Бағаны жоспарлау әдістері

Презентация қосу

БАҒА САЯСАТЫ
Бағаларды жіктеу
Баға- сату көлемі мен өнімді сатудан түскен түсімді анықтайтын
маңызды фактор болып табылады. Сондықтан сату көлемін
жоспарлау бағаны жоспарлау кезеңін қамтиды. Бағаны белгілеу
кезінде кәсіпорын өнім шығарудың оңтайлы көлемі және өндіріс
шығындарының қол жеткізілген деңгейі кезінде табыстың ең жоғары
көлемін қамтамасыз ететін деңгейге ұмтылуы тиіс.
Нарық жағдайында тауар бағасы сұраныс пен ұсыныстың әсерінен
қалыптасады. Бұл тауарлардың жекелеген түрлерінің бағасын
реттеуге мемлекеттің қатысуын жоққа шығармайды. Бұл олардың
негізсіз жоғарылауын бақылау арқылы жүзеге асырылады. Үкімет
өнімнің бағасын декларациялауды белгілей алады, тауарлардың
экономикалық және әлеуметтік маңыздылығына сүйене отырып,
бағаларды арттырудың шекті коэффициенттерін және
рентабельділіктің шекті деңгейлерін енгізе алады. Бұл факторлар
бағаны жоспарлау процесіне айтарлықтай әсер етеді.
Бағаларды реттеуге мемлекеттің қатысу дәрежесіне
қарай олардың үш түрі қолданылуы мүмкін:

тіркелген
реттелетін
еркін
Тіркелген бағалар-бұл тұрақты, мемлекет белгілеген бағалар,
олардың деңгейі прейскуранттарда анықталған. Кәсіпорын
бағаны жоспарлау кезінде оларды өзгертуге құқылы емес.
Реттелетін бағалар-бұл мемлекет ең жоғары немесе ең
төменгі деңгейді белгілейтін бағалар, яғни кәсіпорындардың
өтуге құқығы жоқ бағалар.
Еркін бағалар-бұл өз пайымдаулары мен өнімге деген
сұранысты негізге ала отырып, кәсіпорын деңгейді өзі
белгілейтін бағалар.
Бағалар кәсіпорынның босату бағасына, көтерме және
бөлшек сауда бағалары болып бөлінеді.

Кәсіпорынның босату бағасы – бұл кәсіпорын өнімді
тұтынушыларға сататын баға. Ол өнімді өндіру мен өткізу
шығындарын (толық өзіндік құн), кәсіпорынның пайдасын,
қосылған құн салығын және акциздерді қамтиды.
Көтерме баға – бұл көтерме-өткізу делдалдары бөлшек сауда
желісінің тауарларын және өзге де тұтынушыларға беретін баға.
Кәсіпорынның босату бағасынан және көтерме фирмалардың өткізу
үстеме бағасынан тұрады және олардың өнімді тұтынушыға дейін
жылжыту жөніндегі шығындарын жабуға және рентабельді
жұмысты қамтамасыз етуге арналған.
Бөлшек баға-бұл бөлшек сауда фирмалары өнімдерді халыққа және
фирмаларға сататын баға. Ол көтерме бағаны (тауар
дайындаушыдан тікелей сатып алынған болса, кәсіпорынның босату
бағасын) және фирмалардың сауда үстеме бағасын қамтиды.
Бағаны жоспарлау әдістері
Кәсіпорын өніміне бағаны жоспарлау
кезінде баға белгілеудің мынадай әдістерін
қолдана алады:
1) шығындар негізінде;
2) бәсекелестік деңгейіне бағдарлай отырып;
3) сұранысқа бағдарлай отырып;
4) параметрлік әдістер.
Шығындар негізінде
Өнімді өндіру және өткізу шығындары негізінде бағаны белгілеу әдісі. Бұл отандық
баға белгілеу тәжірибесінде қолданылатын ең қарапайым және кең таралған әдіс.
Әдістің мәні - тауардың бағасы тауардың өзіндік құнына үстеме қосу жолымен
қалыптасады.
Өнімді өндіру және сату шығындарының негізінде бағаны белгілеу әдісі бірқатар
себептер бойынша танымал болып қала береді.
Біріншіден, сатушылар сұраныс туралы көбірек біледі. Бағаны шығындарға
байланыстыра отырып, сатушы баға белгілеу мәселесін жеңілдетеді. Оған
(яғни,сатушыға) сұраныстың ауытқуына байланысты бағаны тым жиі түзетуге тура
келмейді.
Екіншіден, егер бұл баға белгілеу әдісін саланың барлық кәсіпорындары
пайдаланатын болса, олардың бағасы ұқсас болады. Сондықтан баға бәсекелестігі
барынша төмен болады.
Үшіншіден, көптеген адамдар "орташа шығындар (+) плюс пайда" есептеу
әдістемесін сатып алушыларға да, сатушыларға да неғұрлым әділ деп санайды.
Жоғары сұраныс кезінде сатушылар сатып алушылардың есебінен басылмайды
және сонымен бірге салынған капиталға әділ табыс нормасын алуға мүмкіндігі бар.
Бәсекелестік деңгейіне бағдарланумен
бағаны белгілеу әдісі
Бәсекелестік деңгейіне бағдарланумен бағаны белгілеу әдісі. Баға
шығасыларға тікелей тәуелді болмауы мүмкін, ал соңғылары
нарықтағы шарттарға сәйкес өзгертілуі мүмкін.
Бұл жағдайда шығындар мүлдем ескерілмейді. Оларды жаңа
тауарды шығару кезінде ескеру керек, оның сату бағасы нарық
шарттарына сүйене отырып белгіленеді.
Осылайша есептелген баға тұтынушылардың позициясына,
бәсекелестердің бағасына, тауар мен сервистің ерекшеліктеріне
байланысты нарықтық бағадан төмен немесе одан жоғары болуы
мүмкін.
.
Шағын кәсіпорындар өз тауарларына немесе жеке шығындарына
сұраныстың ауытқуына байланысты емес, нарықтық көшбасшы өзгерткен
кезде бағаны өзгерте отырып," көшбасшы артынан " жүреді. Кейбір
фирмалар шағын үстеме баға алуы немесе тұрақты бағамен осы
айырмашылықты сақтай отырып, шағын жеңілдік беруі мүмкін.
Бұл баға белгілеу әдісі сұраныстың икемділігі өлшеуге қиын болған
жағдайларда өте танымал, өндірушілерге ағымдағы баға деңгейі саланың
ұжымдық даналығын, пайданың әділ нормасын алудың кепілі ретінде
көрінеді.(если коп болып жатса,осы абзацты алып тастауыңа болады)
Бәсекелестік баға белгілеу сауда-саттық барысында мердігерлік
кәсіпорындар үшін күрескен жағдайларда да қолданылады. Мұндай
жағдайларда өз бағасын белгілеу кезінде өндіруші осы баға мен өз
шығындарының немесе сұраныстың көрсеткіштері арасындағы өзара
қарым-қатынастардан емес, бәсекелестердің күтілетін баға
ұсыныстарынан бас тартады. Ол келісім-шартты жеңіп алғысы келеді, ал
ол үшін басқалардан төмен баға сұрау керек. Алайда, бұл баға өзіндік
құнынан төмен болмауы керек, әйтпесе кәсіпорын өзіне қаржылық
шығын әкеледі
Сұранысқа бағдарланумен баға
белгілеу әдісі.
Баға деңгейі осы тауардың сұраныс деңгейіне
тәуелді болады. Баға белгілеудің осы әдісінің негізінде
сұраныс Заңы мен бағалық икемділік әрекетін есепке алу
қажеттілігі жатыр. Баға белгілеудің негізгі факторы
сатушының шығындары емес, сатып алу қабылдауы
болып саналады.
Тұтынушылардың санасында тауардың құндылығы
туралы ұғымды қалыптастыру үшін кәсіпорындар өзінің
маркетинг кешендерінде әсер етудің бағаланбаған
тәсілдерін пайдаланады. Бұл жағдайда баға тауардың
сезілетін құндылықтық маңыздылығына сәйкес келеді.
Параметрлік әдіс
Баға белгілеудің параметрлік әдістерінің негізінде бағаның
бұйымның әр түрлі параметрлеріне тәуелділігі жатыр,олардың
арасында тауар сапасының көрсеткіштері маңызды орын алады.
Бұл әдістер өнімнің параметрлік қатарының ішінде әр түрлі
модельдерге баға белгілеу үшін кеңінен қолданылады.
Базалық модельдің бағасы шығындарға бағдарланған әдіс
көмегімен немесе басқа әдістердің көмегімен есептеледі, ал
параметрлік қатардың моделіндегі бағалар бұйымның бағасы
мен оның параметрлері арасындағы тәуелділікті көрсететін
әртүрлі коэффициенттердің көмегімен есептеледі.
Тәжірибеде пайдалылық пен бағаның арақатынасы баға
белгілеудің келесі параметрлік әдістерінің көмегімен ескеріледі:
Үлестік баға әдісі
O Үлестік баға әдісі негізгі сапа параметрі бірлігінің
құнын (қуаты, өнімділігі және т.б.) есептеу негізінде
бағаны айқындаудан тұрады.
Есеп мынадай формулалар бойынша жүргізіледі:
немесе ,
мұнда – жаңа өнімнің бағасы; – жаңа бұйымның негізгі
параметрінің мәні; – базалық өнімнің бағасы; – базалық
бұйымның негізгі параметрінің мәні. Мұнда / – негізгі
сапа параметрі бірлігінің үлестік бағасы.
Баллдық әдіс
O Баллдық әдіс тұтынушыларға арналған
бұйымдардың сапа параметрлерінің белгілі бір
жиынтығының сараптамалық бағалауына негізделген.

Сапа параметрлеріне техникалық-экономикалық
параметрлер, сондай-ақ эстетикалық, органолептикалық
қасиеттері, сәнге сәйкестігі және т. б. жатады.
Есептеу үшін формулалар қолданылады:
,
мұнда және – тиісінше жаңа және базалық өнім
балдарының сомасы; / -бір балдың орташа бағасы.

Ұқсас жұмыстар

Шет елдердегі баға құру және бағаларды реттеу тәжірибесі

Сабақ тақырыптары

Калькуляциялық шығындардың схемасы

Тауар айналымы

Маркетингтің теориялық негіздері және тұжырымдамалары туралы

Кәсіпкерлік пәніне жалпы шолу

Бағаны белгілеу және бағалар жұйесі

ФИРМАНЫҢ БАҒА САЯСАТЫ МЕН БАҒА СТРАТЕГИЯСЫ

Баға және баға жасау

Экономикалық тиімді мемлекет

Пәндер