Карта мен план: глобусты жазықтыққа көшіру, картографиялық проекциялар мен бұрмалану

Жоспар

I Кіріспе

II Негізгі бөлім

1. Карта план жайлы жалпы түсінік

2. Глобустан картаға көшу

3. Жер бетін жазықтыққа жазып бейнелеу

III Қорытынды

Ертеректе карталар теңіз бағыттарын анықтауда қолданылған . Қазіргі таңда оның маңыздылығы жоғалған емес. Жаңа технологиялық электронды карталар кеңінен қолданыла бастады . ХV ғасырда фламандық картограф Меркатор жасаған географиялық карта теңіз жолдарында әлі күнге шейін қолданылады. Одан бөлек өндіріс пен ғылымдарда да әр түрлі салаларда пайдаланады . Мысалы ғалымдар жер сілкінуді болжауға ұмтылғанда жер қыртысының магниттік карталарын қолданылады. Сонымен географиялық карта- жер бетінің толық немесе бөлшекті формасының кішірейтілген нұсқасы.

Г. Меркатор картасы

Карта -математикалық заңдарға негізделе отырып (масштаб пен проекция )

бойынша кішірейтіліп әрі жинақталып шартты белгілермен бейнеленген көрініс .

План( лат . планус -жалпақ, тегіс ) жер бетінің шағын бөлігінің қағазға белгілі бір масштабқа сәйкес кішірейтіліп шартты белгілермен түсірілген көрінісі.

План мен картаның айырмашылығы мен ұқсастықтары:

Масштаб айырмашылығы :

План өте ірі масштабта сызылады, 1см -5м, 1см -10м.

Картада меридиандар мен паралельдер міндетті түрде сызылады, ал планда нақты көрсетілмейді

Шартты белгілердің айырмашылығы;

Планда көптеген заттың нақты мөлшерін анықтауға болады, ал картада ондай мүмкіндік жоқ.

Глобустағы жер бетінің дәл бейнесін картаға көшіру үшін картографиялық проекциялар қолданылады . Жердің шар тәрізді болуына байланысты жазық карта бетінде бейнелеуде әр түрлі бұрмалану болады. Бұрмалану ұзындыққа, пішінге, бұрышқа, ауданға байланысты бұрмаланады. Ірі масштабты топографиялық карталарда

бұрмалану онша байқалмайды, ал керісінше ұсақ масштабта артады .

Бұрмаланушылықты азайту мақсатында проекциялар қолданылады

Проекция қолдану барысында аудандар, материктер, мұхиттардағы бұрмаланушылық байқалмайды. Проекциялардың ең көп -қолданылатын түрі цилиндрлік, конустық, көп конусты, азимуттық проекциялар .

Жер бетін жазықтыққа жазып бейнелеу әдісі. Глобусты алып қарасақ, глобустың меридиандардың бойымен әрқайсысын жазықтыққа жазғанда одан алщақ кетпейтіндей етіп полюстен -полюске дейін жіңішке тілімге бөлшектейміз, тілімдерді бір- бірімен экватордың бойымен түйістіріп орналастыратын болсақ, меридиандардың бас жақтарының жұғыспай тұрғанын байқаймыз. Енді тілімдерді параллель бағытта созатын болсақ біртұтас дүние жүзі картасын көреміз.

Қорытындылай келе, карталардың маңызы географиялық мәліметтердің жинақталуымен анықталады. Мазмұнына қарай барлық карталар жалпы географиялық болып бөлінеді Жалпы географиялық карталарда жергілікті жердің басты обьектілері түгел, әрі нақты белгіленеді, бұған физикалық карталар мысал бола алады .

Ұқсас жұмыстар

Картографиялық проекциялар мен бұрмалану түрлері

Картографиялық проекциялар және бұрмалану түрлері

Картографиялық проекциялар: бұрмалану түрлері мен таңдау факторлары

Картографиялық проекциялар: цилиндрлік түрі, бұрмалану және теориялық негіздер

Картографиялық проекциялар мен бұрмаланулардың жіктелуі және сипаттамасы

Картографиялық проекциялар: түрлері, қасиеттері және қолданылуы

Картографиялық проекциялар: түрлері, сипаттамалары және таңдау критерийлері

План, карта, профиль: масштаб пен дәлдік, геодезиялық план мен құрылыс сызбаларының шартты белгілері

Жер эллипсоиды және геоид: құрылымы, референц-эллипсоидтар мен картографиялық проекциялар

Топографиялық карта мен план жасауға арналған геодезиялық координаттар жүйелері және мемлекеттік геодезиялық желінің сипаттамасы

Пәндер