Кәсіби аурулар факторлары




Презентация қосу
Батыс Қазақстан инновациялық-технологиялық университеті

«Педагогика және психология»
кафедрасы

Кәсіби аурулар
Орындаған: «ПжП» мамандығының
4 курс студенті Уразова А.Ж

Орал, 2019ж
Жоспар
1. Кәсіптік ауру дегеніміз не?
2. Кәсіби аурулар факторлары
3. Қызметкерлердің кәсіби аурулары
4. Негізгі кәсіби аурулар
5. Кәсіптік қауіп
6. Кәсіби аурулардың алдын алу
Кәсіптік ауру дегеніміз не?
Кәсіптік ауру – еңбек
қызметі себепші болған қауіп
факторларының әсер етуі
нәтижесінде туындайтын ауру
(Халықаралық еңбек
ұйымының анықтамасы).
Қызметкерлердің кәсіби аурулары
Әдістемелік амалдардың бірлігі мен материалдардың халықаралық
салыстырымдылығын қамтамасыз ететін нормативтік құжат болып табылатын
Аурулардың халықаралық жіктемесінде (АХЖ) жеті негізгі топ біріктірілген.

1-топ: жіті және созылмалы улану түрлері және олардың салдары;
2-топ: өнеркәсіптік аэрозоль әсерінен туындайтын аурулар;
3-топ: физикалық табиғат (иондайтын сәулелену, шуыл мен тербеліс,
қатты қыздыратын және суытатын микроклимат) факторлары әсер еткен
кезде туындайтын аурулар;
4-топ: денеге шамадан тыс жүк түсуіне және кейбір органдар мен
жүйелердің артық күш жұмсауына байланысты аурулар;
5-топ: биологиялық факторлардың әсерінен туындайтын аурулар;
6-топ: аллергиялық аурулар;
7-топ: өскіндер.
Негізгі кәсіби аурулар

Жіті кәсіптік аурулар (улану) –
зиянды өндірістік факторлар бір рет Созылмалы кәсіптік аурулар (улану) – зиянды
факторлардың ұзақ уақыт әсер етуі нәтижесінде
(көп дегенде бір жұмыс ауысымы туындайтын аурулар. Созылмалы түрлеріне кәсіптік
ішінде) әсер еткеннен кейін кенеттен аурулардың салдары (мысалы, көміртек оксидімен
туындайтын аурулар. уланғаннан кейін орталық жүйке жүйесіндегі
тұрақты органикалық өзгерістер), жұмыс
тоқтатылғаннан кейін ұзақ уақыттан соң өршитін
кейбір аурулар (бериллиоз, силикоз және т. с. с.),
сондай-ақ дамуына кәсіптік аурулар қауіп факторы
болатын аурулар (асбестоз кезінде өкпенің қатерлі
ісігі, шаңнан бронх қабынуы) жатады.
Кәсіптік аурудың диагнозын анықтаған (яғни аурудың
мамандықпен байланысына сараптама жүргізген кезде) кезде
мыналар ескеріледі:

Барлық зиянды өндірістік
факторлардың нақты
Алдын ала (жұмысқа
Бүкіл еңбек қызметімен параметрлері және кәсіптік
қабылданған кезде) және
айналысқан кезеңдегі бағдарға сәйкес олардың
мерзімді түрде
кәсіптік бағдар туралы сақталуы көрсетілген, еңбек
медициналық қарап-
мәліметтер; жағдайларының санитарлық-
тексерулердің деректері;
гигиеналық сипаттамасының
деректері;

Жұмыскердің денсаулық
Осы кәсіптік ауруға тән
сақтау мекемелерінің
өзгерістер бар екенін
медициналық көмегіне
куәландыратын кешенді
жүгінуі және оның аурулары,
клиникалық-
соның ішінде еңбекке
функционалдық зерттеп-
уақытша қабілетсіздігі
қараудың нәтижелері.
туралы мәліметтер;
Кәсіптен туындаған аурулар
Кәсіптен туындаған аурулар – туындауына өндірістік факторлар
белгілі бір үлес қосатын, негізінен полиэтиологиялық аурулар тобы.

Бұл ауруларға тән сипаттар:
кең тараған;
аурудың өршуін айқындайтын еңбек
жағдайларының сандық көрсеткіштерінің
жеткілікті зерттелмеуі;
айтарлықтай әлеуметтік салдары –
демографиялық көрсеткіштерге теріс ықпалы
бар (өлім-жітім, өмір ұзақтығы, еңбекке уақытша
қабілетсіз болып қалатын жиі әрі ұзақ болатын
аурулар).
Кәсіптен туындайтын ауруларға қандай аурулар
жатадыы:

Жүрек-қан тамырлары жүйесінің аурулары
(күретамырдың жоғары қан қысымы,
жүректің ишемиялық ауруы);
Невроз сияқты жүйке-психика аурулары;
Қимыл-тірек аппаратының аурулары
(мысалы, бел-құйымшақ құяңы);
Тыныс органдарының бірқатар аурулары
және т. б. жатады.
Кәсіптік қауіп

Кәсіптік қауіп – жұмыскердің
еңбек шарты немесе
келісімшарт бойынша өз
міндеттерін орындауына
байланысты денсаулығына зиян
келтіру (бұзу) немесе опат болу
ықтималдығы.
Кәсіптік қауіпті бағалауға кезеңдері

1. Кәсіптік қауіптің құрылымы мен
1. Кәсіптік қауіптің құрылымы мен
дәрежесін бағалау (сақталудағы
дәрежесін бағалау (сақталудағы
сандық сипаттамалары: фактордың
сандық сипаттамалары: фактордың
деңгейі, әсер ету уақыты, жұмыс
деңгейі, әсер ету уақыты, жұмыс
өтілі; сақталудағы сапалық
өтілі; сақталудағы сапалық
сипаттамалары: фактордың әсер
сипаттамалары: фактордың әсер
еткіштігі, нысана-органдар, әсер
еткіштігі, нысана-органдар, әсер
ететін факторлардың біріккіштігі
ететін факторлардың біріккіштігі
немесе қарама-қайшылығы); 2. Еңбек жағдайларының
немесе қарама-қайшылығы); 2. Еңбек жағдайларының
тобын, алдын алу
тобын, алдын алу
шараларының қауырттығын
шараларының қауырттығын
және көлемін бағалау.
және көлемін бағалау.
Кәсіптік қауіпті бағалаудың түрлері
Кәсіптік қауіпті алдын ала бағалау – жұмыс орындарын
аттестаттаған кезде гигиеналық еңбек жағдайларын бағалау
арқылы жүргізіледі. Оны еңбек процесі факторларының
зияндылық және қауіптілік көрсеткіштері бойынша еңбек
жағдайларын бағалаудың гигиеналық өлшемшарттары
бойынша жүргізеді. Оның үстіне кәсіптік аурулардың түрлі
үлгілер бойынша шуылдан, тербелістен, шаң мөлшерінен
туындауы ықтимал деген болжал жасауға болады.
Кәсіптік қауіпті түпкілікті бағалау – денсаулық жай-
күйінің мынадай көрсеткіштері бойынша жүргізіледі: кәсіптік
және жалпы ауру-сырқаулардың деңгейі, төлқұжаттағы жас
мөлшеріне, өлім-жітімге қатысты алғанда биологиялық жас
мөлшерінің ұлғаюы. Бұл жағдайда денсаулық сақтау, ағзаның
функционалдық қабілетін қорғау, алдағы өмір сүру ұзақтығы
және келешек ұрпақтың салауаттылығы еңбек жағдайларының
қауіпсіздік өлшемшарттары болып табылады.
Кәсіптік қауіп түрлері

Жеке қауіп – нақты бір
жылдағы немесе жұмыс өтілі
барысындағы еңбек
жағдайларының әсерінен
топтағы бір адамның зардап шегу
ықтималдығы. Бұл
мамандықтағы кәсіптік аурудың
орташа даму мерзімінің
Топтық қауіп – бір жылдағы немесе жартысынан асатын жұмыс өтілі
жұмыс өтілі барысындағы еңбек аса күшті қауіп факторы болып
жағдайларының жағымсыз салдарының саналады.
жұмыскерлер тобына бір уақытта әсер ету
ықтималдығы.
Қорытынды
Қазіргі өркениетті елде, ірі мемлекеттерде заманауи басты мәселелердің бірі – адам
факторы. Өйткені адам – мемлекеттің баға жетпес байлығы. Сондықтан да адам
денсаулығын сақтау қоғаиның тұтастай макрожүйесінің басты, негізгі және жүйе
құраушы факторы болып табылады. Еңбек ету шарттарының өз деңгейінде
орындалмауынан қолайсыздықтың тууы, қол күшімен атқарылатын ауыр жұмыстар
ауқымының ұлғаюы, еңбек және демалыс тәртібінің бұзылуы, аурудың алдын алу
бойынша профилактикалық медициналық тексерулердің сапасы мен қамту көлемінің
төмендігі, медициналық-санитариялық бөлімдер меен бекеттердің,
профилактикалардың жаппай жабылуы, жойылуы, бұрынғыдай жұмысшылардың
шипажайларда, сауықтуру орындарында, жылына бір рет демалып, күш-қуат жинап,
денсаулығын қалпына келтіруге жағдай жасалынбауы кәсіби аурулардың бел алуына
және түрлң аурулардың асқынуына, өзге де аурулардың пайда болуына мүмкіндік асап,
аурушаңдыққа алып келеді. Жалпы кәсіби аурулардың ішінде әсіресе жұмыс істеу
қабілетін уақытша жоғалту жоғары деңгейде қалып отыр. Ал бұд біздің қоғам үшін
ойланатын, шешімін табуға тиіс жағдай.
Назарларыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар
Кәсіби аурулар жиынтығын сипаттайтын
КӘСІПТІК АУРУЛАР
Тұқым қуалайтын ауруларды емдеудің негізгі принциптері
КӘСІБИ АУРУЛАР
Кәсіби аурушаңдықты алдын алу шаралары
Вибрациялық ауру
Экогенетика және фармакогентика негіздері
Індеттанулық балау
Шетелдік кофехана жабдықтарын өндірушілер
Бизнес мәдениеті
Пәндер