Жапонияның ақша - несие саясаты

Презентация қосу

Жапонияның ақша-
несие саясаты
Ф15к1, Шарапатова Арай
ЖОСПАР

І. КІРІСПЕ
ЖАПОНИЯДАҒЫ БАНТІК ЖҮЙЕНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ.

ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
А) ЖАПОНИЯНЫҢ БАНК ЖҮЙЕСIН СОҒЫСТАН КЕЙІНГІ КЕЗЕҢДЕ ДАМЫТУДЫҢ
ЕРЕКШЕЛIГI
Ә) ЖАПОНИЯДАҒЫ ЕКІ ДЕҢГЕЙЛІ БАНКТІК ЖҮЙЕ
Б)ЖАПОНИЯНЫҢ АҚША-НЕСИЕ ЖҮЙЕСІНІҢ ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫ

ІІІ. ҚОРЫТЫНДЫ
АҚША-НЕСИЕ САЯСАТЫН РЕТТЕУДЕГІ БАСҚА ЕЛДЕРДЕН ЕРЕКШЕЛІГІ
Жапониядағы бантік жүйенің қалыптасуы

Жапония банктік жүйесі – американдық модельге
негізделіп құрылған, жас банктік заңнамаға ие елдердің бірі.
Оның даму тек Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін белең
алды. Алғашқы заманауи банктер 1872 жылдан бастап, жеке
меншіктегі «ұлттық банктер» болып құрыла бастады.
Коммерциялық банк ретінде олардың филиалдары болды және
эмиссиялық құқыққа ие болды. «Ұлттық банктер» қарқынды
түрде банкноттарды шығарып, инфляцияның дамуына өз
үлесін қосты - бұл өнімділік күштерін дамытудың тежегіші
болды. Мұндай жағдайда Жапонияның орталық банкін құру
қажеттілігі аса өткір болды.
Жапония орталық банкі 30 жыл мерзімге 1882 жылы
құрылды және оның құрылуы тағы 30 жылға созылды. Елдегі
банктік жүйенің қалыптауы 2 кезеңнен өтті:
І кезең: 1868 - Екінші дүниежүзілік соғысқа дейін
Жапонияның ақша жүйесін дамытудың басы 1868 жылдың
буржуазиялық революциясы болды. 1870 жылы Жапонияның
ұлттық валютасы айналымға шығарылды. Жапониядағы
Алтын стандарт 1897 жылы енгізілген және алтын монеталы
стандарт түрінде Бірінші дүниежүзілік соғысқа дейін
созылды. Алтынның мазмұны - 1 иен = 0,75 грамм алтын.
І кезең проблемасы
Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде айналыстағы ақша массасы (1914
үшін. - 1920 3-есеге) күрт өсті, осы кезеңде ЖІӨ 15 есеге артты, ал 64% -ға
иенге амортизацияға әкелді. 1919 - 1920 жылдары. дағдарыс болды. Екінші
дүниежүзілік соғыс кезінде «қара нарықта» тауарлар бағасы 30-40 есе артты,
бұл:
- банкноттарды қамтамасыз етілмеген шығарумен байланысты әскери ақшаны
өсіру;
- негізгі азық-түлік тауарларының жеткіліксіздігіне әкеп соққан азаматтық
өндірістің төмендеуі;
- жанама салықтар көлемін ұлғайту.
Бұл ақша айналымы құрылымының өзгеруіне әкелді, өйткені онда қолма-
қол ақшаның үлесі 30% -дан 56% -ға дейін өсті. Нәтижесінде иен үш есе
құнсызданды.
ІІ кезең: екінші дүниежүзілік соғыстан кейін
1946 жылы ақша реформасы жүзеге асырылды, онда ақша алмасу 1:1
пропорциясында жүзеге асырылады. Шоттарда 100 йеннен астам сома
бұғатталды. Айналыстағы ақша көлемі күрт төмендеді. Бірақ реформаның тиісті
экономикалық негізі болмағандықтан, 1946 жылдың соңында ақша массасы алты
есе өсті.
Проблемасы:
Қираған экономикасын қалпына келтіру үшін көптеген ақша көлемін
арттырып, бұрын-соңды болмаған ауқымды инфляцияны туғызды. 1945 - 1951
жылдары 343 рет - ақша массасы 15 есе көтерме бағасына өсті. Осының бәрі
иеннің құлдырауын тудырды. 1949 жылғы сәуірде 1945 жылдың қыркүйек
айында 1 $ = 15 иен, - $ 1 = 360 иен. Бұл курс 1971 жылға дейін созылды.
Жапонияның қазіргі банктік жүйесі
Бүгінгі таңда Жапонияның банк жүйесі - Азия-Тынық мұхит аймағында
ғана емес, бүкіл әлем бойынша дамыған елдердің қатарында. Әлемдегі
жетекші банк мекемелерінің қатарына кіретін жапондық банктер саны артып
келеді. Жапондық банктер Азия, АҚШ және Батыс Еуропа елдеріне
индустриалдық инвестицияларды жүзеге асыратын капиталға қатысты үлкен
қаржылық-өнеркәсіптік топтардың орталығы болып табылады.
Кейбір дамыған елдерден айырмашылығы, мысалы, Франциядан, соғыстан
кейінгі кезеңде Жапонияда негізгі қаржылық тұтқа жеке банктердің қолында
қалды. Алайда олардың қызметіне мемлекеттік бақылау дәрежесі өте жоғары
болып қалды. Жеке банктермен қатар мемлекеттік мекемелердің ауқымды
желісі қайта құрылды.
Жапонияның банк жүйесiн соғыстан кейінгі кезеңде
дамытудың ерекшелiгi – қаржы және өнеркәсiптiк топтардың
қалыптасуы болып табылады. Олардың әрқайсысын ірі жеке
коммерциялық банк басқарады, және өнеркәсіптік компаниялар
айналасында топтастырылады. Жапонияның жылдам
индустриалды дамуын қаржыландырудың негізгі ауыртпалығын
банктер жүзеге асырды. Топтар арасында әріптестердің қарым-
қатынасына негізделген тұрақты байланыстар қалыптасты.
Қазіргі уақытта Жапонияда алты ірі қаржы және өнеркәсіптік
топ жұмыс істейді, оның негізі - ірі Mitsui, Mitsubishi, Sumitomo,
Fuji, Daiichi Kante және Sanva қалаларының банктері.
Жапонияның банктік
жүйесі

Жапонияның коммерциялық банктер,
Орталық банктік емес
Банкі қаржы институттары
Монетарлық жүйенің бірінші деңгейінде - Жапонияның
Орталық Банкі. Ол банкноттарды шығарудың айрықша құқығына
ие, ол ақша-несие саясатын, экономиканы реттеуді және
мемлекеттік қазыналық кассалық қызмет көрсетуді жүзеге
асырады. Ақшалай-несиелік жүйенің екінші деңгейінде банктік
және банктік емес қаржы институттары бар. Жапониядағы
коммерциялық банктер қалалық және аймақтық банктерге
бөлінеді. Олардың қызметі заңды түрде реттеледі. Коммерциялық
банк акционерлік қоғам түрінде және кемінде 1 миллиард иеннен
астам жарғылық капиталға ие болуы керек.
Жапония Банкі мынадай функцияларды
орындайды:
• банкноттарды шығару;
• ақша-кредит саясатының іске асырылуы (міндетті резервтердің өзгеруі,
қаржы нарықтарындағы операциялар, пайыздық мөлшерлеменің реттелуі);
• коммерциялық банктердің өзара есеп айырысуын жүзеге асыру;
• қаржылық жағдайды және қаржы институттарын басқару жай-күйін бақылау
және тексеру;
• мемлекеттік бағалы қағаздармен операциялар жүргізу;
• халықаралық қызметті жүзеге асыру;
• экономикалық талдау және теориялық зерттеулер жүргізу.
Жапониядағы коммерциялық банктер категориясы

Қалалық банктер – Ұзақ мерзімді Сенімді банктер -
Өңірлік банктер –
Жапониядағы ірі несиелеу банктер - олардың 30-ы ғана бар,
ауқымы бойынша олардың 4-і активтер
банктердің арасында олардың тек 3-і
шағын және орта бойынша әлемдегі 25 ірі
он банк болып ғана бар. Олар
банктер болып банктің қатарына кіреді.
табылады және жартылай
табылады. Олар Қазіргі уақытта
әлемдегі ең қуатты мемлекеттік
шағын және орта сенімгерлік басқарушылар
банктер тобына арнайы несие сенімгерлік
кәсіпкерлікті
кіреді. Олар мекемелері болып операцияларды жүргізеді,
бірінші кезекте
өндірістік және сауда табылады, өйткені ұзақ мерзімді
кредиттеумен
компанияларымен олар өздерінің қаржыландыруды жүзеге
айналысады және
тығыз байланысты. қарыз алушыларын асырады, зейнетақы және
халықтың жинақ инвестициялық қорларды
Олар көптеген басқа субсидиялайды,
салымдарын басқарады және басқа
қаржы капиталдың
ішінара қаржылық басқаруды
нституттарының табыстылығы өте
қабылдайды. жүзеге асырады.
қызметін бақылайды. төмен (0,3%).
Ақша-несие саясаты
Жапония банкінің ақша-несие саясатының құралдары
айтарлықтай эволюцияға ұшырады. Соғыстан кейін бірнеше
ондаған жылдар бойы, пайыздық ставкаларды белгілеу
сияқты классикалық аспаптар, резервтік талаптар, бағалы
қағаздар нарығында операциялар, жасанды түрде
төмендетілген пайыздық ставка жетекші рөл атқарған жоқ.
1970 жылдың ортасында. Жапон экономикасындағы жағдай
терең және ұзақ дағдарыстан кейін түбегейлі өзгерді.
Елдегі ақша реттеуі Жапония Банкі, Қаржы министрлігі,
Экономикалық ұйымдар федерациясы («Кеданран») арқылы
жүзеге асырылады.
Ақша-несие саясатын жүргізу кезінде Банк Жапонияда
дәстүрлі пайыздық ставканы белгілеу, міндетті
резервтік талаптарды айқындау, мемлекеттік бағалы
қағаздарды сатып алу және сату, валюталық
интервенциялар және т.б. сияқты дәстүрлі құралдарды
пайдаланады.
Қаржылық секторды реттеуден бұрын, ақша нарығын
реттеудің ең тиімді құралы Жапония Банкінің пайыздық
ставкалары болды. Бүгінде олардың маңызы біршама
төмендеді.
Иенді сақтап қалу
Бұл көрсеткіш елдің экономикасына тікелей қатысты.
Келісім 1985 жылдың қыркүйегінде қол жеткізілгеннен
кейін және Жапония мен АҚШ арасындағы сауда-саттыққа
кедергі келтірген соң, иеннің құны күрт арта бастады.
Дефлация нәтижесінде экономикалық дамудың төмендеуіне
жол бермеу үшін Жапония Банкі 1986 жылдың қаңтарынан
1987 жылдың ақпан айына дейін бес есе пайыздық
ставкаларды төмендетті және оны 2,5% -ға дейін жеткізді.
Соғыстан кейінгі тарихтағы бұл ең төменгі деңгей екі жыл
бойы сақталды, бірақ иеннің құны бірте-бірте артып келеді.
1999 жылдың ақпанында Жапония Банкі пайыздық
мөлшерлемені шамамен 0,15% -ға төмендетті, бұл шын
мәнінде нөлге, тіпті теріс пайыздық мөлшерлемеге ауысты
дегенді білдіреді. Дефлияцияны төмендету перспективасы
жағымсыз болып қалды, өйткені Жапония банкі
экономиканың жандануына жаңа йенді ұлғайтуды және ұзақ
мерзімді несиелер бойынша сыйақы мөлшерлемесін көтеру
арқылы жаңа серпін беруді жоспарлады. Белгілі бір дәрежеде
қабылданған шаралар оң нәтижелер берді. Жапония Банкінің
ақша-кредит саясатының мәні төмен ставкаларды ұстап тұру,
оның ішінде мемлекеттік қарызға қызмет көрсету құнын
төмендету.
Кредиттік мекемелер арасындағы есеп айырысу
жүйесін тиімді және үздіксіз жұмыс істеуін
қамтамасыз ету

Банктер жүзеге асыратын транзакциялар (ақшаны
аударуды қоса алғанда) банктердің Орталық банкте
тіркелген және Жапонияда жұмыс істеуге рұқсат берген
корреспонденттік шоттар жүйесі арқылы жүзеге
асырылады. Күн сайын коммерциялық банктердің
корреспонденттік шоттары арқылы 300 трлн. иен.
Осындай операцияларды жүзеге асыру үшін Орталық
банк электрондық есептеу жүйесі жұмыс істейді.
Қаржылық жағдайды және қаржы институттарын
басқарудың жай-күйін бақылау және тексеру

Жапония Банкі өз клиенттерінің шоттарына және
депозиттеріне қаражаттың қозғалысын бақылайды және
қажет болған жағдайда инспекторларды егжей-тегжейлі
тексеруге жібереді. Мұндай тексерулер Орталық Банкке
қаржы жүйесіндегі теріс экономикалық өзгерістерге ерте
кезеңде жауап беруге және клиенттерге ағымдағы
проблемаларды шешуге көмектесуге мүмкіндік береді.
Жапонияның ақша-несие жүйесінің инфрақұрылымы
• Банктің түрлі қаржылық және несие мекемелері түрлі функцияларды
орындайды. Мемлекеттік қаржы-несиелік корпорациялар халық
шаруашылығының белгілі бір секторларының (ауыл шаруашылығы, орман
шаруашылығы, балық аулау, тұрғын үй құрылысы және т.б.), экономикалық
жағынан артта қалған өңірлерге, жергілікті билік органдарының
кәсіпорындарына жеңілдікті несиелер беруде мамандандырылған. Олардың
бюджеттері мен жылдық жоспарлары парламентпен мақұлданды және іс-
шараларды тиісті министрліктер мен ведомстволар бақылайды.
• Қаржы министрлігінің Мақсаттық қоры негізінен Жапонияның ірі
банктерінің бірі болып табылады және мемлекеттік зейнетақы, сақтандыру
және жинақ мекемелерінің капиталымен жұмыс істейді, сондай-ақ
мемлекеттік мекемелерге тиесілі. Оның қарыздарының негізгі бөлігі
мемлекеттік банктерге, корпорацияларға, орталық және жергілікті билік
органдарына беріледі.
Қазақстан мен Жапония арасындағы
экономикалық ынтымақтастық

Қазақстан мен Жапония арасындағы өзара
ынтымақтастықтың жаңа сатыға көтеріліп, байланыстардың
орныға бастауына 1994 жылдың сәуірінде және 1999 жылдың
желтоқсанында Қазақстан Республикасының Президенті
Нұрсұлтан Назарбаевтың осы елге жасаған ресми сапарлары
негіз қалағанын атап өткен жөн. Екі мемлекеттің гуманитарлық
саладағы ынтымақтастығы да уақыт өткен сайын жақсарып
келеді. Оған Қазақстан басшысының Токиоға жасаған алғашқы
сапары барысында Нұрсұлтан Назарбаевтың Жапонияның сол
кездегі Премьер-Министрі М.Хосокаваға соғыс жылдарында
Қазақстан аумағында әскери тұтқында болып, қайтыс
болғандардың тізімі бар “Естелік кітапты” табыс еткені дәлел.
Ал Қазақстан Жапония рыногына негізінен ферроқорытпа, болат, титан,
жерасты сирек металдарын экспорттаса, бұл ел бізге автокөліктер мен
олардың бөлшектерін, сондай-ақ электр жабдықтары мен тұрмыстық
техникаларды импорттап келеді.

Біраз жылдардан бері Жапонияның халықаралық ынтымақтастық банкі
Қазақстанда несие беру арқылы бірқатар жобаларды жүзеге асыра бастады.
Олардың ішінде темір жол көлігінің тасымал қуатын арттыруға, Ертіс өзені
үстінен көпір құрылысын салуға, Астанадағы халықаралық әуежайды қайта
жөндеуден өткізуге, Батыс Қазақстанда көлік жолдары жүйесін дамытуға,
Атыраудағы мұнай өңдеу зауытын күрделі жөндеуден өткізуге арналған
жобалар бар. Бүгінде солардың бірқатары жүзеге асырылды да.
Акционерлік қоғамдар
Акционерлік қоғамдар - Жапонияда олардың 220-і бар, олар тек
қана бағалы қағаздармен операцияларға мамандандырылған.
Пошталық жинақ банктер - халықтың жинақ ақшасын жинақтайды.
Осындай қызметтерді ұсынатын банктерден айырмашылығы,
пошта кеңселеріндегі жапондық банктер жеке тұлғаларға қызмет
көрсетудің әлдеқайда кең ауқымын ұсынады, орташа табыс табатын
адамдарға несие алу және үнемдеуді үнемдеу үшін неғұрлым
қолайлы жағдайларда мүмкіндік береді. Осының арқасында почта
билеттеріне бағынатын мемлекеттік почта-жинақтаушы банктер
үлкен қаржы ресурстарын жинақтай алды.
Қорытындылай келе, Жапонияның ақша-несие
жүйесінің негізгі ерекшеліктерін атап өтеміз:
- Капиталдың шоғырлануының жоғары деңгейі және
орталықтандыру.

- Банк қызметін қатаң реттеу.

- банктік мекемелердің жекелеген қызмет түрлеріне
мамандануы.

Ұқсас жұмыстар

*Ақша несие саясаты

Ақ ша-несие саясаты

ҚР ҰБ-ның ақша-несие саясаты

Ақша-несие саясаты туралы

Мемлекеттің ақша, несие саясаты

ҚР-ның ақша-несие саясаты

Ұлттық банкының ақша - несие саясаты

Қазіргі жағдайда Қазақстан Республикасының Ұлттық банкының ақшанесие саясаты

ЭКОНОМИКАНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУІ

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА

Пәндер