «Информатика негіздері» журнал 2007 № 1, 12-16 бет.

* 10. Интернет.

Ұқсас жұмыстар
Дербес электронды есептеу техникасының архитектурасы және құрылымы
Дербес электронды есептеу машинасының архитектурасы
ДЕРБЕС КОМПЬЮТЕРДІҢ ЕҢ НЕГІЗГІ ҚҰРЫЛҒЫСЛАРЫ
ЭЕМ сәулеті
КОМПЬЮТЕР АРХИТЕКТУРАСЫ ЖҮЙЕЛІК ШИНАЛАР
Дербес электронды есептеу техникасының архитектурасы туралы мәлімет
Компьютерлік деңгейдегі интерфейсі
ДЕРБЕС ЭЛЕКТРОНДЫ ЕСЕПТЕУ ТЕХНИКАСЫНЫҢАРХИТЕКТУРАСЫ
Дербес электронды есеп теутехникасының архитектурасы
Қалталық дербес компьютер
Пәндер