Карта - белгілі бір топографиялық проекциялар көмегімен Жер бетінің үлкен өлшем бірліктерінде анықталатын аудандардың нақты жазықтықта кішірейтілен кескіні




Презентация қосу
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
Ш.Есенов атындағы Каспий мемлекеттік технологиялар және инжиниринг
университеті

Картографияның
басқа ғылымдармен
байланысы

Орындаған: ТУР 18-1 тобы
студенті Тәуекел Р.
Тексерген: Джумабаева С.

Ақтау қ. 2019 ж.
Картаны пайдалану – картографиялық өнімдерді (карта,
глобус, атлас, т.б.) тәжірибелік, ғылыми, мәдени-
ағартушылық, оқу салаларында, оның ерекшеліктері мен
бағыттарын үйрететін картографиялық өнімдермен жұмыс
істеу әдістері жасалатын, алынған нәтижелердің сенімділігі
мен ықпал ету деңгейіне баға берілетін картографияның
бір бөлімі.
Карта – белгілі бір топографиялық проекциялар
көмегімен Жер бетінің үлкен өлшем бірліктерінде
анықталатын аудандардың нақты жазықтықта кішірейтілен
кескіні.
Карталар әртүрлі белгілеріне: бейнеленуіне,
территориясына, масштабына, мазмұны мен мақсатына
байланысты жіктеледі.

Карталар қажетті масштабына сәйкес шартты түрде:
- ірі масштабты 1:1000 – 1:100 000 аралығында
- орта масштабыты 1:200 000 – 1:1 000 000 аралығында
- ұсақ масштабты 1:1 000 000 деп бөлінеді.

Территориясы бойынша дүниежүзі картасын,
материктер, мұхиттар, материктердің бөліктері мен жеке
Мақсатына қарай
карталар: • география, тарих,
• ғылыми зерттеу геология және
жұмыстарын жүргізуге және т.б. зерттеуде
толық ақпарат алуға қолданылады,
арналған мектептер мен
жоғарғы оқу
Ғылыми орындарына
Оқулықт арналған
анықтамал
ар
ық

Туристік,
Техникал навигациял
ық ық, әскери,
т.б.

• қандай да бір техникалық
есептеулерді жүргізуге
арналған, объектілер мен
шарттар кескіндейді
Тақырыптық карталар – белгілі бір нақты тақырыпты ашады.
Мысалы, ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің таралуы, табиғат
зоналары мен жауын-шашын, т.б. Бұл карталарды екі топқа
бөлуге болады: қоғамдық және табиғи құбылыстар картасы.
Табиғи құбылыстар картасы қоршаған ортаның барлық
компоненттерін қамтиды. Бұл топқа геологиялық,
геофизикалық, жер беті және Дүниежүзілік мұхит түбінің
бедері картасы, метеорологиялық және климаттық,
гидрологиялық, топырақ картасы, физико-географиялық
ландшафтану мен физико-географиялық аудандастыру
карталары және т.б. жатады.
Қоғамдық-саяси карталарға экономикалық, саяси, тарихи,
әлеуметтік-географиялық, елді мекендер картасы жатады.
Табиғи құбылыстар
карталары

Метеорологиялық
Геологиялық
және климаттық

тектоникалық және климат қалыптастырушы
неотектоникалық факторлар

литолого-стратиграфиялық термикалық режим

гидрогеологиялық ылғалдану

пайдалы қазбалар қысым

сейсмикалық және жел режимі
вулканизм
атмосфералық құбылыстар
геологиялық ортаны қорғау
аудандардың климаты,
құрылымдық
-геологиялық аудандастыр ауа-райы және атмосфералық
Гидрологиялық
Геофизикалық
карталар
карталар
(құрлықтағы сулар)

гравитациялық өріс гидрографиялық

магниттік өріс су режимі

Сейсмометрлік қар жамылғысы

электрлік өріс мұздану режимі және
гидрологиялық
жылу энергиясы құбылыстар

физикалық судың физико-химиялық
өлшемдер сипаттамасы

судың ластануы

гидрологиялық
аудандастыру
Мұхиттық карталар
Жер беті және мұхит
(теңіз және
түбі рельефі (бедері)
мұхиттардың суы)

гипсометриялық және гидрографиялық
батиметриялық
физикалық қасиеттері
морфометриялық және (гидрофизикалық)
морфографиялық
су массасының динамикасы
геоморфологиялық
(жалпы және жеке гидрохимиялық
құбылыстардың)
теңіздер мен мұхиттардың
геоморфологиялық флорасы және фаунасы
аудандастыру
мұхит суының ластануы

мұхиттық аудандастыру
Ботаникалық
Топырақ картасы
карталар

топырақтың генетикалық қазіргі өсімдіктер
түрлері жамылғысы

топырақтың физико- қалпына келтірілген
механикалық қасиеттері өсімдіктер жамылғысы

геохимиялық өсімдіктердің жеке
түрлері
климаттық
фенологиялық
мелиоративті
өсімдік жамылғысыны
топырақтың ластануы ң бұзылуы

топырақтардың геоботаникалық
аудандастырылуы аудандастыру
Жалпы
Медико-
Зоогеографиял физико-
географиялық
ық карталар географиялы
карталар
қ карталар

нозоареалдар жануарлардың ландшафтық
(ареалдардың жеке түрлері
ауыруы) қоршаған
жануарлар ортаның
аурулар мен кешені бұзылуы
эпидемияларды
ң таралуы зоогеографиял табиғатты
ық қорғау
медико- аудандастыру
географиялық физико-
аудандастыру географиялы
қ
аумақтарды аудандастыр
емдеу у

Қоғамдық құбылыстар қарталары социосфера мен
техносфераны қамтиды. Олардың тақырыптары әр алуан:
халық, экономика мен шаруашылық, ғылым, білім және
мәдениет, қызмет ету және денсаулық сақтау, дін және саясат,
археология мен ұоғамның даму тарихы және т.б. Бұл топтағы
Қоғамдық құбылыстар
қарталарының
жіктелуі
Шаруашылық
Халықтар Ғылым мен
картасы
картасы білім картасы

өнеркәсіптік (жалпы және
халықтың салаларына қарай) білім
орналасуы және
қоныстануы ауыл шаруашылығы ғылым

ұлттық құрамы агроөнеркәсіптік кешен мәдениет
мен этнографиясы
орман шаруашылығы мәдени
жастық құрамы ескерткіштер
балық шаруашылығы
дін және сенімдер
энергетика
халықтардың
миграциясы көлік және байланыс

еңбек ресурстары сауда және қаржы

қоғамдық құрылыс экономико-географиялық
аудандастыру
Саяси және Халыққа қызмет
саяси- ету және
әкімшілік Тарихи денсаулық сақтау
картасы карталар картасы

геосаяси қызмет көрсетудің
қоғамдық-
жеке түрлері
әкімшілік құрылыс саяси
формациясы
денсаулық сақтау
саяси ұйымдар,
партиялар, археологиялы
дене шынықтыру
қозғалыстар қ
және спорт

электоралдық тарихи-
демалыс және
экономикалық
туризм
тарихи-саяси

әскери-тарихи

тарихи-мәдени
Пайдаланылған
әдебиеттер:
1. Қазақстан Республикасы Ғылыми
Энциклопедиясы
2. Уикипедия — ашық энциклопедиясы
3. melimde.com желілік басылымы.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар
Карта
Картографиялық топонимика
Карталардың проекциялары
Проекция таңдау факторлары
Картографиялық проекция теориясы
Гаусс-Крюгер проекциясы
Карта план жайлы жалпы түсінік
Цилиндрлік проекция
Картографиялық проекция. Гаусс-Крюгер проекциясы
ИНЖЕНЕРЛІК ГЕОДЕЗИЯ пәні
Пәндер