ОҚЫТУ ҮШІН БАҒАЛАУ ЖӘНЕ ОҚУДЫ БАҒАЛАУ




Презентация қосу
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік
университеті

«ОҚЫТУ ҮШІН БАҒАЛАУ
ЖӘНЕ ОҚУДЫ БАҒАЛАУ»
Орындаған: СПиС-41 тобының студенті
Нурахамбаева А.О.
Қабылдаған: Баймуканова М.Т .

Қарағанды 2019
ЖОСПАРЫ
• Кіріспе
• Заманауи түсініктер
• Бағалаудың мәні
• Қадағалау
• Интерпретация
• Оқуды бағалау
• Оқыту үшін бағалау
• Маңыздылығы
• Қорытынды
• Әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ

• Елбасымыз Н.Ә. Назарбаев «Білімді, сауатты адамдар - бұл
ХХІ ғасырда адамзат дамуының негізгі қозғаушы күші» деуінің
өзі - үлкен көрегендіктің белгісі. Бәрімізді бүгінгі таңда
алаңдататын мәселе – жас ұрпақтың сапалы білімді игеруі.
Бүгінгі таңдағы оқыту үрдісі жаңа әдіс- тәсілдерді, жаңаша
идеяларды қолдануды талап етеді. Қазіргі білім жүйесінің
ерекшілігі – тек біліммен қаруландырып қана қоймай, өздігінен
білім алуды дамыта отырып, үздіксіз өз бетінше өрлеуіне
қажеттілік тудыру, бiлiм беру саласында инновациялық
үрдiстi жүзеге асыру..Атап айтсақ, инновация білім беру
процесін өзгертуге бағытталған педагогикалық
жаңалық.Жаңалық енгізу мәселелерді тиімді жолмен шешу
үшін қажет.
Бағалау – оқу сапасы Бағалаудың түрлі Модуль мұғалімдерге:
туралы қорытынды нысандары олардың бағалаудың түрлі
қабылдау үшін оқу оқуды жақсарту әлеуеті нысандарын түсінуге;
куәліктері жоспарлы тұрғысынан бағалау түрлерінің барабар
және жүйелі сипатталған және мақсаттарын анықтауға
жинақталған кез келген бағаланған. Сондықтан және негіздеуге;
қызмет түрлеріне да осы модуль оқыту бағалаудың формалды және
қатысты санат. Осы үшін бағалау, сондай-ақ формалды емес жүйелерін
санат бағалаудың екі оқуды критериалды анықтауға/бағалауға;
аспектісін көздейді: бағалауды зерделеуге әрбір мұғалім оқыту мен оқу
оқуды бағалау (жиынтық бағытталған. сапасын жақсарта
бағалау) және оқыту алатынын/жақсарта
үшін бағалау алмайтынын түсіндіруге
(формативтік бағалау). көмектеседі.
Бағалау

Егер бағалау мақсаты
Оқытуды, әдістерді
жіктеу, сертификациялау
және осы мүмкіндіктерді
немесе оқытуды жылжыту
Іске асыру түрлерін
үшін оқыту
жақсарту мүмкіндіктерін
қорытындысын шығару
анықтауын бағалау
болса, онда өзінің
қалыптастырушы
функциясы бойынша
(формативті) немесе
бағалау жиынтық (суммативті
Оқыту үшін Бағалау
болып табылады және
(ОүБ) болып табылады.
оны оқытуды
бағалау деп атайды.
ЗАМАНАУИ ТҮСІНІК
• Формативтік (қалыптастырушы) және
жиынтық мақсат арасындағы
айырмашылық 1960 жылдардан бастап
белгіленген, бірақ, берілген екі терминнің
мәні нақты анықталмаған. Бағалаудың екі
нысаны да білім беру жүйесіне қажет-ақ.
Іс жүзінде бұдан анығырақ айырмашылық
жіктеу және есеп беру үшін өткізілетін
оқуды бағалау және нақты мақсаты
оқушылардың оқуына ықпал етуге арналған
оқытудың бөлігі ретінде бағалауды қолдану
болып табылатын оқыту үшін бағалау
арасында жүргізіледі.
• Егер бағалау мақсаты баға қою,
сертификаттау немесе оқытудың алға
жылжуын тіркеу үшін оқыту
қорытындысын шығару болса, онда өзінің
функциясы бойынша
бағалау жиынтық болып табылады және
кейде оны оқуды бағалау деп атайды
Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Қалыптастыруш
Жиынтық
ы
Оқыту үшін бағалау Оқуды бағалау

Ынталандырушы Жиынтық

Мысалы: мадақтап
Мысалы: ҰБТ,
қолдау, бір сабақтың
тоқсандық баға....
бағасы
«Бағалау» термині «жақын отыру» дегенді
білдіретін латын сөзінен шыққандығы
кездейсоқ емес, себебі бағалаудың негізгі
сипаты бір адам басқа адамның не айтып, не
істегенін немесе өзін-өзі бақылау жағдайында
өзінің дербес ойлауын, түсінігін немесе
тәртібін мұқият бақылауы болып табылады.

Бағалау түрлері

алынған бұдан арғы іс-әрекетті
мәліметтердің интерпр анықтау үшін қолданылуы
қадағалау; етациясы; мүмкін
шешімдерді қорытындылау.
ҚАДАҒАЛАУ
• Қадағалауды өткізу үшін оқушылардың
нені білетіндігін және не істей
алатындығын, сонымен қатар олар
қандай қиындықтармен кездесуі мүмкін
екендігін анықтау қажет. Сыныптағы
әдеттегі іс-әрекетті, яғни, балалардың
өзара әңгімесін тыңдап, тапсырманы
орындап отырған
оқушыларды қадағалау немесе олардың
орындаған сынып және үй
жұмыстарын тексеру бірталай
ақпарат беруі мүмкін. Оқушының
сұрақтарға берген жауаптары
бақылануы керек. Басқа сөзбен
айтқанда, бағалайтын тұлға алынған
мәліметтердің мәнін анықтауы
қажет.
ИНТЕРПРЕТАЦИЯ
Интерпретация қызығушылық
тудыратын, яғни, ерекше дағдылар,
көзқарастар немесе оқыту түрліне
қатысты жүргізіледі. Мұндай
параметрлерді көбінесе өлшем деп
атайды және оларды оқыту
мақсаттарына немесе міндеттеріне
жатқызады. Әдетте, бағалау бөлігі
ретіндегі бақылау алдын ала
қалыптастырылған өлшемдер бойынша
жүргізіледі, бірақ кейде мұғалімдер
жоспарланбаған өзара
әрекеттесушілікті немесе нәтижелерді
бақылайды және өткенді шолу
өлшемдерін қолданады. Осыған
байланысты интерпретацияны кейде
логикалық қорытынды деп атайды.
ҚОРЫТЫНДЫ
• Мәліметтерді интерпретациялау негізінде бағалауды қамтитын
қорытынды жасалады. Бұл кезеңде бағалау үдерісі ол қызмет ететін
түрлі мақсаттарға және ақпарат қолданылатын тағайындауларға
сәйкес түрліше ұсынылған.
Оқуды бағалаудың мақсаты, керісінше, оқушы қазіргі уақытта
не оқып білгенін жинақтау болып табылады. Негізінен, ол
тікелей келешек оқытуға үлес қосуға бағытталмаған, бірақ
маңызды мәні бар тестілеу оқыту үдерісіне кері әсерін тигізуі
мүмкін (Assessment Reform Group, 2002b).

ОүБ кезінде бақылау, интерпретация
және өлшемдер оқытуды бағалау кезінде
қолданылатын өлшемдерге ұқсас болуы
мүмкін, бірақ олардан туатын
қорытынды және шешім басқа сипатта
болады.

Оқыту үшін бағалау – бұл білім алушылар өздерінің
оқудың қандай сатысында тұрғанын, қандай
бағытта даму керек және қажетті деңгейге қалай
жету керек екендігін анықтау үшін оқушылар және
олардың мұғалімдері қолданатын мәліметтерді іздеу
және түсіндіру үдерісі.
Мұғалімнің бағалаудағы ролі

Мұғалімнің ролі Мақсаттары
Кері байланысты және
Мұғалім тәлімгер
әр оқушыға қолдау
ретінде
көрсету

Жұмыс үрдісіне
Мұғалім жетекші бағыттау үшін
ретінде диагностикалық
ақпарат жинақтау

Мұғалім есепке алу Оқушылардың өсуі
маманы ретінде мен жетістіктерін жазу

Оқушы жетістіктерін
Мұғалім баяндамашы ата-анасына,
ретінде оқушылар мен мектеп
әкімшілігіне хабарлау
КРИТЕРИЙАЛДЫ БАҒАЛАУ
ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ
Formative ЖИЫНТЫҚ
(формирующее / Summative (итоговое)
текущее)
Оқыту барысында Әдетте тақырыптың, бөлімнің
соңында

Кері байланыс береді
Қорытынды тұжырым береді
Оқушыларға өз жұмыстарын
түзетуге көмектеседі
Оқушыларға нені
Мұғалімдерге өз жұмысын үйренгендігін көрсетуге
жоспарлауға жәрдемдеседі мүмкіндік береді
КРИТЕРИЙАЛДЫ БАҒАЛАУ
ЖҮЙЕСІН ЖАСАҚТАУ КЕЗЕҢДЕРІ
Пәннің нақты тақырыптары
бойынша критериалды
4 ҚАДАМ Бағалауды жүзеге асыру

Бағалаудың критериалды шкаласын
3 ҚАДАМ жасау

Оқушылардың оқу жетістіктерін
бағалаудың жалпы критерийлерін әзірлеу
2 ҚАДАМ

Пән бойынша кіріктірілген эксперименталды
оқу бағдарламасын меңгеру, мақсаттары
1 ҚАДАМ мен міндеттерін анықтау
ОҚЫТУДЫ ЖАҚСАРТУДЫҢ 5
ҚАҒИДАСЫ
Оқушылармен кері байланысты
тиімді қамтамасыз ету.

Оқушылардың өзіндік оқуға
белсенді қатысуы.

Факторлары Бағалау нәтижелерін ескере отырып,
оқытуды өзгерту.

Оқушылардың өзін-өзі бағалауы

Өздерінің оқуын қалай жақсартуға
болатындығын түсіну қажеттігі.

www.themegallery.com
Бағалаудың негізгі мақсаттары
Оқытудың қиындықтарын
анықтау. Орта мектептерде мысалы,
сауаттылық және арифметика
саласындағы проблемаларды анықтау үшін
тестілер өткізілуі мүмкін; одан кейін
Жетістікке жеткендігін
өзіндік түзету және тестілеу жұмыстары көрсететін кері
қайталап өткізуге болады. байланыс (оқушылар,
Бағалау мұғалімдер және ата-
аналар үшін). Мұндай кері
байланыс «әсердің» бейресми
бағалануынан бастап ресми
Уәж. Кері байланыс көбінесе уәж болып жазбаша тестілерге дейін
табылады. Ынталандыру ретінде тестінің түрленуі мүмкін, бірақ
немесе емтиханның өткізілуі әдетте кейбір негізгі мақсат оқушылар мен
мұғалімдерге жетістіктер
оқушылар мен мұғалімдердің ойларын
мен даму, мысалы, білім,
жинақтап, әрекет етуге итермелейді. түсіну және дағды туралы
Мұндай сыртқы ынталандыру оқыту үшін хабарлама беру болып
мадақтауға негіз болуы мүмкін, бірақ табылады.
мұқият бақылау жүргізілмесе, мәжбүрлеу
құралына айналуы да ықтимал.
Блэк пен Уильямның түпнұсқалық зерттеулерінде сыныптың «қара
жәшік» сияқты техникалық метафорасы қолданылған және сол арқылы оқыту
үшін бағалауды қолдану «қара жәшік ішіндегі жұмыс» ретінде белгілі болды

Сұрақтың дұрыс Оқушымен бірге
қойылуы критерийлерді
талдау

Сыныптасын
және
өзін-өзі бағалау Кері байланысты
қамтамасыз ету
www.themegallery.com
ҚОРЫТЫНДЫ

• Александердiң 2001 жылы шыққан еңбегiнде,
«Сыныптағы бағалау тек қана бағалау техникалық тәсiл
емес. Мұғалiмдер жазбаша немесе ауызша түрде баға қою
жолымен бағалайды. Олар қолданатын кез келген
нысанның артында тек қана обьективтi немесе
жеткiлiктi дәрежеде обьективтi нормалар мен
стандарттар ғана емес,оның қалай дамып келе
жатқанын,өзiнiң оқу сатысынан қай баспалдағында
тұрғанын анықтау мақсатында екенi айтылған деп»
тұжырымдайды.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
• Alexander, R., (2001). Culture and pedagogy. [Мәдениет пен педагогика] Wiley-
Blackwell
• Assessment Reform Group, (2002а). Assessment for Learning: 10 Principles.
[Оқыту үшін бағалау: 10 ұстаным] University of Cambridge Faculty of
Education.
• Assessment Reform Group, (2002b). Testing, Motivation and Learning. [Тестілеу,
қызықтыру және оқыту] University of Cambridge Faculty of Education.
• Black, P. and Wiliam, D. (1989a) Assessment and Classroom Learning, Assessment
in Education: Principles, Policy and Practice [Бағалау және сыныпты оқыту,
білім беру саласындағы баға: ұстанымдар, саясат пен практика]. 5 (1): 5-75.
• Black, P. and Wiliam, D. (1998b) Inside the black box: raising standards through
classroom assessment [Қара жәшіктің іші: сыныпты бағалау арқылы
стандарттарды арттыру]. King’s College London, School of Education (now
available from NFER/Nelson).

Ұқсас жұмыстар
Бағалаудың түрлері
Оқуды бағалау
Оқыту үшін бағалаудың түпкілікті нәтижесі
Оқыту үшін бағалау Оқуды бағалау
Жаңа форматтағы мұғалім
Ықшамсабақ жаттығуын жоспарлау
Жаңартылған бағдарлама
Информатика мұғалімі
Критериалды бағалау өлшемі сапалы білім өлшемі
Оқу үдерісін Саралап оқыту тәсілдерін қолдану ұйымдастырудағы педагогикалық әдіс - тәсілдер
Пәндер