Басқарудың классикалық немесе әкімшілік мектебі

Менеджмент эволюциясы

Топ:811 ЭЭМ

Студент: Кенжебай Нұрдос

Жоспары:

І. Кіріспе

Менедмент туралы жалпы түсінік

ІІ. Негізгі бөлім

Менеджмент эволюциясы

Ғылыми басқару мектебі, 1885 - 1920

Басқарудың классикалық немесе әкімшілік мектебі

ІІІ. Қорытынды

ХХ ғасырға дейін ұйымды жүйелібасқару жүйесіне байланысты сұрақтар ешкімді қызықтырмады, дегенмен ХIX іасырдың басында Роберт Оуэн өзінің көп уақытын ұйымның мақсаттарына басқа адамдардың көмегімен жету мәселелерәне арнады. Тұрақ - жай беріп, жұмыстың жағдайын жақсартып, қосымша еңбекақы төлеп, материалды өызығушылықты дамытты. Қоғамның дамуы жүйелі басқаруды талап етті. Англияда өнеркәсіптік революция басқаруға деген қызығушылыөты арттырады. 1911 жылы Фредерик Тейлордың «Ғылыми басқару принциптері» еңбегі жарық көрді. Басқарудың ғылыми пән ретіндегі дамуы алға қадам жасауға әкелмеді.

Басқарудың теориясының жетістігі басқа математика, әлеуметтану облысындағы білімдердің жетістіктерімен байланысты болады.

Менеджмент эволюциясы

Еңбектік қызметті ұйымдастыру жүйесі - менеджмент ғылым ретінде АҚШ-та ХIX-XX Ғ. Ғ. пайда болды. Осы кезеңдегі менеджменттің негізгі бағыттары (мектептер) :

Мектептің көрнекті өкілдері -Фредерик Тейлор, Френк және Лилия Гилберт. Классикалық мектептің негізін қалаушы болып Фредерик Уинслоу Тейлор саналады. Тейлорға дейін еңбек өнімділігін жоғарылату қозғаушысы «пәндік» принцип болды - қанша жасасаң, сонша аласың. Дегенмен бұл амал ХIX ғасырдың басында өзінің қызметін жойды. Өнеркәсіптің дамуымен қоса басқару осындай қарапайым негіздеме алмады. Тейлор еңбекті жеке жұмысшының өз талқылауы алмастыратын көптеген заңдар мен формулаларды, ережелерді шығаратын және статистикалық есеп, өлшеу олардың қозғалысы арқылы тиімді пайдаланатын еңбекті ұйымдастыруды ойлады. Тейлордың пікірін орындаушы өндіріс процесін толығымен игеруге жағдайы келмеді, әсіресе, ол үнемі өзгеріп тұратын қозғалыс. Осылайша ғасырдың басында басқарушының рөлі орындаушы не істейді, қалай істейді, қандай көлемде істеу керектігі туралы шешумен негізделді.

Ғылыми басқару мектебі, 1885 - 1920

Мектептің басты негіздері:

Басқарудың классикалық немесе әкімшілік мектебі

Басқарудың әкімшілік мектебі (1920-1950) пайда болуы-нан бастап мамандар ұйымды басқару тәсілдерін жетілдіруді үнемі іздестіруде болады.

Бұл мектептің авторлары үлкен бизнес саласында басқарудың жоғарғы деңгейінде бас-шы болып көп еңбек тәжірибесін өздері жинағандар.

Классикалық (1920-1950) әкімшілік мектеп

Анри Файоль - тау инженері, теоретик және менеджмент практигі, басқарудың классикалық мектебінің негізін қалаушы

(«ғылыми менеджерлеу мектебі») кез келген ұйымды басқаруға принциптерін әзірлеуге ұмтылды.

Анри Файоль (1841-1925ж. ж) мамандығы

бойынша тау инженері болды.

Ол бар ғұмырын “Камомбо” атты француздық

таулы-металлургиялық синдикат компаниясында

жұмыс атқарды. Алғашында инженер болды,

кейіннен басқармада қызмет етті.

1886-1918 ж. ж аралығында синдикат директоры

қызметін атқарды.

Анри Файоль

Файольдің басты еңбегі - 1916 жылы жазылған және СССР-да (1923ж) А. К. Гастевтің алғы сөзімен қайта шығарылған "Общая и промышленная администрация" кітабы. Ол өзінің "Общая и промышленная администрация" атты негізгі еңбегінде әкімшілік қызметін талдаудың жалпы тәсілдемесін жасауға талпынды. Оның пікірі бойынша, әкімшілік өзіне мына функцияларды құрамақ: өндірістік, коммерциялық, қаржылық, кредиттік, есептік-бухгалтерлік, әкімшілік.

А. Файольдің негізгі еңбектері

“Принципы научного управления”, 1911 ж.

“. . . басқарушының қызметтік дәрежесі жоғары болған сайын, оның техникалық біліміне қарағанда ұйымдастырушылық біліктілігі жанына серік болады”

Осыдан Файоль басқару қағидаларына және басқаруға оқытуға қажеттілік барлық жерде бар деді, және бұл пәннің өз уақытыңда техникалық оқу орындарында жүргізілмегеніне өкініш білдірді

Басқару функциялары

Әкімшілік басқару жүйесі

Файоль 6 бағытта көрсетуге болатын әкімшілік қызмет сферасын атап өтті

Қорытынды

Анри Файоль менеджмент тарихында “менеджмент атасы” болып табылады. Оның жұмыстарының жан-жақтылығы ерекше назар аудартады.

Файоль “менеджмент және әкімшіліктендіру ғылыми тұрғыдан зерттелуі керек” деген Тейлордың ойын дамытты.

Анри Файоль (1841-1925) практикалық тәжірибені жинақтау негізінде мынадай қортындыға келді: “басқару-кәсіпорынның мүмкіндіктерін барынша пайдалана отырып, оны белгілі бір мақсатта жетелеу”.

Ол сондай-ақ, мемлекеттік басқару ісін ғылыми жолымен ұйымдастырудың принциптерін қолдану мүмкін екендігіне алғаш рет ой жүгіртті.

Қолданылған әдебиеттер

http://referaty. kz/node/3628

http://bigox. kz/baskarudagy-klassikalyk-nemese-akimshilik-mektebi/

https://www. topreferat. com/Материал/2325-Басқару-теориясы-және-менеджмент-негіздері

Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Педагогика / О 74 Жалпы редакциясын басқарған э. ғ. д., профессор Е. Арын - Павлодар: "ЭКО" ҒӨФ. 2006. - 482 б. ISBN 9965-808-85-6

Саяси түсіндірме сөздік. - Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3

Қаржы-экономика сөздігі. - Алматы: ҚР Білім және ғылым министрлігінің Экономика институты, «Зияткер» ЖШС, 2007. ISBN 978-601-215-003-2

С. Әкімбеков, А. С. Баймұхаметова, У. А Жанандаров Экономикалық теория. Оку құралы. Жалпы редакция С. Әкімбековтікі. - Астана: 2002. ISBN 9965-408-99-8

Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Әлеуметтану және саясаттану бойынша / Жалпы редакциясын басқарған э. ғ. д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2006. - 569 б. ISBN 9965-808-89-9