Тешен ауруының қоздырушысы

Презентация қосу

Вирусология баяндама

Орындаған: Тұрсынжан Мадина
Жоспар
1. Тешен ауруының қоздырушысы
2. Шошқаның инфекциялық гастроэнтеритінің вирусы
3. Жылқы тұмауының қоздырушысы
4. Герпесвирустар
5. Пикарновирустар
Тешен ауруы

Тешен ауруы (энзоотический
энцефаломиелит, инфекционный
паралич) – орталық жүйке
жүйесінің жарақаттануынан
туындалатын салдану,
аяқтарына тұра алмау,
бұлшықеттердің тырысып
қалуымен, басқа да
энцефаломиелит белгілерімен
сипатталатын, жіті өршитін
инфекциялық ауру.
Encephalomyelitis enzootica
suum
• А у р у қ о з д ы р у ш ы с ы (Porcine enterovirus) энтеровирус
тұқымдастығына жатады. Вирус төменгі температурада ұзақ
сақталады. Тиімді дезинфектанттар ретінде 2-3%-ды
формальдегид, күйдіргіш натр ерітінділері қолданылады.
• І н д е т т а н у л ы қ з е р т т е у жүргізгенде ауырып-жазылған
доңыздар 1 жылға дейін ауру қоздырушысын тасымалдаушы
ретінде қалатыны, індеттің негізінен күзде, көктемде
спорадиялық жағдайда кездесетіні ескеріледі.
Клиникалық белгілері
• Аурудың өршуіне байланысты. Жіті өршуінде энцефалит фонында организмнің жалпы
салдануы байқалады. Ауырған торайлардың өлімге шалдығу пайызы өте жоғары (70-
90%). Ересектерінде инфекциялық процесс созылмалы түрде байқалады. Оларда
энцефалит белгілері өте аз байқалады, бірақ қозғалулары қиындап, кейбір жағдайда
артқы аяқтарының салдануы анықталады. Барлық жағдайда ауырып-жазылған
доңыздардың аяқтары ақсақ болып қалады. Аурудың нақтылы балауын растау
қажеттілігі болған жағдайда лабораториялық зерттеуге патологиялық материал
ретінде 30% глицерин ерітіндісінде консервацияланған мишықтың, сопақ мидың және
жұлынның кесінділері мұзы бар арнайы термоспен жіберіледі. Ретроспективті балау
қою үшін ауырып-жазылған доңыздардың қан сарысуы серологиялық әдістермен (КБР,
ИФТ) зерттеледі. Аурудың бастапқы кезеңінде және ауырып-жазылған кезде антидене
титрлерінің динамикада 3-4 есе өсуі Тешен ауруының диагнозын растайды.
Клобук ауруы
Дауалау, індет ошағынан арылу
шаралары.
Тешен ауруын дауалау ветеринариялық-санитариялық шараларды дұрыс орындаудан
тұрады. Ол үшін:
1. сырттан тек қана Тешен ауруынан сау шаруашылықтардан жануарлар әкелінуі қажет;
2. доңыз өсіру технологиясы және ветсанитариялық тәртіп, малды дұрыс азықтандыру
технологиясы сақталуы тиіс;
3. шамадан тыс малды топтастырмау қажет;
4. ферма жабық мекеме ретінде саналып, ішкі және сыртқы санитариялық режимдер
сақталуы керек.
Тешен ауруы анықталғанда, індет ошағына карантин қойылып, қатер төнген аймақ
шекарасы анықталады. Індет ошағындағы барлық жануарлар жойылып, қора-жай қидан
тазартылып, 2-3 %-ды күйдіргіш натрдың ыстық ерітіндісімен дезинфекцияланып,
санацияланады. Қатер төнген аймақта шектеу қойылып, ондағы барлық доңыз
эмулденген арнайы штамнан дайындалған формолвакцинамен иммунделеді.
Вирустық инфекциялық гастроэнтерит
(Дойл және Хитчингс ауруы)

• Вирустық трансмиссивті гастроэнтерит
(Дойл және Хитчингс ауруы) – 3 аптаға
дейінгі торайлардың диарея, құсықпен
сипатталатын аса жұғымтал вирустық
ауруы. Торайларда вирусты гастроэнтерит
бактериалды инфекциялармен, әсіресе (40
% жағдайда) колибактериозбен араласып
байқалады. Вирустық гастроэнтериттің
нозологиялық балауы індеттанулық,
клиникалық, патология-анатомиялық
зерттеулерді кешенді түрде қолдану
арқылы қойылады.
Вирустық инфекциялық гастроэнтерит
Дойл және Хитчингс ауруы
• І н д е т т а н у л ы қ з е р т т е у жүргізгенде торайлардың барлық тобы
азықтануларына, бағып-күтулеріне қарамастан жаппай ауыратыны,
ауырудың маусымдылығының болмайтыны және өте жоғары
жұғымталдығы ескерілуі қажет.
• Негізгі к л и н и к а л ы қ б е л г і л е р і іш өту, анасының бауырындағы
сүтпен қоректенетін торайларда өте ауыр өтеді. Торайлардың өлімге
шалдығу пайызы өте жоғары. Патология-анатомиялық өзгерістер
гастроэнтерит түрінде байқалады. Пат.материал ретінде жарақаттанған ішек
және паренхиматозды ағзалардан алынған кесінділер вирусологиялық және
бактериологиялық әдістермен зерттеледі. Аурудың нақтылы балауын қоюда
жас торайларға биологиялық сынама қою маңызды.
Дауалау және індет ошағынан
арылу шаралары
• Дауалау және індет ошағынан арылу шаралары жүйесінде
ветсанитариялық шаралардың сақталуы, сырттан әкелінген
жануарларды дауалық карантиндеу, жануарларды дұрыс,
құнарлы азықтармен азықтандыру, таза сумен суару маңызды
саналады. Індет ошағы анықталған жағдайда ветсанитариялық
шаралар тәртібін қатаң сақтап, ауру мал тобын оқшаулау қажет.
Жылқы тұмауының вирусы
Equine influenza virus

• Жылқы тұмауы(Grippus equorum)
депрессиямен, гипертермиямен,
лакримациямен, жөтелумен,
гиперемиямен және көздің,
мұрынның және трахеяның
шырышты қабығының ісінуімен
көрінетін өте жоғары жұқпалы
вирустық ауру. Бұл көптеген
елдерде маңызды эпизоотика
ретінде тіркелген. КСРО-да
табылған індеттер.
• Этиологиясы. Жылқы тұмауының вирустары Тұмау вирусына жатады.
Және бұл. Ортомия-xoviridae. Олардың құрамында фрагменттелген бір
тізбекті РНҚ бар, гемагглютинациялық қасиетке ие және дамушы тауық
эмбриондарында жақсы өсіріледі. Теңіздегі тұмаудың ат-тұмау вирусы
маймыл бүйрек жасушаларының бастапқы культурасына оңай
бейімделеді. Вирустың анықтамалық штамдары қан сарысуының
ингибиторына төзімді. жануарлар. КСРО-да оқшауланған өрісті оқшаулау
штамдары ингибиторға сезімтал болып шықты. Бұл вирустың кейбір
штамдары ақ тышқандар үшін әртүрлі дәрежеде патогенділікке ие.
Жылқылардың тұмау вирусының екі қосалқы түрі бар, олар бір-бірінен
серологиялық және иммунологиялық жағынан ерекшеленеді. Табиғатта
еркек пен жылқының арасында тұмау вирусының алмасуы болатындығы,
ал жылқылардың тұмау вирусы түрлер кедергісін жеңіп, адам
инфекциясын тудыруы мүмкін екендігі анықталды. Алайда адамдарда
жылқылардағы тұмаудың көрінісі асимптоматикадан жұмсақ клиникалық
ауырға дейін өзгереді. Сонымен қатар, тұмау вирусы мен құс тұмауы
вирусының кейбір түрлері арасында ұқсастық байқалады.
• Иммунитет. Ауру жылқылар кемінде 1 жылға созылатын гомологты вирусты қайта
жұқтыруға иммунитет алады. Фокустарда иммундық аналардың пассивті иммунитеті
болуы мүмкін. Вирустың өзгергіштігі және екі негізгі болуы. иммунологиялық кіші түрлер
ауру жылқылардың қайта ауру мүмкіндігін жоққа шығармайды. Формол вакцинасын
қабылдағаннан кейінгі иммунитет 4-6 айдан аспайды.
• Белгілері және бағыты. Жылқылардың тұмауының таралуы жануарларды ұстау және
пайдалану жағдайларына байланысты. Инкубациялық кезең - 5-7 күн. Ауру кенеттен
басталады. Дүңгіршектерде жануарлар тоқтап қалады, көп жағдайда тамақ беруден бас
тартады, шаштары тарылады. Содан кейін дене температурасы 40–41 ° С дейін көтеріледі,
ол бірнеше күнге созылуы мүмкін, өздігінен үзіліссіз, жиі қақырықпен жиі қайталанатын
жөтел пайда болады (2-K аралығында), ол құрғақ, өткір, жиі және ауырады. Ауру
жылқыларда мұрын шырышты қабаты мен конъюнктиваның кірпіш-қызыл түсі, мұрын
қуысы мен көзден мөлдір ағу байқалады. Трахеяны пальпациялау кезінде сезімталдықтың
жоғарылауы. Аурудың бастапқы кезеңінде науқас жылқыларда лимфоцитоз (75%),
эозинофилия (14%), нейтрофилия (80%) болады. Қолайсыз нысанда жылқылардың тұмауы
жоғарғы тыныс жолдарының катаральды құбылыстарымен, лимфа ұлғаюымен жалғасады.
(субмандибулярлы) түйіндер, мұрын қуысынан серозды-іріңді ағу, трактаттың өт
жолдарының бұзылуы. Кішкентай көпіршікті, ылғалды, кейде өкпеде сырылдаған
сырылдар және везикулярлы тыныс, бронхит байқалады.
• Патологиялық өзгерістер. Мұрын қуысының конъюнктивасы мен
шырышты қабығының гиперемиясы, оның ісінуі, ондағы
секрециялардың болуы (сирек іріңді) байқалады. Өкпеде - қызғылт-сұр
түсті пневмониялық аймақ, аурудың ұзаққа созылған ағымымен
біріктіріледі.
• Диагноз клиникалық, эпизоотолгия мәліметтері мен зертханалық
зерттеулер негізінде жасалды (вирустың эмбриондарда оқшаулануы
және оны РТГА-да анықтау, ауру және ауру жылқылардың қанында
антиденелерді анықтау). Ауру және ауру жылқылардың сарысуында
нақты антиденелердің болуы сенімді диагноз болып табылады.
Жылқылардың тұмауы ринопневмония мен вирустық артериттен
ажыратылады.
• Емдеу симптоматикалық. Алдын алу екі иммунологиялық қоса,
белсенді емес вакциналарды қолдану арқылы жүзеге асырылады.
жылқылар мен адамдардың тұмау вирусының кіші түрі.
Герпесвирустар тұқымдастығы

• Herptsviridae тұқымдас вирустармен
тудырылатын, контактілі, аэрогенды
және жыныс қатынас арқылы
жұғатын, көбінесе тері мен шырышты
қабаттарын зақымдап, латентты,
локальды және генерализденген
клиникалық түрлерінде өтетін кең
жайылған антропонозды жұқпалы
ауру. Қазіргі күнде анықталған
герпесвирустардың саны 80-нен
астам, оның ішінде 8-і адам
организмінен бөлінген, қалғандары әр
түрлі жануарлардан. Адамдардың
инфекциялану көрсеткіші 80-90%-ке
дейін жетеді. Көбінде-латентты
түрінде өтеді (антиденелер
анықталады. HSV-антиденелер 70-
100% адамдарда, Энштейн Барр
вирусқа 25%, CMV-қа 60%, АИВауруында герпесты инфекция-ең жиі
кездесетін оппортунистикалық
инфекция).
Этиологиясы
• HSV I, HSV II-Alphaherpes-virinae
тұқымдасқа кіреді. Зақымдайтын
жасушаларды лезде жоюмен, қысқа
мерзімді репродуктивті циклмен,
жүйке жүйенің ганглийларында
латентты түрінде ұзақ сақталуымен
сипатталады. Жоғары температурада
лезде жойылады (50-520 С-30), төмен
теператураларда ұзақ сақталынады
Эпидемиологиясы
• Aурудың көзі: әр түрлі клиникалық
түрлерімен ауыратындар, вирус
тасымалдаушылар Тарау жолдары:
тұрмыстық қатынас, ауа-тамшы,
жыныс қатынас арқылы,
вертикальды жолмен (мүмкін),
интранатальды жолмен (көбінесе).
Патогенезі мен патанотомиясы
• Oрганизмге вирус тері және шырыш
қабаттар арқылы түседі.
Орналасатын жері: паравертебральды
сенсорлы ганглийдердің
клеткаларында (өмір бойы
сақталады). Аксондар арқылы вирус
тері және шырыш қабаттарға түсіп –
типті везикулезды бөртпелер
тудырады (эпителиальдар
клеткалардың тікенекті қабаттын
баллон тәрізді дегенерализация және
бөліну себебінен). Везикулалардың іші
фибринозды сұйықтыққа және
сызылған эпителиальды
клеткалармен толады. Репликация –
10 сағаттай өтіп, одан кейін вирус
қанға шығады. Организмде иммунды
жетіспеушілік айқын болса, онда
инфекцияның генерализденген түрі
дамиды (ішкі ағзалардың-ОНЖ, бауыр,
бүйрек т.б., - зақымымен). Вирусқа
қарсы қорғаныста микрофагтармен
интерферонның әсері маңызды роль
атқарады. Инфекцияның ерекше түрі
– туа біткен герпес.
Трансплацентарлы жолымен жұқса –
плацентит дамып, бала герпесты
инфекция көріністерімен шала не өлі
туады. Интранатальды түрінде жұқса
(анада генитальды герпес болғанда)-
көбінесе тері шырыш зақымдалу,
сиректеу генерализденген түрі
болады. Перинатальды герпес 3000-
30000 туған балалардың біреуінде
кездеседі
Picornaviridae

Пикорновирустар
Picornaviridae (лат. Өте
кішкене, РНҚ деген
сөздерінен алынған)
тұқымдастығына
вирустар өте кішкене
РНҚ – дан тұратын
үлкен бір топтан
тұрады.
Пикарновирустар
• Тұқымдастығы. PICORNOVIRIDAE
• 4 Туысы:
• ENTEROVIRUS (полиомиелит вирусы, Коксаки А және В тобының
вирустары, ЕСНО, гепатит А вирусы, серотипі 68-72 энтеровирустар) –
нейроинфекция және әртүрлі тіндер мен мүшелердің ауруын тудырады
• RHINOVIRUS-адам мен жануарлардың риновирустары (адамның
ЖРВИ қоздырғыштары)
• APHTOVIRUS- адамның аусыл вирусы
• CARDIOVIRUS-адамда сирек, негізінен жануарларда кездеседі.

Ұқсас жұмыстар

Ауески ауруы

Протозоидтық аурулардың эпизоотологиясы, патогенезі және иммунитеті

Ауески ауруының сипаттамасы, диагностикасы, алдын алуы

Кампилобактериоздың бактериологиялық диагностикасы

Қарасан қоздырушысы

ІНДЕТТІ АУРУЛАРДА ҰША

Ішектің кілегей қабығындағы қан құйылулар

Құстардың инфекциялық бронхиті ауруының сипаттамасы, диагностикасы, алдын алуы

Жылқы нутталиозы

ҚАРАСАН АУРУЫ

Пәндер